چهل حدیث غدیر
درباره واقعه غدیر احادیث و روایات بسیاری در منابع اهل سنت و تشیع موجود است. این مجموعه به نقل چهل حدیث در این باره می‌پردازد....
غدیر در قرآن:"الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی و رضیت لکم الاسلام دینا"سوره مایده،آیه ۳. امروز (روز غدیر خم) دین شما را به حد کمال رساندم و نعمتم را بر شما تمام کردم و اسلام را بعنوان دین برای شما پسندیدم
فصل اول: جایگاه عید غدیر در مکتب
۱- عید خلافت و ولایت
زیاد بن محمد قال: دخلت علی ابی عبد الله(علیه السلام) فقلت: للمسلمین عید غیر یوم الجمعة والفطر والاضحی؟ قال: نعم، الیوم الذی نصب فیه رسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم) امیرالمؤمنین(علیه السلام). مصباح المتهجد: ۷۳۶. زیاد بن محمد گوید: بر امام صادق(علیه السلام) وارد شدم و گفتم: آیا مسلمانان عیدی غیر از عید قربان و عید فطر و جمعه دارند؟ امام(علیه السلام) فرمود: آری، روزی که رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) امیرمؤمنان(علیه السلام) را (به خلافت و ولایت) منصوب کرد.
۲- برترین عید امت
قال رسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم):
یوم غدیر خم افضل اعیاد امتی و هو الیوم الذی امرنی الله تعالی ذکره فیه بنصب اخی علی بن ابی طالب علما لامتی، یهتدون به من بعدی و هو الیوم الذی اکمل الله فیه الدین و اتم علی امتی فیه النعمة و رضی لهم الاسلام دینا. امالی صدوق: ۱۲۵، ح ۸.
رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود:
روز غدیر خم برترین عیدهای امت من است و آن روزی است که خداوند بزرگ دستور داد; آن روز برادرم علی بن ابی طالب را به عنوان پرچمدار (و فرمانده) امتم منصوب کنم، تا بعد از من مردم توسط او هدایت شوند، و آن روزی است که خداوند در آن روز دین را تکمیل و نعمت را بر امت من تمام کرد و اسلام را به عنوان دین برای آنان پسندید.
۳- عید بزرگ خدا
عن الصادق(علیه السلام) قال: هو عید الله الاکبر،و ما بعث الله نبیا الا و تعید فی هذا الیوم و عرف حرمته و اسمه فی السماء یوم العهد المعهود و فی الارض یوم المیثاق الماخوذ و الجمع المشهود. وسایل الشیعه، ۵: ۲۲۴، ح ۱. امام صادق(علیه السلام) فرمود: روز غدیر خم عید بزرگ خداست، خدا پیامبری مبعوث نکرده، مگر اینکه این روز را عید گرفته و عظمت آن را شناخته و نام این روز در آسمان، روز عهد و پیمان و در زمین، روز پیمان محکم و حضور همگانی است.
۴- عید ولایت
قیل لابی عبد الله(علیه السلام): للمؤمنین من الاعیاد غیر العیدین و الجمعة؟ قال: نعم لهم ما هو اعظم من هذا، یوم اقیم امیرالمؤمنین(علیه السلام) فعقد له رسول الله الولایة فی اعناق الرجال والنساء بغدیر خم. وسایل الشیعه، ۷: ۳۲۵، ح ۵. به امام صادق(علیه السلام) گفته شد: آیا مؤمنان غیر از عید فطر و قربان و جمعه عید دیگری دارند؟ فرمود: آری، آنان عید بزرگتر از اینها هم دارند و آن روزی است که امیرالمؤمنین(علیه السلام) در غدیر خم بالا برده شد و رسول خدا مساله ولایت را بر گردن زنان و مردان قرار داد.
