چرا اعتقاد شیعه در ولایت تکوینی با آیات قرآن منافات دارد ؟ مثلا شیعه اعتقاد دارد که روزی مردم از طریق ائمه است. چرا؟
توضیح: در چند آیه خداوند متعال خود را به کلمه ی شریفه ی « خیر الرازقین » توصیف فرموده است. مانند آیه ی ۱۱۵ سوره ی مایده و آیه ی ۵۸ سوره ی حج و آیه ی ۷۵ سوره ی مؤمنون و آیه ی ۱۱ سوره ی جمعه و در دعای جوشن و غیره هم آمده است: « یا خیر الرازقین: ای بهترین روزی دهندگان.» همچنین در آیه ی ۵۸ سوره ی ذاریات فرموده است: « ان الله هو الرزاق ذو القوه المتین. » چگونه شیعه عقیده دارد که روزی مردم از طریق ائمه است؟
پاسخ ۱: رزاقیت استقلالی مختص خداست.
خداوند متعال به قدرت ذات مقدس خود خلق می‌فرماید و روزی می‌دهد و مخلوق به قدرتی که از ناحیه ی پروردگار به او بخشیده شده است خلق می‌نماید و از نعمت و الطافی که حق متعال به او تملیک فرموده است ؛ روزی می‌دهد.
بنابراین صحیح است که خالق و رازق به این معنا که گفته شد, به مخلوق هم اطلاق شود و لذا آیه ی ۵۸ سوره ی ذاریات (ان الله هو الرزاق ذو القوه المتین) نیز با آیه ی مذکور (خیر الرازقین) منافاتی ندارد. و « احسن الخالقین » و « خیرالرازقین » مانند « خیر الناصرین », « خیرالراحمین » و « خیر الحافظین » است و هیچ منافات با درجات توحید ندارد ؛ زیرا آن کسی که به ذات پاک خود دانا و توانا و دارا و مالک کل نعمات است پروردگار است و بس, و او حی و قیوم کل مخلوقات است, و مخلوق در ذات و صفات و کمالات استقلال ندارد و هرچه دارد ملک خداست که به او تملیک کرده است و می‌کند و مالکیت حقیقی پروردگار با مالکیت مخلوقات منافات ندارد.
پاسخ ۲: بر اساس آیات و روایات, روزی دهندگانی غیر خدا نیز وجود دارد.
۱-۲- همان طور که عبارت « احسن الخالقین » بنا به تفسیر حضرت رضا - علیه السلام - دلالت دارد که « مخلوق هم می‌تواند خالق باشد » عبارت « خیر الرازقین » نیز دلالت دارد که مخلوق نیز می‌تواند رازق باشد.
۲-۲- خداوند درآیه ی۲۳۳ سوره ی بقره می‌فرماید: « و علی المولود له رزقهن و کسوتهن بالمعروف یعنی بر عهده ی کسی که این مولود برای اوست آن است که مادر او را روزی دهد و بپوشاند.»
۳-۲- در آیه ی ۵ سوره ی نسا خطاب به اولیای افرادی که رشد کافی جهت نگهداری مال را ندارند می‌فرماید: «.... و ارزقوهم فیها یعنی مال‌های آنان را به ایشان ندهید ولکن آنان را روزی دهید و بپوشانید.»
پس صحیح است که به مخلوق هم رازق اطلاق کرد.
پاسخ ۳: بر اساس روایات, نعمات الهی از ناحیه ی پیامبر – صلی الله علیه و آله و سلم - است.
۱-۳- جناب برقی(۱) از یونس بن ظیبان (۲) نقل کرده است که گفت: من خدمت امام صادق - علیه السلام - بودم ؛ وقت غذا خوردن رسید ؛ من می‌خواستم حرکت کنم که امام فرمود: « بنشین ». من اطاعت کردم ؛ غذا حاضر کردند ؛ بسم الله گفتند ؛ غذا میل کردند و بعد از صرف غذا فرمودند: « اللهم هذا منک و من محمد - صلی الله علیه و آله - یعنی خدایا این غذا از جانب تو و از جانب محمد است. »
۲-۳- علامه ی کراجکی در کتاب شریف کنز الفواید نقل کرده است که روزی ابو حنیفه با امام صادق - علیه السلام- غذا می‌خورد. چون امام از غذا خوردن فارغ شد فرمود: « الحمد لله رب العالمین. اللهم هذا منک و من رسولک یعنی ستایش و حمد برای خدای پروردگار عالمیان است. خدایا این غذا از جانب تو و از جانب رسول توست.»
