آنان که کمی از حوادث و ماجراهای ایام امامت معصومین(علیه السلام) را در لابه‌لای برگهای تاریخ دیده باشند می‌دانند که در عصر آغاز امامت ولی عصر(عج) و نیز در دوران انتظار شیعیان با یکی از پرچالش ترین مقاطع خود مواجه شده‌اند.
چرایی آغاز امامت ولی عصر(عج) در غیبت
وقتی در عمق چرایی وقوع غیبت صغری و کبرای حضرت مهدی (عج) تامل می‌کنیم ناچار به اذعان و اقرار به بسیاری از قصورات و حرکت‌های منافقانه جامعه مسلمین آن زمان می‌شویم که در این راستا حکومت‌های ناحق و جبار نیز در صدر حرکت ها بر ضد امامت معصومین قرار داشته اند.
جمع شدن ظلم و ستم نامحدود حکومت‌های دوران امامت با قدرناشناسی مسلمین باعث شد که امامان معصوم(علیه السلام) یکی پس از دیگری به شهادت برسند، همین امر موجب شد ضرورت و زمینه برای غیبت آخرین امام(علیه السلام) فراهم شود، چراکه در مشیت الهی بنا نبود بیش از دوازده امام رهبری پس از پیامبر خاتم(صلی الله علیه و آله و سلم) را بر عهده گیرند.
برای حفظ جان او یا باید این امام در موعد مقرر به دنیا آمده و پس از چند سال ظاهر می‌شد همان گونه که باور پیروان برخی از ادیان و مذاهب چنین است و یا اینکه زنده بماند ولی در پرده غیبت.
بر همین اساس امامان آخرین(علیه السلام) دیدارهای عمومی خود را بسیار محدود نموده و در بسیاری اوقات تنها با وجود واسطه‌ها (وکلا) و یا از پس پرده با شیعیان خود ارتباط برقرار می‌کردند (زمینه سازی عملی)، در کنار آن نیز روایات متعددی را برای تبیین سابقه، مفهوم، انواع، علل و ابعاد آن بیان می‌نمودند(زمینه سازی نظری(. (۱)
اساس مسأله امامت از نعمتهای بزرگی است که با هیچکدام از نعم الهی قابل مقایسه نیست و در معارف دینی ما به هیچ مسأله‌ای مانند ولایت اهمّیت و سفارش فراوان نشده است، همه متون و جوامع روایی و کتاب و سنّت از ابتدا تا انتها فریادگر مسأله امامت و دعوت کننده انسانها و جامعه بشری به این امر حیات بخش است (و لم یفنادَ بشیء مثل ما نودی بالولایة).
در میان همه مذاهب و مکاتب، شیعه این افتخار را دارد که گوی سبقت را از دیگران ربوده و عشق به ولایت و امامت را رمز حیات و بقای خویش قرار داده است، امّا حقیقت بزرگتری در این میان وجود دارد و آن وجود شریف امام زمان، مهدی موعود(عج) است که شاید بتوان گفت بالاترین و عمیق‌ترین عنوان همان است که قرآن کریم از ایشان یاد نمود؛ و آن «بقیةاللَّه» است.
او بقیه و انتهای تجلّی خداوند و حسن ختام عالم و همه ادیان است، او در میان مظاهر تجلّی حقّ تعالی، آخرین گوهری است که مظهر همه صفات و اسمای الهی است و می‌توان گفت همان‌طوری که نبّی اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) مظهر تامّ انبیا و شریف‌ترین گوهر نبوّت بود، وجود شریف حضرت حجّت نیز لفبّ امامت و تجلّی تام امامت است.(۲)
مقام معظم رهبری درباره انتظار فرج و شرایط منتظران می‌فرماید: «منتظران صاحبالزمان، به منور شدن چشمانداز زندگی بشر و پایان دوران ظلم و تجاوز امید دارند و جنایات ستم و تزویر سردمداران استکبار جهانی، نمیتواند چشمه امید را در دلهای آنان خاموش کند.
منتظران حجت تردیدی ندارند که روزگار ظلم و طغیان و تجاوز سرانجام به پایان خواهد رسید و قدرت قاهره حق، همه قلههای فساد و تعدی را از بین خواهد برد.
ما اعتقاد داریم که با ظهور مهدی موعود علیهالسلام، اندیشه و عقول بشری از همیشه خلاقتر خواهد بود و صلح و امنیت کامل در مقیاس جهانی آن به وجود خواهد آمد و ما برای چنین دورانی باید تلاش کنیم تا جهان روز به روز به این عصر آرمانی نزدیکتر شود».(۳)
امامت کودک
مسأله خلافت و امامت در اسلام، تنها بر اساس لیاقت و شایستگی افراد بوده و سن و سال هیچ تأثیری نداشتهه است. پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله در سال سوم هجرت بعد از دعوت خویشان خود به اسلام، علی علیهالسلام را که نوجوانی پیش نبود به خلافت و وصایت منصوب کرد و به قوم خود دستور داد که از او اطاعت کنند.
هم چنین در واقعه مباهله با نصارای نجران، آن حضرت امام حسن و امام حسین علیهالسلام را در حالی که کودک بودند به همراه خویش برد. شیخ مفید در اینباره مینویسد: پیامبر همراه حسنین در حالی که طفل بودند با نصارا مباهله کرد. بعد از آن، این امر هیچ گاه سابقه نداشت. این وقایع و شواهد بسیار دیگر تاریخی، دلایلی است که امامت حضرت ولی عصر(عج) را در سن کودکی تأیید میکند.