۵- روز تجدید بیعت
عمار بن حریز قال دخلت علی ابی عبد الله(علیه السلام) فی یوم الثامن عشر من ذی الحجة فوجدته صایما فقال لی: هذا یوم عظیم عظم الله حرمته علی المؤمنین و اکمل لهم فیه الدین و تمم علیهم النعمة و جدد لهم ما اخذ علیهم من العهد والمیثاق. مصباح المتهجد: ۷۳۷. عمار بن حریز گوید: روز هجدهم ماه ذیحجه خدمت امام صادق(علیه السلام) رسیدم و آن حضرت را روزه یافتم. امام به من فرمود: امروز، روز بزرگی است، خداوند به آن عظمت داده و آن روز دین مؤمنان را کامل ساخت و نعمت را بر آنان تمام نمود و عهد و پیمان قبلی را تجدید کرد.
۶- عید آسمانی
قال الرضا(علیه السلام): حدثنی ابی، عن ابیه(علیه السلام) قال:
ان یوم الغدیر فی السماءاشهر منه فی الارض.
مصباح المتهجد: ۷۳۷.
امام رضا(علیه السلام) فرمود:
پدرم به نقل از پدرش (امام صادق(علیه السلام)) نقل کرد که فرمود:
روز غدیر در آسمان مشهورتر از زمین است.
۷- عید بی نظیر
قال علی (علیه السلام): ان هذا یوم عظیم الشان،فیه وقع الفرج، ورفعت الدرج و وضحت الحجج وهو یوم الایضاح والافصاح من المقام الصراح،ویوم کمال الدین و یوم العهد المعهود... بحارالانوار، ۹۷: ۱۱۶. علی(علیه السلام) فرمود: امروز (عید غدیر) روز بس بزرگی است. در این روز گشایش رسیده و منزلت (کسانی که شایسته آن بودند) بلندی گرفت و برهان‌های خدا روشن شد و از مقام پاک با صراحت سخن گفته شد و امروز روز کامل شدن دین و روز عهد و پیمان است.
۸- عید پربرکت
الصادق(علیه السلام): والله لو عرف الناس فضل هذا الیوم بحقیقته لصافحتهم الملایکة فی کل یوم عشر مرات... وما اعطی الله لمن عرفه ما لایحصی بعدد. مصباح المتهجد: ۷۳۸. امام صادق(علیه السلام) فرمود: به خدا قسم اگر مردم فضیلت واقعی «روز غدیر» را می‌شناختند، فرشتگان روزی ده بار با آنان مصافحه می‌کردند و بخششهای خدابه کسی که آن روز را شناخته، قابل شمارش نیست.
۹- عید فروزان
قال ابو عبد الله(علیه السلام):... و یوم غدیر بین الفطر والاضحی و یوم الجمعة کالقمر بین الکواکب. اقبال سید بن طاووس: ۴۶۶. امام صادق(علیه السلام) فرمود:... روز غدیر خم در میان روزهای عید فطر و قربان و جمعه همانند ماه در میان ستارگان است.
۱۰- یکی از چهار عید الهی
قال ابو عبد الله(علیه السلام):
اذا کان یوم القیامة زفت اربعة ایام الی الله عز و جل کما تزف العروس الی خدرها:
یوم الفطر و یوم الاضحی و یوم الجمعة و یوم غدیر خم.
اقبال سید بن طاووس: ۴۶۶.
امام صادق(علیه السلام) فرمود:
هنگامی که روز قیامت برپا شود چهار روز بسرعت بسوی خدا می‌شتابند همانطور که عروس به حجله اش بسرعت می‌رود.
آن روزها عبارتند از: روز عید فطر و قربان و جمعه و روز غدیر خم.
فصل دوم: شایسته ها و بایسته‌های غدیر
۱۱- روز پیام و ولایت
قال رسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم):
یا معشر المسلمین لیبلغ الشاهد الغایب، اوصی من آمن بی و صدقنی بولایة علی، الا ان ولایة علی ولایتی و ولایتی ولایة ربی، عهدا عهده الی ربی و امرنی ان ابلغکموه.
بحارالانوار ۳۷: ۱۴۱، ح ۳۵.
رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) (در روز غدیر) فرمود:
ای مسلمانان! حاضران به غایبان برسانند: کسی را که به من ایمان آورده و مرا تصدیق کرده است، به ولایت علی سفارش می‌کنم، آگاه باشید ولایت علی، ولایت من است و ولایت من، ولایت خدای من است. این عهد و پیمانی بود از طرف پروردگارم که فرمانم داد تا به شما برسانم.
۱۲- روز اطعام
قال ابو عبد الله(علیه السلام):
... و انه الیوم الذی اقام رسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم) علیا(علیه السلام) للناس علما و ابان فیه فضله و وصیه فصام شکرا لله عزوجل ذلک الیوم و انه لیوم صیام و اطعام و صلة الاخوان و فیه مرضاة الرحمن، و مرغمة الشیطان.
وسایل الشیعه ۷: ۳۲۸، ضمن حدیث ۱۲.
امام صادق(علیه السلام) فرمود:
عید غدیر، روزی است که رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) علی(علیه السلام) را بعنوان پرچمدار برای مردم برافراشت و فضیلت او را در این روز آشکار کرد و جانشین خود را معرفی کرد، بعد بعنوان سپاسگزاری از خدای بزرگ آن روزه را روزه گرفت و آن روز، روز روزه داری و عبادت و طعام دادن و به دیدار برادران دینی رفتن است. آنروز روز کسب خشنودی خدای مهربان و به خاک مالیدن بینی شیطان است.
۱۳- روز هدیه
عن امیر المؤمنین(علیه السلام) قال:
... اذا تلاقیتم فتصافحوا بالتسلیم و تهابوا النعمة فی هذا الیوم، و لیبلغ الحاضر الغایب، والشاهد الباین، ولیعد الغنی الفقیر والقوی علی الضعیف امرنی رسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم) بذلک.
وسایل الشیعه ۷: ۳۲۷.
امیر المؤمنین(علیه السلام) (در خطبه روز عید غدیر) فرمود:
وقتی که به همدیگر رسیدید همراه سلام، مصافحه کنید، و در این روز به یکدیگر هدیه بدهید، این سخنان را هر که بود و شنید، به آن که نبود برساند، توانگر به سراغ مستمند برود، و قدرتمند به یاری ضعیف، پیامبر مرا به این چیزها امر کرده است.
۱۴- روز کفالت
عن امیر المؤمنین(علیه السلام) قال:
... فکیف بمن تکفل عددا من المؤمنین والمؤمنات وانا ضمینه علی الله تعالی الامان من الکفر والفقر وسایل الشیعه ۷: ۳۲۷.
امیر مؤمنان(علیه السلام) فرمود:
... چگونه خواهد بود حال کسی که عهده دار هزینه زندگی تعدادی از مردان و زنان مؤمن (در روز غدیر) باشد، در صورتی که من پیش خدا ضامنم که از کفر و تنگدستی در امان باشد.
۱۵- روز سپاس و شادی
قال ابو عبد الله(علیه السلام):
... هو یوم عبادة و صلوة و شکر لله و حمد له،و سرور لما من الله به علیکم من ولایتنا،و انی احب لکم ان تصوموه.
وسایل الشیعه ۷: ۳۲۸، ح ۱۳.
امام صادق(علیه السلام) فرمود:
عید غدیر، روز عبادت و نماز و سپاس و ستایش خداست و روز سرور و شادی است به خاطر ولایت ما خاندان که خدابر شما منت گذارد و من دوست دارم که شما آن روز را روزه بگیرید.
۱۶- روز نیکوکاری
عن الصادق(علیه السلام):
... و لدرهم فیه بالف درهم لاخوانک العارفین،فافضل علی اخوانک فی هذا الیوم و سر فیه کل مؤمن و مؤمنة.
مصباح المتهجد: ۷۳۷.
از امام صادق(علیه السلام) نقل شده که فرمود:
یک درهم به برادران با ایمان و معرفت، دادن در روز عید غدیر برابر هزار درهم است، بنابراین در این روز به برادرانت انفاق کن و هر مرد و زن مؤمن را شاد گردان.