ابوحنیفه عرض کرد: آیا برای خدا شریکی قرار دادی؟ حضرت فرمود: « وای بر تو خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: و ما نقموا الا ان اغنیهم الله و رسوله من فضله (۳)و در جای دیگر می‌فرماید: و لو انهم رضوا ما اتیهم الله و رسوله و قالوا احسبنا الله سیؤتینا الله من فضله و رسوله (۴). »
ابو حنیفه عرض کرد: گویا من این آیات را نخوانده بودم.
ازاین آیات شریفه استفاده می‌شود که نعمات از ناحیه ی پروردگار و رسول الله - صلی الله علیه و آله - است واضح است که مالک اصلی آن خداست و هرچه پیغمبر می‌دهد از ناحیه ی خداوند می‌دهد.
۳-۳- نظیر دو آیه ی مذکور آیات دیگری است که حاکی از کثرت لطف, احسان و تفضل پروردگار به پیامبرش احمد مختاراست که او رادر آیات بسیار قرین خود قرار داده و حضرتش را با خود در آیات کریمه اش ذکر فرموده است. از جمله: « و لله العزه و لرسوله. واطیعوا الله و اطیعوا الرسول. ومن یعص الله و رسوله... ان الذین یؤذون الله و رسوله ذلک بانهم شاقوا الله و رسوله. و من یشاقق الله و رسوله فان الله شدید العقاب. استجیبوا لله و للرسول. و ینصرون الله و رسوله. اذا نصحوا لله و رسوله. فاذنوا بحرب من الله و رسوله. فآمنوا بالله و رسوله. و من یتول الله و رسوله. قل الانفال لله و للرسول. ما حرم الله و رسوله. و الله و رسوله احق ان یرضوه. اذا قضی الله و رسوله امرا. » و نظیر این ها زیاد است.
۴-۳-پیامبر - صلی الله علیه و آله - فرمود:« من ابوالقاسم هستم.خداوند عطا و بخشش می‌فرماید و من تقسیم می‌کنم. »
۵-۳-در حیث معراج خداوند به پیامبر فرمود: « من تو را ابوالقاسم کنیه دادم برای آن که تو رحمت مرا بین بندگان تقسیم می‌کنی.»
پاسخ ۴- بر اساس روایات, فضایل پیامبر – صلی الله علیه و آله و سلم - در مورد ائمه – علیهم السلام – نیز جاری است.
۱-۴- گاهی خداوند متعال ائمه ی هدی را نیز با خود و رسولش در قرآن ذکر فرموده از جمله: « اطیعوا الله و اطیعوا الرسول واولی الامر منکم. انما ولیکم الله و رسوله و المؤمنون. وسیری الله عملکم و رسوله و المؤمنون.»
۲-۴- و آیه ی انفسنا (آیه ی مباهله) تمام کمالات و فضایل حضرت رسول را برای حضرت علی - صلوات الله علیهما و آلهما - ثابت می‌کند مگر آنچه که به دلیل استثنا شود مانند نبوت و همسری.
پاسخ ۵: بر اساس روایات, ائمه ی هدی – علیهم السلام - اولیا و واسطه ی نعمات هستند.
۱-۵- امیر المؤمنین - علیه السلام - در خطبه ی دوم نهج البلاغه در وصف آل محمد (ائمه ی هدی - صلوات الله علیهم -) می‌فرماید: « و لا یسوی بهم من جرت نعمتهم علیه ابدا... یعنی افرادی که نعمت آل محمد بر ایشان همیشه ریزان باشد با آل محمد مساوی نشوند. (یعنی چگونه نعمت دهنده با گیرنده ی نعمت مساوی باشد؟) » بنابراین عبارت, آل محمد واسطه ی نعمات می‌باشند.
علامه ی خویی که این خطبه را شرح کرده در شرح جمله ی اخیر فرموده است: « در این جمله به چند مطالب اشاره شده است:
اول آن که آنان اولیای همه ی نعمت‌های ظاهری, باطنی, مادی و معنوی همه ی خلق هستند.
