شیخ مفید -3
نهم آذرماه سالروز بزرگداشت یکی از بلند آوازه ترین شخصیت‌های علمی و معنوی شیعه مرحوم محمدبن نعمان معروف به شیخ مفید است.
تاریخ شیعه سرشار از افتخارات بسیار و تحولات چشم‌گیر است. تحولاتی که به دست عالمان متعهد و فرزانگان اندیشمند پدید آمده است. در این میان به سده چهارم هجری بر می‌خوریم که «فتح الفتوح» تاریخ شیعی است؛ روزگاری که مردی بزرگ و اندیشمندی سترگ «دایرة المعارفی جامع» از معارف اسلامی تدوین کرد و قریب 50 سال پرچمدار عرصه‌های علمی، فکری و فرهنگی مسلمین گردید و سرانجام بدانجا رسید که دوست و دشمن زبان به تمجید او گشودند و قلم به تعریف او برگرفتند و او را «مفید» لقب دادند.
بینش افروزی و دانش آفرینی وی به همراه آگاهی از اوضاع دشمنان و اطلاع از جهان اطراف دست به دست هم داد و او را سلسله جنبان نهضت فکری و رنسانس علمی در قرن چهارم کرد و بدانجا رسید که «صحیفه‌های سبز مهدوی» عجل الله تعالی فرجه الشریف به افتخار او صادر شد و حضرت ولی عصر علیه السلام وی را برادری گرامی و استوار خواند.
جالب اینجاست که در زمان غیبت کبری هیچ توقیعی از ناحیه مقدسه نرسیده است. مگر برای شیخ مفید و شیخ اسدالله کاظمینی رحمهما الله تعالی. در ظرف سه سال سه توقیع از ناحیه امام زمان(علیه السلام) به او رسید که امام در یکی از این توقیعات در روز پنج شنبه 23 ذی حجه هجری شیخ را چنین مورد خطاب قرار دادند: «سلام علیک ایهاالعبد الصالح الناصر للحق الداعی الیه. سلام بر تو ای بنده شایسته خدا و ای یاری دهنده حق و دعوت کننده به سوی آن.»
در یکی از نامه‌های حضرت ولی عصر(عج) به شیخ مفید آمده است:
بسم الله الرحمن الرحیم، اما بعد سلام بر تو ای دوستدار مخلص دین که در ولایت ما مخصوص به یقین گشتهای... پس از ستایش و حمد خداوندی که معبودی جز او نیست و درود به سید و مولی و پیغمبر گرامی ما حضرت محمد(صلی الله علیه و آله و سلم) خداوند توفیقت
” ما در فکر شما هستیم و از یاد شما بیرون نرفتهایم وگرنه بلای سختی به شما میرسید و دشمنان شما را مستاصل میکردند “
را در یاری از حق مستدام فرماید و پاداشت را در نشر علوم برای ما براستی زیاد و فراوان نماید... بدان که ما رخصت یافتیم تا تو را به نامه نگاری مشرف ساخته و دستور دهیم احکام ما را به دوستانمان که نزد تو هستند برسانی، خداوند آنان را به طاعت خود عزیز فرموده و به وسیله رعایت و حراست خود مهم آنان را کفایت فرماید، پس تو به یاری خدا واقف شو بر آن دشمنانی که از دین خدا بیرون رفتهاند. بدانچه اکنون برائت بیان میدارم و در رساندن آن به سوی آنان که اطمینان داری بر آن وجهی که برای تو مینویسم...