۱۷- روز سرور و شادی
قال ابو عبد الله(علیه السلام):
انه یوم عید و فرح و سرورو یوم صوم شکرا لله تعالی.
وسایل الشیعه ۷: ۳۲۶، ح ۱۰.
امام صادق(علیه السلام) فرمود:
عید غدیر، روز عید و خوشی و شادی است و روز روزه داری به عنوان سپاس نعمت الهی است.
۱۸- روز تبریک و تهنیت
قال علی(علیه السلام):
عودوا رحمکم الله بعد انقضاء مجمعکم بالتوسعة علی عیالکم، والبر باخوانکم والشکر لله عزوجل علی ما منحکم، واجتمعوا یجمع الله شملکم، و تباروا یصل الله الفتکم، و تهانؤا نعمة الله کما هنا کم الله بالثواب فیه علی اضعاف الاعیاد قبله و بعده الا فی مثله... بحارالانوار ۹۷: ۱۱۷.
علی(علیه السلام) فرمود:
بعد از پایان گردهم آیی خود (در روز غدیر) به خانه برگردید، خدا بر شما رحمت فرستد. به خانواده خود گشایش و توسعه دهید، به برادران خود نیکی کنید، خداوند را بر این نعمت که شما را بخشیده است، سپاس گزارید، متحد شوید تا خدا به شما وحدت بخشد، نیکویی کنید تا خدا دوستیتان را پایدار کند، به همدیگر نعمت خدا را تبریک بگویید، همانطور که خداوند در این روز با چندین برابر عیدهای دیگر پاداش دادن به شما تبریک گفته، این گونه پاداشها جز در روز عید غدیر نخواهد بود.
۱۹- روز درود و برائت
روی الحسن بن راشد عن ابی عبد الله(علیه السلام) قال:
قلت: جعلت فداک، للمسلمین عید غیرالعیدین؟ قال: نعم، یا حسن! اعظمهما و اشرفهما، قال: قلت له: و ای یوم هو؟
قال: یوم نصب امیرالمؤمنین(علیه السلام) فیه علما للناس.
قلت له: جعلت فداک وما ینبغی لنا ان نصنع فیه؟
قال: تصومه یا حسن و تکثر الصلوة علی محمد و آله فیه و تتبرا الی الله، ممن ظلمهم،فان الانبیاء کانت تامر الاوصیاء بالیوم الذی کان یقام فیه الوصی ان یتخذ عیدا.
مصباح المتهجد: ۶۸۰.
حسن بن راشد گوید:
به امام صادق(علیه السلام) گفتم: آیا مسلمانان بجز آن دو عید، عید دیگری هم دارند؟ فرمود: بله، بزرگترین و بهترین عید. گفتم: کدام روز است؟
فرمود: روزی که امیرمؤمنان بعنوان پرچمدار مردم منصوب شد.
گفتم: فدایت شوم در آن روز سزاوار است، چه کنیم؟ فرمود: روزه بگیر و درود برمحمد و آل او بفرست و از ستمگران به آنان برائت بجوی، زیرا پیامبران به جانشینان دستور می‌دادند که روزی را که جانشین انتخاب می‌شود، عید بگیرند.
۲۰- عید اوصیاء
عن ابی عبد الله(علیه السلام) قال:
... تذکرون الله عز ذکره فیه بالصیام والعبادة والذکر لمحمد و آل محمد، فان رسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم) اوصی امیرالمؤمنین ان یتخذ ذلک الیوم عیدا، و کذلک کانت الانبیاء تفعل، کانوا یوصون اوصیایهم بذلک فیتخذونه عیدا.
وسایل الشیعه ۷: ۳۲۷، ح ۱.
امام صادق(علیه السلام) فرمود:
در روز عید غدیر، خدا را با روزه و عبادت و یاد پیامبر و خاندان او یادآوری کنید، زیرا رسول خدا به امیرالمؤمنین سفارش کرد که آن روز را عید بگیرد، همینطور پیامبران هم به جانشینان خود سفارش می‌کردند که آن روز را عید بگیرند، آنان هم چنین می‌کردند.
