سیّد بن طاووس رضوان الله علیه نقل می‌کند که مردی از اولاد برامکه خدمت حضرت علی بن موسی الرضا علیه‌السلام عرضه داشت: «نظر شما درباره‌ی ابوبکر چیست؟» حضرت فرمود: سبحان الله و الحمدلله و لا اله الّا الله و الله اکبر. این ذکر، به این معنا بود که امام در ابتدا قصد نداشتند جواب این سوال را بدهند.

پرسش کننده، اصرار ورزید که حضرت پاسخ بدهند؛ از این‌رو حضرت رضا علیه‌السلام در جواب فرمود:

«کانت لنا امّ صالحة ماتت و هی علیهما ساخطة و لم یأتنا بعد موتها خبر انّها رضیت عنهما»

برای ما مادری شایسته و بزرگوار بود، او از دنیا رفت در حالی که از آن دو نفر خشمگین بود و بعد از وفات ایشان هم خبری به ما نرسیده که آن حضرت از آنان راضی و خشنود شده باشد.

این نقل بسیار ارزنده، قابل توجه و در خور اعتماد است. اولاً از پاسخ نخستین امام رضا علیه‌السلام به خوبی برداشت می‌شود که ایشان در مقام طفره رفتن از جواب بوده‌اند و شاید شرایط و ظروفی بوده که نمی‌خواستند به سرعت پاسخ بدهند و چه بسا پاسخی که می‌دادند (و بالاخره هم چنین کردند) خوشایند حاضران نبوده و اگر بنا بر این باشد که مطلب آن‌چنان که هست، پاسخ داده نشود پس همان بهتر که با ادای ذکر و وردی، انسان خود را از بند جواب رها کند.

از دیدگاه ما جواب اوّل،به نوعی اظهار مظلومیت حضرت زهرای طاهره است که بعد از سالیان سال هنوز نمی‌توان مظلومیت او را بیان کرد چون بیان ظلم آنها بیان مظلومیت فاطمه بود.

اما اصرار سایل موجب شد که حضرت رضا علیه‌السلام پرده از روی سرّ نهانی برداشته و از مقام بلند، رتبه‌ی رفیع و شأن والای حضرت زهرا سلام الله علیها و جنایت ظالمان به او، سخن بگویند.

و به راستی این جمله‌ی مبارک، چقدر جالب است: «کانت لنا امّ صالحة»، برای ما مادری شایسته، اهل صلاح، مظهر ایمان و تقوا و تجسم پاکی بود، تمام این مطالب در کلمه‌ی «صالحه» که امام رضا علیه‌السلام درباره‌ی مادرشان به کار برده‌اند، نهفته است.

این کلمه مفاخره آمیز است و گویا حجت بالغه‌ی الهی، حضرت رضا علیه‌السلام با ذکر این جمله به داشتن چنین مادری مباهات می‌کنند و از اینکه از فرزندان او هستند، احساس افتخار و شرف می‌نمایند.

سپس در ادامه می‌فرمایند که مادر بزرگوار ما از دنیا رفت در حالی‌که هنگام وفات، از آن دو نفر خاص، ناراحت و غضبناک بود و بعد از وفات آن مکرّمه خبری به ما نرسیده که از آن دو راضی شده باشد.

این بهترین احتجاج و کوبنده‌ترین استدلال است که خشم و غضب حضرت زهرا بر آن دو از مسلّمات است و بر این حالت از دنیا رفتند و از عالم آخرت هم کسی نیامده که خبر بیاورد حضرت از آن دو راضی و خشنود شده باشند؛ بنابراین آنان اکنون هم مورد غضب و نفرین آن بانوی مکرمه‌ی بهشتی می‌باشند.

و این جمله حاکی از منتهای ظلم این دو، بر آن سیده‌ی عالمیان است، چنان‌که حاکی از نهایت مظلومیت حضرت زهرای طاهره است که این‌چنین غضب آلود و خشمگین از دنیا رفتند.


برگرفته از کتاب «در ستایش فاطمه» اثر آیت الله کریمی جهرمی

//