دوم آن که نعمت و فیوضات آنان بر تمام افراد در همه ی زمان ها بوده است و خواهد بود و برای آن انقطاع و زوال نخواهد بود.
سوم آن که نتیجه ی این دو مطلب آن است که هیچ گاه آل محمد - علیهم السلام- با دیگران مساوی و همانند نگردند چون منعم (نعمت دهنده) از دریافت کننده ی نعمت افضل است.
سپس آن بزرگوار در مقام تشریح و تفصیل این سه مطلب برآمده و از آیات و اخبار وارده مطلب را به طور کامل روشن کرده اند.
۲-۵- امام سجاد - علیه السلام- می‌فرمایند خداوند روزی ها را تقسیم و به دست ما آن را جاری می‌کند. پس بخشنده ی نعمات خداست و محمد و آل محمد - صلی الله علیهم - واسطه ی فیض بین خالق و مخلوقند چه در دنیا و چه درآخرت باشند.
۳-۵-حضرت رسول - صلی الله علیه و آله - در خطبه ای که در روز غدیر انشاء کردند فرمودند: « منم خاتم انبیا و مرسلین و حجت بر جمیع مخلوقین از اهل آسمان ها و زمین ؛ پس کسی که در این شک کند کافر است مانند کفر زمان جاهلیت وکسی که در یکی از گفتارها ی من شک کند گویا درباره ی من شک کرده است. و کسی که در یکی از ائمه (اثنا عشر اولیای من) شک کند چنان است که در تمام ایشان شک کرده است... ای گروه مردمان علی بن ابی طالب را بر همه فضیلت و شرافت دهید (و او را افضل و اشرف تمام خلق بعد از من بدانید). به (سبب, واسطه و وسیله ی) ما خداوند روزی را بر خلق نازل و خلق را باقی می‌گذارد. ملعون است, ملعون است ؛ مغضوب (مورد غضب) است, مغضوب است کسی که قول مرا رد کند و یا موافقت نکند.»
۴-۵- در زیارات وارده از معصومین بسیار است که خطاب به ائمه ی هدی عرض می‌شود: بکم فتح الله ؛ بکم یختم ؛ بکم ینزل الغیث ؛ بکم یمسک السماء و امثال این کلمات. در روایات بسیار است که خودشان می‌فرمایند: « بنا کذا...»
۵-۵- در روایت اربعمایه امیر المؤمنین - علیه السلام- می‌فرمایند: « ذکرنا اهل البیت شفاء من العلل و الاسقام و وسواس الریب وجهتنا رضی الرب عز و جل... بنا یفتح الله و بنا یختم الله و بنا یمحو ما یشاء و بنا یثبت و بنا یدفع الله الزمان الکلب و بنا ینزل الغیث.»
۶-۵- در صلوات ایام شعبان مروی از امام سجاد - علیه السلام- است: « اللهم صل علی محمد و آل محمد الکهف الحصین و غیاث المضطر المستکین و ملجاء الهاربین و عصمه المعتصمین.»
۷-۵- در زیارت مفصل امیرالمؤمنین - علیه السلام- آمده است: « و خلیفتک التی به تاخذ و تعطی و به تثیب و تعاقب.»
۸-۵- همچنین از این قبیل است پناه بردن به خدا و رسول و ائمه ی هدی - صلوات الله علیهم- از شر بلیات و صدمات چنان که در صریح ادعیه ی وارده از معصومین می‌باشد و رییس الموحدین امیر المؤمنین ﴿ع﴾ به کمیل وصیت فرمود: « به خدا توکل نما و ما را یاد نما و نام‌های ما را بر زبان جاری کن و بر ما صلوات بفرست و به خدا و ما پناه ببر تا آنکه شر آن روز از تو دور شود.»
۱- وثاقت و جلالت ومعتمد بودن او مورد اتفاق تمام علما است.
۲- وثاقت و جلالت او را در مستدرکات علم رجال الحدیث ج ۸/۳۰۱ ثابت شده است.
۳- آیه ی ۷۴ سوره ی توبه.
۴- آیه ی ۵۹ سوره ی توبه.
سایت فطرت
