مکان و اقامتگاه امام عصر(عج) کجاست؟!
احادیث بسیاری درباره اقامتگاه امام عصر(عج) وجود دارد؛ بعضی به مکان اشاره می‌کنند و برخی برای حفظ جان ایشان این امر را مسکوت باقی می‌گذارند. در میان مسائل مختلفی که پیرامون مباحث مهدویت مطرح است، مکان و محل زندگی حضرت از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. با بررسی روایاتی که در این زمینه وجود دارد در می‌یابیم این روایات به سه دسته تقسیم می‌شوند:
۱.برخی ازآن ها محل خاصی را تعیین نمی‌کند و جایگاه حضرت را در بیابان‌ها و کوه‌ها معرفی می‌کند. از آن جمله، حضرت مهدی(عج) به پسر مهزیار می‌فرماید: فرزند مهزیار! پدرم امام حسن(علیه السلام) از من پیمان گرفت... و فرمان داد که برای سکونت، کوه‌های سخت و سرزمین‌های خشک و دور دست را برگزینم. (۱) این بخش از روایات گویای آن است که حضرت از حوزه دسترسی مردم به دور است و به سختی و دشواری زندگی می‌کند و کسی از محل زندگی وی آگاه نیست.
۲. برخی روایات، منطقه خاصی را به عنوان محل سکونت آن حضرت نام می‌برند و محدوده آن را نیز تعیین می‌کنند:
الف. مدینه و پیرامون آن: ابی بصیر می‌گوید از امام باقر(علیه السلام) شنیدم که فرمود: صاحب الزمان را عزلت و غیبتی است که در آن، نیرومند است به سی نفری که با حضرت هستند و وحشت و تنهایی را از وی دور می‌کنند و خوب جایگاهی است مدینه. (۲) روایت دیگری است که مکان حضرت را کوه رضوی، در اطراف مدینه نام می‌برد. راوی می‌گوید: با امام صادق(علیه السلام) از مدینه خارج شدیم، به روحاء اطراف مدینه که رسیدیم، حضرت نگاهش را به کوهی دوخت و مدت زمانی ادامه داد... و فرمود: این کوه، «رضوی» نام دارد. خوب پناهگاهی است برای خایف امام زمان (عج) در غیبت صغری و کبری. (۳)
ب. مکه و پیرامون آن: از برخی روایات استفاده می‌شود که آن حضرت در مکانی به نام ذی طوی پیرامون مکه زندگی می‌کند و از همان جا نیز همراه یارانش قیام خواهد کرد. امام باقر(علیه السلام) فرمود: امام زمان(عج) را غیبتی است در بعضی از دره ها و اشاره کرد به منطقه ذی طوی. (۴) در ادامه این روایت و روایات دیگر، محل ظهور و خروج آن حضرت و مرکز تجمع یاران و دوستان وی نیز، همین منطقه یاد شده است. (۵)
۳. دسته سوم اخباری است که مانند دسته اول، جایگاهی خاص را نام نمی‌برد، ولی از وی به عنوان فردی که با مردم حشر و نشر دارد و به گونه ناشناس زندگی می‌کند، نام برده است. امام صادق(علیه السلام) می‌فرماید: صاحب الامر(عج) در میان مردم رفت و آمد می‌کند، در بازار قدم می‌زند، لکن او را نمی‌شناسند تا زمانی که خداوند به وی اذن دهد تا خود را معرفی کند... (۶) بین این سه دسته از روایات، تضاد و تنافی نیست. نام بردن مکانی خاص، با زندگی به شکل ناشناس قابل جمع است. انتخاب کوه ها و مکانهای دست نیافتنی در حال ضرورت و نیاز نیز امری طبیعی و موافق با اصل تقیه است. (۷)
پی نوشت:
۱. غیبة طوسی ص ۲۶۶
۲. بحارالانوار، ج ۵۲ ص ۱۵۳ اصول کافی، ج۱، ص ۳۴۰
۳. غیبة طوسی، ص ۱۶۲
۴. غیبت نعمانی ص ۱۸۲
۵. همان ص ۳۱۵
۶. همان ص ۱۶۴
۷. چشم به راه مهدی، ص ۳۵۱
منبع خبر: شبستان
سایت شیعه نیوز
