مرحوم محدث نوری
مقام علمی
محدث نوری از کودکی و نوجوانی مشغول تعلیم علوم دینی شد و در سن پانزده سالگی بود که با استاد خود مرحوم آیت الله محمدعلی محلاتی آشنا شد و در تهران از محضر این استاد فرهیخته کمال استفاده را نمود و از ایشان کسب فیض کرد.
در سال 1273 قمری بود که به همراه استاد عازم عراق شد و به نجف اشرف عزیمت کرد و تقریبا چهار سال در آنجا از اساتید به نام آن زمان بهره برد و به ایران بازگشت ولی طولی نکشید که باز به نجف اشرف مشرف شد و همچنین به کربلای معلی و کاظمین نیز عزیمت کرد و دو سالی در این دیار ماند و از اساتید این شهرها نیز کمال استفاده را کرد.
مرحوم محدث نوری در این سالها از اساتید بزرگی استفاده برد که برخی از این بزرگان عبارتند از: شیخ عبدالحسین تهرانی معروف به شیخ العراقین، مرحوم شیخ انصاری، ملا محمد علی محلاتی، شیخ عبدالرحیم بروجردی، ملا فتح علی سلطان آبادی، ملا شیخ علی خلیلی، معز الدین سید مهدی قزوینی، میرزا محمد هاشم خوانساری، حاج ملا علی کنی و بسیاری از بزرگان دیگر.
تالیفات
مرحوم آیت الله محدث نوری آثاری فراوان دارد که تا حال مورد استفاده عموم و خصوص قرار گرفته است که به برخی از آنها اشارهای خواهیم داشت:
مستدرک الوسایل و مستنبط المسائل معتبرترین مجموعه مفصل روایی که پس از وسایل الشیعه نوشته شده است، لؤ لؤ و مرجان در رد خرافات ساخته و پرداخته شده در ساحت مقدس حماسه عاشورا، نجم الثاقب، کشف الاستار، صحیفه ثانیه علویه، صحیفه رابعه سجادیه، حاشیه بر منتهی المقال، ظلمات الهاویه در معایب معاویه، موالید الائمه، شاخه طوبی، دیوان شعر محدث نوری، مواقع النجوم، نفس الرحمن فی فضایل سیدنا سلمان، دار السلام درباره خواب و تعبیر خواب، فصل الخطاب، معالم العبر، میزان السماء، کلمه طیبه، جنه الماوی که تصنیفی است در باب حضرت مهدی(عج)، فیض القدسی، بدر مشعسع در شرح حال فرزندان موسی مبرقع، تقریرات بحث استادش شیخ العراقین، تقریرات درس استاد دیگرش میرزای بزرگ، اجوبه المسایل، حواشی بر رجال ابی علی و بسیاری کتب دیگر.
فصل الخطاب
مرحوم محدث نوری در سال 1292 قمری کتابی نگاشت به نام"فصل الخطاب فی تحریف کتاب رب الارباب"که این کتاب در مورد تاریخ تدوین قرآن کریم و اخبار مربوط به آن است.
مرحوم محدث دوازده دلیل ازاخبار ضعیف و غیر قابل اعتماد برای اثبات تحریف به نقصان، در قرآن کریم در این کتاب ارائه می‌کند که نوشته شدن کتاب"فصل الخطاب"سبب اعتراض عمومی جهان تشیع و نوشتن کتب و مقالات فراوانی در رد آن شد، تا منجر به پیشمانی مرحوم محدث نوری میشود.
سرانجام مرحوم آیت الله محدث نوری در اواخر عمر از نوشتن این کتاب به شدت پشیمان میشود و چنانچه مرحوم آقا بزرگ تهرانی از شاگردان ایشان می‌نویسد:"استاد ما حاجی در اواخر عمر خویش می‌گفت: اینجانب در نام‌گذاری کتابم اشتباه کردم و سزاوار بود نام آن را"فصل الخطاب فی عدم تحریف الکتاب"بگذارم، چرا که در آن ثابت می‌کنم قرآن شریف موجود بین دو جلد که در همه عالم منتشر شده است با تمامی سور و آیات و جملاتش وحی الهی است که هیچگونه تغییر یا تبدیل و زیاده و نقصان از هنگام جمع آوری آن تا به امروز در آن واقع نشده است."
شاگردان
مرحوم آیت الله محدث نوری در طول عمر بابرکت خود دارای شاگردان بسیاری بوده است که برخی از آنان عبارتند از: میرزا جواد آقا ملکی تبریزی، حاج میرزا ابوالفضل تهرانی معروف به کلانتری نوری،، شیخ جعفر نوری نجمی، سید علم الهدی نقوی کابلی، شیخ آقا بزرگ تهرانی، حاج شیخ عباس قمی، شیخ محمد حسین کاشف الغطاء، سید عبدالحسین شرف الدین عاملی، حاج میرزا محمد ارباب قمی، شیخ علی اکبر همدانی، شیخ فضل الله نوری، شیخ محمد تقی بافقی، شیخ اسماعیل اصفهانی، شیخ مرتضی بن محمد عاملی، سید جمال الدین عاملی اصفهانی، حاج شیخ محمد باقر بیرجندی، حاج شیخ علی اکبر نهاوندی، حاج شیخ علی زاهد قمی، حاج شیخ محمد تقی قمی، آقا میرزا محمد تهرانی، شیخ مهدی نوری، شیخ محمد حسن آل کبه، حاج میرزا علی اکبر همدانی و بسیاری بزرگان دیگر.
همراه میرزای بزرگ
یکی از اساتید بهنام مرحوم محدث نوری در نجف اشرف، میرزای شیرازی بود و زمانی که میرزا به سامرا هجرت کرد محدث نوری نیز همراه دامادش شیخ فضل الله نوری به دنبال میرزا به سامرا هجرت کردند و در آنجا به او پیوستند.
علامه نوری از بزرگترین و قدیمیترین اصحاب میرزای شیرازی بود به طوری که میرزا کارهای با اهمیت را به او ارجاع می‌داد. نامه‌هایی که از شهرها و نقاط مختلف جهان به خانه مرجعیت سرازیرشد غالبا توسط محدث نوری به دست میرزا میرسید و بیشتر جواب نامهها به وسیله او و به قلم او نوشته میشد و حتی ترتیب و تشکیل مجالس عزاداری به یاد امام حسین بن علی(علیه السلام) و بسیاری از کارهای دیگر نیز به دست این مرد بزرگ صورت میگرفت.
وفات
سرانجام مرحوم آیت الله میرزا حسین نوری در بیست و هفتم جمادی الثانی سال 1320 هجری قمری در سن شصت و شش سالگی بعد از مدتی بیماری در نجف اشرف از دنیا رفت و پیکر پاکش در ایوان حرم حضرت علی بن ابیطالب(علیه السلام) به خاک سپرده شد.
منابع
نقباء البشر، شیخ آقابزرگ تهرانی.
کیهان اندیشه، شماره چهل و پنجم.
نور علم، شماره دوازدهم.
نویسنده: سید محمد ناظمزاده قمی
سایت ابنا
