پشیمانی خلیفه اول هنگام مرگ

خلاصه متن:

انتخاب ابوبکر به خلافت به صورت غیرقانونی و بدون مشورت با مسلمانان صورت گرفت. این امر، مورد اعتراض برخی از مسلمانان، قرار گرفت.

در منابع اهل سنت، علت مرگ ابوبکر، سرماخوردگی و تب شدید ذکر شده است؛ اما برخی از منابع، احتمال سم‌زدگی ابوبکر را مطرح کرده‌اند.

ابوبکر هنگام مرگ از چند کار پشیمان بود، از جمله گشودن خانه‌ی حضرت فاطمه سلام الله علیها. او گفت: «کاش در خانه‌ی فاطمه را نمی‌سوزاندیم و آن خانه را نمی‌گشودیم.» با کمال تأسف باید گفت که همین گشودن باب خانه‌ی حضرت زهرا سلام الله علیها، منجر به شهادت تنها یادگار پیامبر شد.

بیان تفصیلی:

در شب سه شنبه ۲۲ جمادی الثانی، در سال ۱۳ هجری، عبدالله بن عثمان، معروف به ابوبکر بن ابی قحافه در سن ۶۷ سالگی از این جهان به سوی سزای اعمالش رخت بر بست.[۱] به قولی مرگ ابوبکر در ۲۷ جمادی الثانی بوده است [۲].

او مدت دو سال و سه ماه و بیست و دو روز، غاصب خلافت بود و اولین کسی بود که بعد از شهادت پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) به انتخاب اعضای سقیفه‌ی بنی ساعده خلیفه شد. انتخاب ابوبکر به گونه‌ای بی‌حساب بود که عمر با آن که خود گرداننده‌ی برنامه‌ی سقیفه بود، می‌گوید:

«بیعت با ابوبکر امری بدون تدبیر و مشورت و دقت بود؛ مثل زمان جاهلیت که خداوند مسلمانان را از شر آن محفوظ داشت. هر کس چنین کاری را تکرار کند او را بکشید.» [۳]

مرگ ابوبکر در منابع اهل سنت

اهل سنت در علت مرگ او نوشته‌اند: ابوبکر در روز دوشنبه ۷ جمادی الآخر، غسل کرده بود و آن روز هوا سرد بود. به این دلیل سرما خورد و تب کرد و ۱۵ روز این تب ادامه داشت و به نماز نمی‌رفت تا در شب سه شنبه ۲۲ جمادی الآخر بعد از آنکه خلافت را به عمر واگذار کرد، مرد. [۴]

قبل از وفات، عثمان بن عفان، خلیفه‌ی سوم، را برای نوشتن وصیت‌نامه‌ای درباره‌ی خلافت طلب کرد که امر خلافت بعد از ابوبکر با عمر بن خطاب باشد. او کلمه‌ای گفت و بی‌هوش شد و بقیه را عثمان از پیش خود نوشت که امر خلافت با عمر است. ابوبکر به هوش آمد و عثمان را دعا کرد که آنچه او می‌خواسته نوشته است. [۵]

سوال ما از علمای اهل سنت

باید پرسید: چرا هنگامی که پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) در روزهای آخر عمر کاغذ و قلم خواست تا وصی بعد از خود را به امر خداوند معین کند، نسبت هذیان به آن مقام معظم دادند؛ اما در برابر وصیت خلیفه‌ی اول، در اوج بیماری سر تعظیم فرو می‌آورند و آن وصیت را لازم‌الاجرا می‌دانند؟!

سخنان ابوبکر هنگام مرگ

ابوبکر هنگام مرگ از چند کار پشیمان بود و این پشیمانی را به زبان آورد؛ از جمله گفت:

فوددت أنی لم أکن فتشت بیت فاطمة

«کاش در خانه‌ی فاطمه را نمی‌سوزاندم و آن خانه را نمی‌گشودم.» [۶]

و با کمال تأسف باید گفت که همین گشودن باب خانه‌ی حضرت زهرا سلام الله علیها، منجر به شهادت تنها یادگار پیامبر شد.

 

پی‌نوشت‌ها:

[۱]. تتمه المنتهی: ص ۱۰. تاریخ الخلفاء: ص ۸۱. فیض العلام: ص۲۷۹. بحار الانوار: ج۲۹ ص ۵۲۱. 
[۲]. مسمار الشیعه: ص ۳۲. العدد القویه: ص ۳۴۳. مصباح کفعمی: ج۲ ص۵۹۸. مصباح المتهجد: ص ۷۳۲. بحارالانوار: ج۹۵ ص ۲۰۰.
[۳]. الغدیر:ج۵ ص۳۷۰. صحیح بخاری: باب رجم الحبلی: ح ۶۶۸۱. مسند احمد: حدیث۳۹۳. سیره ابن هشام: ج۴ ص ۳۰۸.
[۴]. تاریخ الخلفاء: ص۸۱. بحارالانوار: ج۲۹ ص ۵۲۱.
[۵]. شرح ابن ابی الحدید: ج۱ ص ۱۶۵.
[۶]. مروج الذهب: ج۲ ص ۳۰۸. تتمه المنتهی: ص ۱۰. الامامه و السیاسه: ج۱ ص۱۸. سبعه من السلف: ص ۷۷. تاریخ طبری: ج۴ ص ۵۲. میزان الاعتدال: ج۲ ص ۲۱۵.}(*)


 ///



تقویم شیعه – عبدالحسین نیشابوری، ص ۱۴۳ و ۱۴۴