الا... امیر المومنین علی بن ابی طالب
مولف: خلیل عبدالکریم
ناشر: الانتشار العربی
محل نشر: بیروت
تاریخ نشر: ۲۰۰۶
صفحه اول خلیل عبدالکریم از نویسندگان نوگرایی مصری است که سالها با اخوان المسلمون محشور بوده اما برخی از نوشته‌های وی سبب شده است تا در مصر تحت فشار قرار گیرد. وی در سال ۱۹۳۰ میلادی در اسوان مصر به دنیا آمد، در دانشگاه فؤاد اول تحصیل کرد و از سال ۱۹۵۲ تا زمان درگذشت شغل وکالت داشت. خلیل به خاطر همکاری با اخوان دو بار در سالهای ۱۹۵۴ و ۱۹۶۵ به زندان افتاد. {
برخی از آثار وی عبارتند از: الجذور التاریخیة للشریعة الاسلامیة مجتمع یثرب شدوالربابة بأحوال مجتمع الصحابة العرب و المرأة قریش من القبیلة الی الدولة دولة یثرب فترة التکوین فی حیاة الصادق الامین مفاهیم خاطنة ألصقوها بالاسلام الاسلام بین الدولة الدینیة و الدولة المدنیة الاسس الفکریة للیسار الاسلامی
نگاه وی و نیز نثر او به یک اندازه متفاوت با دیگران است به طوری که تحمل وی برای سنیان مصری دشوار است. نسبت به صحابه دید انتقادی دارد و برخی از آثار او چنان است که ریشه بسیاری از اندیشه و افکار منتسب به اسلام را مربوط به شرایط تاریخی خاصی می‌داند که سبب شده است تا مفاهیمی به اشتباه به دین نسبت داده شود. استفاده از کلمات شگفت در میانه نثر عربی جالب است. به خصوص استفاده از کلمات فارسی همراه با بیان اعراب و ترجمه آنها شگفت است. آخرین کتاب او که پس از مرگش چاپ می‌شود کتاب حاضر است که با عنوان «الا... أمیر المؤمنین علی بن ابی طالب». مطالبی است که به صورت متفرق در باره جنبه‌های خاصی از زندگی امام علی (علیه السلام) و یا نزدیکان او است.
بخش اول در باره ابوطالب و در نقد دکتر محمود علی مراد است که کتابی با عنوان سیرة رسول الله نوشته و دارالهلال در مصر در سال ۲۰۰۰ آن را چاپ کرده است. وی این سخن کینه ورزانه مؤلف را نقد کرده که گفته است که حضرت محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) چندان هم در حمایت ابوطالب نبوده است. وی شواهدی در نادرستی این نظر ابراز کرده است. وی در آغاز این بخش حمله به ابن هشام دارد و این که چرا مطالبی از ابن اسحاق را حذف کرده است و این که شاید دلایل سیاسی داشته از جمله حذف اشعار اهل بیت رضوان الله تعالی علیهم که یکی هم قصیده امیر المؤمنین علی کرم الله وجهه در رثای پدرش است (ص ۲۰).
از بخش دوم نوشته او کاملا آشکار است که مؤلف به تشیع گرویده است. این امر بسیار شگفتی است. وی از ثالوث نامقدسی یاد می‌کند که یکی «تیمیه» است و دیگری «طلحه» و سوم «زبیر»، این ثالوث نامقدس بدترین فشارها را بر عثمان آوردند و بعدها هم رو به روی علی ایستادند. وی سپس می‌نویسد:
و عند ما تولی امیر المؤمنین علی بن ابی طالب کرم الله وجهه منصب الامامة الاعظمی بعد طول حرمان من حقه الشرعی فیها... (ص ۳۰).
در ادامه فصل مشبعی از اخلاق و منش عجیب و غریب زبیر بیان کرده است. در بحث بعدی از عضو دیگر این مثلث یعنی عایشه یاد کرده و به تفصیل از آیه قرن فی بیوتکن و احادیثی که در این باره آمده بحث کرده است «و شارکت فی وقعة الجمل بل من الاصح أن یقال انها رأس حربتها و حول هودجها قتل الالوف من المسلمین لا یحصیهم الا الله (۵۱).
بحث‌های وی در باره سقیفه و ماجراهای درونی آن مؤید آن است که خلیل تحلیل‌های شیعه را از ماجرای سقیفه کاملا پذیرفته و بیان کرده است. وی در فصلی دیگر تحت عنوان «مصحف الامام لا مصحف عثمان» از نقش امام علی (علیه السلام) در گردآوری قرآن کرده و آن را اصل می‌داند نه آنچه شهرت به مصحف عثمان یافته است. و فصلی دیگر با عنوان «استقراء لسیرة عمرو بن العاص باع دینه بعرض من الدنیا اکبر الخیانات فی التاریخ الاسلامی» (۷۷). به نظر می‌رسد این کتاب اثر شگفت و قابل ملاحظه ای است که می‌باید مورد تأمل قرار گیرد. در ضمن لازم است تا تحقیق مستقلی در باره خلیل عبدالکریم نیز صورت گرفته و دیدگاه‌های او با توجه به همه آثارش استخراج شود.
سایت کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام
