تابلوی «عصر عاشورا» ماندگارترین تابلوی «محمود فرشچیان» نقاش و نگارگر ایرانی است. این تابلو همچنین معروفترین تابلویی است که در رابطه با واقعه عاشورا به تصویر کشیده شده است. موضوع این تابلو بازگشت اسب بیسوار امام حسین(علیه السلام) به سوی خیمهگاه در عصر عاشوراست.
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان هنری عناصر این تابلو به حدی ماهرانه و در ارتباط نزدیک با یکدیگر قرار گرفتهاند که از آن اثری زیبا و تاثیرگذار ساختهاند. استفاده از رنگهای تیره در کنار حالت زنان و دخترکان عزادار و اسب امامحسین (علیه السلام) تصویری را ساخته که حزن و اندوه واقعه را به خوبی به مخاطب القا میکند.
محمود فرشچیان که تابلوها و آثار هنری فراوانی در طول فعالیت هنری خود خلق کرده است از دلایلی میگوید که «عصر عاشورا» را تبدیل به معروفترین اثر این هنرمند کرده است:
خود محمود فرشچیان تابلوی «عصر عاشورا» را بهترین کاری میداند که تا به حال انجام داده است. او دربارهی خلق این اثر میگوید:
سه سال پیش از انقلاب، روز عاشورا، مادرم گفت:"برو روضه گوش کن تا چند کلام حرف حساب بشنوی". گفتم: من حالا کاری دارم بعد خواهم رفت.
رفتم اتاق، اما خودم ناراحت شدم. حال عجیبی به من دست داد، قلم را برداشتم و تابلوی «عصر عاشورا» را شروع کردم. قلم را که برداشتم همین تابلو شد که الان هست، بدون هیچ تغییری.
مادرم که برگشت، به او گفتم:"من روضه ام را خواندم".
وی ادامه میدهد:
الان که بعد از ۳۰ سال به این تابلو نگاه میکنم، میبینم اگر میخواستم این کار را امروز بکشم، باز هم همین تابلو به وجود میآمد، بدون هیچ تغییری. یک چیزی دارد این تابلو که خود من هم گریهام میگیرد...
وی درباره علاقه اش به این تابلو هم میگوید:
در میان آثارم علاقهام بیشتر به آثاری است که مردمم آن را دوست داشته باشند. از میان این آثار، تابلوی «عصر عاشورا» را بسیار دوست دارم و این به دلیل دلبستگیام به حضرت اباعبدالله الحسین (علیه السلام) و واقعه روز عاشوراست که همیشه مرا تحت تاثیر قرار داده است. اگر بخواهم آن را بار دیگر نیز به تصویر بکشم به همین شکل آن را خواهم کشید.
فرشچیان این تابلو را در سال ۱۳۶۹ به موزه آستان قدس رضوی اهدا کرد. فرشچیان آثار دیگری نیز درباره عاشورا و موضوعات تاریخی، اسلامی و طبیعت دارد؛ اما تابلوی «عصر عاشورا» به دلیل تاثیرگذاری خاص خود ماندگار شده است.
ابنا