۲۱- روز گشایش و درود
عن ابی عبد الله(علیه السلام) قال:
والعمل فیه یعدل ثمانین شهرا، و ینبغی ان یکثر فیه ذکر الله عزوجل، والصلوة علی النبی(صلی الله علیه و آله و سلم)، ویوسع الرجل فیه علی عیاله.
وسایل الشیعه ۷: ۳۲۵، ح ۶.
امام صادق(علیه السلام) فرمود:
ارزش عمل در آن روز (عید غدیر) برابر با هشتاد ماه است، و شایسته است آن روز ذکر خدا و درود بر پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) زیاد شود، و مرد، بر خانواده خود توسعه دهد.
۲۲- روز دیدار رهبری
عن مولانا ابی الحسن علی بن محمد(علیه السلام) قال لابی اسحاق:
و یوم الغدیر فیه اقام النبی(صلی الله علیه و آله و سلم) اخاه علیا علما للناس و اماما من بعده،[قال] قلت:
صدقت جعلت فداک، لذلک قصدت، اشهد انک حجة الله علی خلقه.
وسایل الشیعه ۷: ۳۲۴، ح ۳.
امام هادی(علیه السلام) به ابواسحاق فرمود:
در روز غدیر پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) برادرش علی(علیه السلام) را بلند کرد و به عنوان پرچمدار (و فرمانده) مردم و پیشوای بعد از خودش معرفی کرد.
ابواسحاق گفت: عرض کردم، فدایت شوم راست فرمودی. به خاطر همین به زیارت و دیدار شما آمدم، گواهی می‌دهم که تو حجت خدا بر مردم هستی.
۲۳- روز تکبیر
عن علی بن موسی الرضا(علیه السلام):
من زار فیه مؤمنا ادخل الله قبره سبعین نورا و وسع فی قبره و یزور قبره کل یوم سبعون الف ملک ویبشرونه بالجنة.
اقبال الاعمال: ۷۷۸.
امام رضا(علیه السلام) فرمود:
کسی که در روز (غدیر) مؤمنی را دیدار کند، خداوند هفتاد نور بر قبر او وارد می‌کند و قبرش را توسعه می‌دهد و هر روز هفتاد هزار فرشته قبر او را زیارت می‌کنند و او را به بهشت بشارت می‌دهند.
۲۴- روز دیدار و نیکی
قال الصادق(علیه السلام):
ینبغی لکم ان تتقربوا الی الله تعالی بالبر والصوم والصلوة و صلة الرحم و صلة الاخوان، فان الانبیاء علیهم السلام کانوا اذا اقاموا اوصیاءهم فعلوا ذلک و امروا به.
مصباح المتهجد: ۷۳۶.
امام صادق(علیه السلام) فرمود:
شایسته است با نیکی کردن به دیگران و روزه و نماز و بجاآوردن صله رحم و دیدار برادران ایمانی به خدا نزدیک شوید، زیرا پیامبران زمانی که جانشینان خود را نصب می‌کردند، چنین می‌کردند و به آن توصیه می‌فرمودند.
۲۵- نماز در مسجد غدیر
عن ابی عبد الله(علیه السلام) قال:
انه تستحب الصلوة فی مسجد الغدیرلان النبی(صلی الله علیه و آله و سلم) اقام فیه امیر المؤمنین(علیه السلام)و هو موضع اظهرالله عزوجل فیه الحق.
وسایل الشیعه ۳: ۵۴۹.
امام صادق(علیه السلام) فرمود:
نماز خواندن در مسجد غدیر مستحب است، چون پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) در آنجا امیرمؤمنان(علیه السلام) را معرفی و منصوب کرد. و آنجایی است که خدای بزرگ، حق را آشکار کرد.
۲۶- نماز روز غدیر
عن ابی عبد الله(علیه السلام) قال:
و من صلی فیه رکعتین ای وقت شاء و افضله قرب الزوال و هی الساعة التی اقیم فیها امیرالمؤمنین(علیه السلام) بغدیر خم علما للناس و... کان کمن حضر ذلک الیوم...