امامت و نبوت کودک از نگاه قرآن
قرآن مجید در آیه ۱۲ سوره مریم، درباره نبوت حضرت عیسی می‌فرماید: «ای یحیی تو کتاب آسمانی را به قوت فراگیر، و ما فرمان نبوت در کودکی به او دادیم.
هم چنین خداوند در همان سوره با اشاره به سخن گفتن حضرت عیسی در گاهواره، نبوت او را تأیید میکند.
فخر رازی در تفسیر خود درباره حکمی که خداوند به حضرت یحیی داد می‌گوید: «مراد حکم، همان نبوت است؛ زیرا خداوند عقل او را در کودکی محکم و کامل کرد و به او وحی فرستاد و این بدان جهت است که خداوند، حضرت یحیی و عیسی را در کودکی به رسالت مبعوث کرد، بر خلاف حضرت موسی و محمّد که در بزرگ سالی مبعوث شدند؛ از این رو چه مانعی دارد که خداوند این دوران را بر عدهای کوتاه سازد و حضرت مهدی(عج) را در کودکی حکمت و امامت عنایت فرماید».
همانطورکه از احادیث و روایات وارده از ائمه معصومین (علیه السلام) برمی آید شناخت امام لازمه معرفت دینی مردمان هر عصر و دورانی بوده تاجایی که طبق حدیث مشهور ازحضرت رسول اکرم ص وجوب شناخت امام چنین بیان شده: هرکس بمیرد درحالیکه امام عصرخود را نشناسد به مرگ جاهلیت مرده است.
درقران کریم آیاتی وجود دارد که به مسئله مهدویت و نیز غیبت آن حضرت اشاره دارد.
از جمله این آیات،آیات ۲و۳ سوره مبارکه بقره می‌باشد آنجا که می‌فرماید: ذلک الکتاب لاریب فیه هدی للمتقین* الذین یومنون بالغیب ویقیمون الصلاه وممارزقناهم ینفقون
این کتاب که هیچ شکی درآن نیست،روشنگرراه پرهیزگاران است، آنانکه به غیب ایمان دارندونماز به پای می‌دارند واز آنچه روزیشان کردیم انفاق می‌کنند.
ابن بابویه گوید ازامام صادق (علیه السلام) است که فرمودند: متقیان، شیعیان علی (علیه السلام) هستند و غیب همان حجت غایب است و نیز درآیه ۱۵۵همان سوره می‌فرماید: « ولنبلونکم بشی من الخوف والجوعونقص من الاموال والانفس والثورات وبشرالصابرین » والبته شمارا به چیزی از ترس وگرسنگی وکمبودی از اموال وجانها و ثمرات می‌آزماییم و مژده ده صبرکنندگان را.
محمدبن ابراهیم نعمانی معروف به ابن اب زینب می‌گوید: از حضرت جعفربن محمد امام صادق (علیه السلام) که فرمودند: همانا قبل از ظهورحضرت قایم ع علامت‌هایی هست که از سوی خداوند امتحان مومنین می‌باشد.
پس آنست فرموده خدای عزوجل (آیه مذکور) همان است که فرموده و البته شما را می‌آزماییم یعنی مومنین رابه چیزی از ترس از پادشاهان فلان خاندان در اواخر سلطنتشان و گرسنگی به گرانی نرخ‌هایشان و کمبودی از اموال فساد و تباهی تجارتها و کمی سود آنها و جان‌ها مرگی زودرس و ثمرات کمی رشد گیاهان و کم شدن برکت میوه ها و مده ده صبرکنندگان را در آن هنگام به خروج قایم (علیه السلام). (۴)
طول عمر
در قرآن کریم آیاتی هست که از عمر طولانی امتهای پیشین خبر میدهد، با این آیات می‌توان طول عمر حضرت مهدی(عج) را نیز به خوبی تبیین کرد، مانند آیهای که درباره حضرت نوح (علیه السلام) می‌فرماید: «به راستی ما نوح را به سوی قومش فرستادیم، پس ۹۵۰ سال در میان آنها درنگ نمود».
خداوند در داستان حضرت یونس نیز می‌فرماید: «اگر او (یونس) در شکم ماهی تسبیح نمیگفت، تا روز رستاخیز در شکم ماهی میماند».
از این آیه استفاده میشود که خداوند قادر است در جایی که هیچ کدام از لوازم حیات برای ادامه زندگی وجود ندارد انسان را حفظ کند.
اینک این خدای توانا قادر است که ولی خویش را از مرگ محافظت، و صدها سال عمر پرافتخار به منظور اهدافی والا به او ببخشاید و وظیفه ماست که با تدبر در حکمت متعالی خداوند که در قرآن کریم نیز بارها بدان اشاره شده منتظرانی مخلص برای قایم آل محمد (عج) باشیم.
منابع و مأخذ:
(۱) نشریه عصر رهایی
(۲) پیام حضرت آیت الله فاضل لنکرانی به مناسبت دومین جشنواره برترین‌های فرهنگ مهدویت
(۳) نشریه گلبرگ فروردین ۱۳۸۵، شماره ۷۳
(۴) نشریه عصر رهایی
منبع: نشریه الکترونیک ساعت صفر
/
شیعه نیوز
