فضایل و برکات تسبیحات حضرت فاطمه (سلام الله علیها)
خدای مهربان، پس از بیان بزرگ ترین نعمت الهی، یعنی رسالت پیامبر عظیم الشأن اسلام که مردم را با تعلیم و تزکیه به راه صحیح هدایت می‌کند، می‌فرماید: «فَاذْکرُونِی أَذْکرْکمْ وَ اشْکرُوا لِی وَ لَا تَکفُرُونِ »؛ ۱ «پس به یاد من باشید تا به یاد شما باشم. و شکر مرا گویید و (در برابر نعمتهایم) کفران نکنید.»
بدیهی است که منظور از این آیه، وجود یک حالت عاطفی میان خدا و بندگان نیست، آن گونه که در میان انسانها معمول است که به همدیگر می‌گویند: «به یاد ما باشید تا به یاد شما باشیم»؛ بلکه اشاره به یک اصل تربیتی و تکوینی است. «به یاد من باشید» یعنی به یاد ذات پاکی که سرچشمه تمام خوبیها و نیکیها است، باشید و بدین وسیله روح و جان خود را پاک و آماده پذیرش رحمت پروردگار سازید. توجه به این ذات پاک، بنده را در فعالیتهایش مخلص تر، متحدتر و نیرومندتر می‌سازد. ۲
منظور از «ذکر خدا» تنها یادآوری به زبان نیست، بلکه منظور این است که بنده با تمام دل و جان به ذات پاک خدا توجه داشته باشد؛ توجهی که انسان را از گناه باز می‌دارد و به اطاعت از دستورات او دعوت می‌کند.
در ذیل این آیه، محمّد بن مسلم از امام باقرعلیه السلام روایت کرده است که فرمود: «تَسْبِیحُ فاطِمَةَعلیهاالسلام مِنْ ذِکرِ اللَّهِ الْکثِیرِ الَّذِی قال اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ «فَاذْکرُونِی أَذْکرْکمْ»؛ ۳ تسبیح فاطمه علیهاالسلام از [اقسام ] ذکر بسیار است که خدا [به آن دستور داده و] فرموده است که به یاد من باشید تا به یاد شما باشم. »
ازاین حدیث چنین استنباط می‌شود که تسبیح حضرت فاطمه زهراعلیهاالسلام، مصداقی از ذکر کثیر خدا است. شاید منظور این باشد که گفتن تسبیح فاطمه علیهاالسلام اگر همراه با توجّه قلبی باشد، مصداق ذکر کثیر است.
در حدیثی از امام صادق علیه السلام چنین روایت شده است: «مَنْ باتَ عَلی تَسْبِیحِ فاطِمَةَعلیهاالسلام کانَ مِنَ «الذَّاکرِینَ اللَّهَ کثِیراً وَالذَّاکراتِ»؛ ۴ کسی که با تسبیح فاطمه علیهاالسلام بخوابد، از [مصادیق این آیه شریفه که می‌فرماید:] «مردان و زنانی که خدا را فراوان یاد می‌کنند» می‌باشد. »
۴. قرآن کریم می‌فرماید: «یأَیهَا الَّذِینَ ءَامَنُوا اذْکرُوا اللَّهَ ذِکرًا کثِیرًا وَ سَبِّحُوهُ بُکرَةً وَ أَصِیلاً »؛ ۵ «ای کسانی که ایمان آورده اید! خدا را بسیار یاد کنید، و صبح و شام او را تسبیح گویید. »
امام باقرعلیه السلام روایت کرده است که فرمود: «تَسْبِیحُ فاطِمَةَعلیهاالسلام مِنْ ذِکرِ اللَّهِ الْکثِیرِ الَّذِی قال اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ «فَاذْکرُونِی أَذْکرْکمْ»؛ تسبیح فاطمه(علیهاالسلام) از [اقسام ] ذکر بسیار است که خدا [به آن دستور داده و] فرموده است که به یاد من باشید تا به یاد شما باشم »
اسماعیل بن عمار می‌گوید: به امام صادق علیه السلام عرض کردم که حدّ و اندازه ذکر کثیر (ذکر بسیار) که خداوند در قرآن فرموده است، چقدر است؟
فرمود: «اِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه وآله عَلَّمَ فاطِمَةَ(علیهاالسلام) اَنْ تُکبِّرَ اَرْبَعاً وَثَلاثِینَ تَکبِیرَةً وَتُسَبِّحَ ثَلاثاً وَثَلاثِینَ تَسْبِیحَةً وَتُحَمِّدَ ثَلاثاً وَثَلاثِینَ تَحْمِیدَةً فَاِذا فَعَلْتَ ذَلِک بِاللَّیلِ مَرَّةً وَبِالنَّهارِ مَرَّةً فَقَدْ ذَکرْتَ اللَّهَ ذِکراً کثِیراً؛ ۶ رسول خداصلی الله علیه وآله به فاطمه(علیهاالسلام) یاد داد که ۳۴ بار تکبیر، ۳۳ بار تسبیح و ۳۳ بار تحمید بگوید. پس اگر تو یک بار شب و یک بار روز این کار را انجام دهی، در حقیقت خدا را با ذکر بسیار یاد کرده ای. »
البته باید توجه داشت که منظور از ذکر بسیار این نیست که شخصی آن را به زبان بگوید، ولی در صحنه زندگی یادی از خدا نکند و مرتکب گناه شود؛ بلکه همان گونه که در گذشته اشاره شد، منظور از ذکر کثیر آن است که بنده در همه حال به یاد خدا باشد و هرگز او را فراموش نکند. تسبیح فاطمه علیهاالسلام نیز در مرحله لفظ و ذکر زبانی از مصادیق ذکر کثیر است که خود مقدمه ذکر قلبی و به یاد خدا بودن است و آن نیز مقدمه انجام وظایف بندگی و ترک معصیت می‌باشد.
فضیلت تسبیح فاطمه زهرا(علیهاالسلام)
در خاتمه برای تکمیل مطلب، نظر خوانندگان عزیز را به چند حدیث درباره اهمیت تسبیح فاطمه زهراعلیهاالسلام جلب می‌کنیم:
۱. از امیر مۆمنان علی علیه السلام روایت شده است که فرمودند: «فَوَ اللَّهِ ما تَرَکتُهُنَّ مُنْذُ عَلَّمَنِیهِنَّ رَسُولُ اللَّهِ؛ به خدا سوگند! از آن روزی که رسول خدا آن ذکرها را به من یاد داده است، هیچ گاه آنها را ترک نکرده ام. »
شخصی پرسید: حتّی در شبهای جنگ صفین هم ترک نکرده ای؟! فرمود: «نَعَمْ وَلا لَیلَةَ صِفَّینِ؛ آری! حتی در شبهای جنگ صفین هم ترک نکرده ام. » ۷
۲. از امام باقر(علیه السلام) روایت شده است: «ما عُبِدَ اللَّهُ بِشَیی ءٍ مِنَ التَّحْمِیدِ اَفْضَلَ مِنْ تَسْبِیحِ فاطِمَةَعلیهاالسلام وَلَوْ کانَ شَیی ءٌ اَفْضَلَ مِنْهُ لَنَحَلَهُ رَسُولُ اللَّهِ فاطِمَةَ(علیهاالسلام)؛ ۸ از جهت حمد و ذکر، خدا با چیزی بهتر از تسبیح حضرت فاطمه زهراعلیهاالسلام عبادت نشده است. اگر عملی بهتر از آن بود، پیامبر خدا آن را به زهرا(علیهاالسلام) عطا می‌کرد. »
رسول خدا (صلی الله علیه وآله) به فاطمه (علیهاالسلام) یاد داد که ۳۴ بار تکبیر، ۳۳ بار تسبیح و ۳۳ بار تحمید بگوید. پس اگر تو یک بار شب و یک بار روز این کار را انجام دهی، در حقیقت خدا را با ذکر بسیار یاد کرده ای.
۳. در روایت دیگری از آن حضرت نقل شده است: «مَنْ سَبَّحَ تَسْبِیحَ فاطِمَةَعلیهاالسلام ثُمَّ اسْتَغْفَرَ غُفِرَ لَهُ وَهِیَ مِایَةٌ بِالّلِسانِ وَاَلْفٌ فِی الْمِیزانِ وَتَطْرُدُ الشَّیطانَ وَتُرْضِیَ الرَّحْمانَ؛ ۹هر کس تسبیح حضرت فاطمه زهرا(علیهاالسلام) را بگوید و بعد از آن استغفار نماید، بخشیده می‌شود. و آن در زبان صد ذکر است؛ ولی در میزان اعمال هزار به حساب می‌آید. شیطان را دور می‌کند و خدا را راضی می‌نماید. »
۴. از امام صادق (علیه السلام) روایت شده است: «مَنْ سَبَّحَ اللَّهَ فِی دُبُرِ الْفَرِیضَةِ تَسْبِیحَ فاطِمَةَ الْمِایَةَ مَرَّةً وَاَتْبَعَها بِلا اِلهَ اِلَّا اللَّهُ مَرَّةً غُفِرَ لَهُ؛ ۱۰ هر کس پس از نماز واجب، با تسبیح فاطمه علیهاالسلام صد بار به تسبیح خدا بپردازد، و به دنبال آن یک بار «لا اِلهَ اِلَّا اللَّه» بگوید، آمرزیده می‌شود. »
۵. در حدیث دیگری از آن حضرت روایت شده است: «تَسْبِیحُ فاطِمَةَعلیهاالسلام فِی کلِّ یوْمٍ فِی دُبُرِ کلِّ صَلاةٍ اَحَبُّ اِلَی اللَّهِ مِنْ صَلاةِ اَلْفِ رَکعَةٍ فِی کلِّ یوْمٍ؛ ۱۱ تسبیح فاطمه زهرا (سلام الله علیها)هر روز بعد از هر نماز، از هزار رکعت نماز در هر روز، نزد خدا محبوب تر است. »
۶. از امام صادق (علیه السلام) روایت شده است: «مَنْ سَبَّحَ تَسْبِیحَ فاطِمَةَ الزَّهْراءِ(علیهاالسلام) فِی دُبُرِ الْفَرِیضَةِ قَبْلَ اَنْ یثْنِیَ رِجْلَیهِ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ؛ ۱۲ هر کس بعد از نماز واجب، پیش از آنکه پاهای خود را جفت کند (قبل از به هم خوردن حالت جلوس تشهد و سلام)، تسبیح فاطمه زهراعلیهاالسلام بگوید، خداوند او را می‌آمرزد. »
از این احادیث معلوم می‌شود که گفتن تسبیح حضرت فاطمه زهرا(علیهاالسلام) ارزش فوق العاده ای دارد و بهترین زمان گفتن آن، بعد از نماز واجب، بدون فاصله و پیش از به هم خوردن حالت نماز می‌باشد.
شیعه نیوز