وسایل الشیعه ۵: ۲۲۵، ح ۲.
امام صادق(علیه السلام) فرمود:
کسی که در روز عید غدیر هر ساعتی که خواست، دو رکعت نماز بخواند و بهتر اینست که نزدیک ظهر باشد که آن ساعتی است که امیرالمؤمنین(علیه السلام) در آن ساعت در غدیر خم به امامت منصوب شد، (هر که چنین کند) همانند کسی است که در آن روز حضور پیدا کرده است...
۲۷- روزه غدیر
قال الصادق(علیه السلام):
صیام یوم غدیر خم یعدل صیام عمر الدنیا لو عاش انسان ثم صام ما عمرت الدنیا لکان له ثواب ذلک. وسایل الشیعه ۷: ۳۲۴، ح ۴.
امام صادق(علیه السلام) فرمود:
روزه روز غدیر خم با روزه تمام عمر جهان برابر است. یعنی اگر انسانی همیشه زنده باشد و همه عمر را روزه بگیرد، ثواب او به اندازه ثواب روزه عید غدیر است.
۲۸- روز تبریک و تبسم
عن الرضا(علیه السلام) قال:
... و هو یوم التهنیة یهنی بعضکم بعضا،فاذا لقی المؤمن اخاه یقول:
«الحمد لله الذی جعلنا من المتمسکین بولایة امیر المؤمنین و الایمة(علیه السلام)»
و هو یوم التبسم فی وجوه الناس من اهل الایمان...
اقبال: ۴۶۴.
امام رضا(علیه السلام) فرمود:
عید غدیر روز تبریک و تهنیت است. هر یک به دیگری تبریک بگوید، هر وقت مؤمنی برادرش را ملاقات کرد، چنین بگوید: «حمد و ستایش خدایی را که به ما توفیق چنگ زدن به ولایت امیرمؤمنان و پیشوایان عطا کرد» آری عید غدیر روز لبخند زدن به چهره مردم با ایمان است...
فصل سوم: ولایت در غدیر
۲۹- پیامبر و ولایت علی(علیه السلام)
عن ابی سعید قال:
لما کان یوم غدیر خم امر رسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم) منادیا فنادی: الصلوة جامعة، فاخذ بید علی(علیه السلام) و قال:
اللهم من کنت مولاه فعلی مولاه،اللهم وال من والاه، و عاد من عاداه.
بحارالانوار ۳۷: ۱۱۲، ح ۴.
ابو سعید گوید:
در روز غدیر خم رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) دستور داد: منادی ندا دهد که: برای نماز جمع شوید. بعد دست علی(علیه السلام) را گرفت و بلند کرد و فرمود:
خدایا کسی که من مولای اویم پس علی هم مولای اوست، خدایا دوست بدار کسی را که علی را دوست بدارد و دشمن بدار کسی را که با علی دشمنی کند.
۳۰- زندگی پیامبرگونه
قال رسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم):
من یرید ان یحیی حیاتی، و یموت مماتی،ویسکن جنة الخلد التی وعدنی ربی فلیتول علی ابن ابی طالب،(علیه السلام)فانه لن یخرجکم من هدی،ولن یدخلکم فی ضلالة.
الغدیر ۱۰: ۲۷۸.
رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود:
کسی که می‌خواهد زندگی و مرگش همانند من باشد و در بهشت جاودانه ای که پروردگارم به من وعده کرده، ساکن شود، ولایت علی بن ابی طالب(علیه السلام) را انتخاب کند، زیرا او هرگز شما را از راه هدایت بیرون نبرده، به گمراهی نمی‌کشاند.
۳۱- پیامبر و امامت علی(علیه السلام)
عن جابر بن عبد الله الانصاری قال: سمعت رسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم) یقول لعلی بن ابی طالب(علیه السلام):
یا علی! انت اخی و وصیی و وارثی وخلیفتی علی امتی فی حیوتی و بعد وفاتی محبک محبی و مبغضک مبغضی و عدوک عدوی.
امالی صدوق: ۱۲۴، ح ۵.
جابربن عبد الله انصاری می‌گوید:
از رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) شنیدم که به علی بن ابی طالب(علیه السلام) فرمود:
ای علی، تو برادر و وصی و وارث و جانشین من در میان امت من در زمان حیات و بعد از مرگ منی. دوستدار تو دوستدار من و دشمن و کینه توز تو دشمن من است.
۳۲- پایه‌های اسلام
عن ابی جعفر(علیه السلام) قال:
بنی الاسلام علی خمس:
الصلوة و الزکوة و الصوم و الحج و الولایة و لم یناد بشی ء ما نودی بالولایة یوم الغدیر.
کافی ۲، ۲۱، ح ۸.
امام باقر(علیه السلام) فرمود:
اسلام بر پنج پایه استوار شده است: نماز، زکات، روزه، حج و ولایت و به هیچ چیز به اندازه آنچه در روز غدیر به ولایت تاکید شده، ندا نشده است.
۳۳- ولایت جاودانه
عن ابی الحسن(علیه السلام) قال:
ولایة علی(علیه السلام) مکتوبة فی صحف جمیع الانبیاء ولن یبعث الله رسولا الا بنبوة محمد ووصیة علی(علیه السلام). سفینة البحار ۲: ۶۹۱.
امام کاظم(علیه السلام) فرمود:
ولایت علی(علیه السلام) در کتابهای همه پیامبران ثبت شده است و هیچ پیامبری مبعوث نشد، مگر با میثاق نبوت محمد(صلی الله علیه و آله و سلم) و امامت علی(علیه السلام).
۳۴- ولایت و توحید
قال رسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم):
ولایة علی بن ابی طالب ولایة الله و حبه عبادة الله و اتباعه فریضة الله و اولیاؤه اولیاء الله و اعداؤه اعداء الله و حربه حرب الله و سلمه سلم الله عز و جل.
امالی صدوق: ۳۲.
رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود:
ولایت علی بن ابیطالب(علیه السلام) ولایت خداست، دوست داشتن او عبادت خداست، پیروی کردن او واجب الهی است و دوستان او دوستان خدا و دشمنان او دشمنان خدایند، جنگ با او، جنگ با خدا و صلح با او، صلح با خدای متعال است.
۳۵- روز ناله نومیدی شیطان
عن جعفر، عن ابیه(صلی الله علیه و آله و سلم) قال:
ان ابلیس عدوالله رن اربع رنات:
یوم لعن، و یوم اهبط الی الارض،و یوم بعث النبی(صلی الله علیه و آله و سلم) و یوم الغدیر.
قرب الاسناد: ۱۰.
امام باقر(علیه السلام) از پدر بزرگوارش امام صادق(علیه السلام) نقل کرد که فرمود:
شیطان دشمن خدا چهار بار ناله کرد: روزی که مورد لعن خدا واقع شد و روزی که به زمین هبوط کرد و روزی که پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) مبعوث شد و روز عید غدیر.
۳۶- ولایت علوی دژ توحید
عن النبی(صلی الله علیه و آله و سلم):
یقول الله تبارک و تعالی:
ولایة علی بن ابی طالب حصنی،فمن دخل حصنی امن من ناری.
جامع الاخبار: ۵۲، ح ۷.
پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود:
خداوند می‌فرماید: ولایت علی بن ابیطالب دژ محکم من است، پس هر کس داخل قلعه من گردد، از آتش دوزخم محفوظ خواهد بود.
۳۷- جانشین پیامبر
قال رسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم):
یا علی انا مدینة العلم و انت بابها و لن تؤتی المدینة الا من قبل الباب... انت امام امتی و خلیفتی علیها بعدی، سعد من اطاعک و شقی من عصاک، و ربح من ولاک و خسر من عاداک.
جامع الاخبار: ۵۲، ح ۹.
رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود:
ای علی من شهر علمم و تو درب آن هستی، به شهر جز از راه درب آن وارد نشوند.... تو پیشوای امت من و جانشین من در این شهری، کسی که اطاعت تو کند سعادتمند است، و کسی که تو را نافرمانی کند، بدبخت است، و دوستدار تو سود برده و دشمن تو زیان کرده است.
۳۸- اسلام در سایه ولایت
قال الصادق(علیه السلام):
اثافی الاسلام ثلاثة:
الصلوة و الزکوة و الولایة،لا تصح واحدة منهن الا بصاحبتیها.
کافی: ۲، ص ۱۸.
امام صادق(علیه السلام) فرمود:
سنگهای زیربنای اسلام سه چیز است:
نماز، زکات و ولایت که هیچ یک از آنهابدون دیگری درست نمی‌شود.
۳۹- ده هزار شاهد
قال ابو عبد الله(علیه السلام):
العجب یا حفص لما لقی علی بن ابی طالب!! انه کان له عشرة الاف شاهد لم یقدر علی اخذ حقه و الرجل یاخذ حقه بشاهدین.
بحار الانوار: ۳۷، ۱۴۰.
امام صادق(علیه السلام) فرمود:
ای حفص! شگفتا از آنچه علی بن ابی طالب(علیه السلام) با آن مواجه شد! او با ده هزار شاهد و گواه (در روز غدیر) نتوانست حق خود را بگیرد، در حالی که شخص با دو شاهد حق خود را می‌گیرد.
۴۰- علی(علیه السلام)، مفسر قرآن
عن النبی(صلی الله علیه و آله و سلم) فی احتجاجه یوم الغدیر:
علی تفسیر کتاب الله، و الداعی الیه، الا و ان الحلال و الحرام اکثر من ان احصیهما و اعرفهما، فآمر بالحلال و انهی عن الحرام فی مقام واحد، فامرت ان آخذ البیعة علیکم و الصفقة منکم، بقبول ما جیت به عن الله عز و جل فی علی امیر المؤمنین و الایمة من بعده، معاشر الناس تدبروا و افهموا آیاته، و انظروا فی محکماته و لا تتبعوا متشابهه، فو الله لن یبین لکم زواجره، و لا یوضع لکم عن تفسیره الا الذی انا آخذ بیده.
وسایل الشیعه: ۱۸، ۱۴۲، ح ۴۳.
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) روز عید غدیر فرمود:
علی(علیه السلام) تفسیر کتاب خدا، و دعوت کننده به سوی خداست، آگاه باشید که حلال و حرام بیش از آنست که من معرفی و به آنها امر و نهی کنم و بشمارم. پس دستور داشتم که از شما عهد و پیمان بگیرم که آنچه را در مورد علی امیرمؤمنان، و پیشوایان بعد او از طرف خداوند بزرگ آوردم، بپذیرید.
ای مردم! اندیشه کنید و آیات الهی را بفهمید، در محکمات آن دقت کنید و متشابهات آن را دنبال نکنید. به خدا قسم هرگز کسی نداهای قرآن را نمی‌تواند بیان کند و تفسیر آن را روشن کند، جز آن کسی که من دست او را گرفته ام (و او را معرفی کردم).
منابع
۱- قرآن کریم.
۲- امالی شیخ صدوق، کتابخانه اسلامیه.
۳- قرب الاسناد، عبد الله جعفر الحمیری، آل البیت.
۴- مصباح المتهجد، شیخ طوسی، مؤسسة فقه الشیعه.
۵- وسایل الشیعه، شیخ حر عاملی، مکتبة الاسلامیة.
۶- سفینة البحار، شیخ عباس قمی، اسوه.
۷- جامع الاخبار، محمد سبزواری، آل البیت.
۸- بحار الانوار، علامه مجلسی، دار الکتب الاسلامیه.
۹- حماسه غدیر، محمدرضاحکیمی، مؤلف.
۱۰- اقبال الاعمال، سید بن طاووس مؤسسة الاعلمی.
۱۱- اصول کافی، کلینی، دار الکتب الاسلامیه.
۱۲- الغدیر، علامه امینی دار الکتب الاسلامیه.
پایگاه اطلاع رسانی حج
سایت شیعه نیوز