ما اگر چه بر طبق آنچه خداوند برای ما و شیعیانمان مصلحت دانسته تا مادامی که دولت دنیا در دست فاسقان است جایمان از جای ستمگران دور است، ولی با این حال به احوال شما آگاهیم چیزی از اخبار شما بر ما پوشیده نیست و ما از پیش آمد ناگواری که برای شما اتفاق افتاده آگاه هستیم و این پیشامد بدان سبب شد که بسیاری از شما به سوی آنچه پیشینیان صالح از آن روگردان بودند متمایل گشته و بدان عهدی که از ایشان گرفته شده بود پشت پا زدند، گویا اینان نمیدانند که ما در فکر شما هستیم و از یاد شما بیرون نرفتهایم وگرنه بلای سختی به شما میرسید و دشمنان شما را مستاصل میکردند. پس از خدا بترسید و در بیرون آمدن از فتنهای که بر سر شما و بر سر آنکه اجلش نزدیک شده سایه افکنده است به ما کمک کنید و حفظ کنید خود را از آن فتنه کسی که به آرزویش رسیده باشد و آن فتنه نشانهای است برای حرکت کردن و اظهار نمودن شما امر و نهی ما برای همدیگر. خدا به پایان رساند نور خود را اگر چه مشرکان نخواهند...
چون جمادی الاولی این سال در رسد بدانچه در آن اتفاق میافتد پند گیرید و برای آنچه پس از آن میآید از خواب غفلت بیدار شوید به زودی از آسمان برای شما نشانه و آیت آشکاری ظاهر گردد و مانند آن نیز از زمین نمودار شود و در مشرق زمین جریان ناگوار و حزن آوری اتفاق افتد و مردمی که از اسلام بیرون هستند بر سر مردم عراق مسلط گردند و به کردار ناپسند آنها روزی بر مردم عراق تنگ گردد و پس از این جریان با نابود شدن مرد سرکش از اشرار اندوه بر طرف گردد و از نابودی
” بسیاری از شما به سوی آنچه پیشینیان صالح از آن روگردان بودند متمایل گشته و بدان عهدی که از ایشان گرفته شده بود پشت پا زدند “
او مردمان با تقوا و نیکان خشنود گردند برای آنان که در اطراف جهان اراده انجام حج را دارند وسایل آماده گردد و ما را نیز در آماده کردن وسایل حج به اختیار و توافق ایشان سهمی است که آن با نظم و ترتیب در کار آشکار گردد.
پس هر یک از شما باید کاری کند که او را بدوستی و محبت ما نزدیک گرداند و از آنچه موجب سخط و ناراحتی ماست بپرهیزد زیرا کار ما چنین است که بطور ناگهانی در میرسد و هنگامی در آید که توبه او را سود ندهد و پشیمانی از گناه وی را نجات نبخشد. خداوند راه رستگاری را به شما الهام فرماید و در توفیق یابی به رحمتش درباره شما لطف نماید.
***
شیخ اجل مفید در سایه علوم سرشار و ذهن وقاّد و نبوغ کم نظیر و پشت کار زاید الوصفش که همگی زبانزد خاص و عام بوده است. در کلیه فنون و علوم اسلامی تألیف و تصنیف دارد و تقریباً از همه موضوعات علمی و دینی سخن به میان آورده و به تجزیه و تحلیل و نقض و ابرام و تخطیه و تصویب آنها پرداخته است. چنانکه از انبوه تألیفات پر ارزش او پیداست، اغلب آنها پاسخ سوالات گوناگون علمی بوده که از شهرها و کشورهای اسلامی از وی نموده اند، و ردّ عقاید و نظریات دانشمندان نامی عصر از فرقه‌های غیرشیعه بوده است.
علامه متتبع بزرگوار و محدث عالی مقام خبیر حاج میرزا حسین نوری می‌نویسد: «کمتر در کتب علمای شیعه که پس از وی آمده اند یافت می‌شود که از مسائل متعلق به امامت و ادله اثبات آن از کتاب و سنت از نظر درایت و روایت ولو با اشاره به آنها در کتاب‌های شیخ مفید مطلبی نباشد و ذلک فضل الله یؤتیه من یشاء.»
آثار قلمی آن نابغه نامی شیعه که به گفته «ذهبی» دانشمند متعصب و معروف سنی «تصانیف بدیعه و کثیره» است، به نقل شاگرد نامدارش شیخ طوسی، نزدیک به دویست کتاب بزرگ و کوچک است.
به روایت شیخ طوسی، مفید در سال 338 متولد گردید و دو شب مانده به آخرماه رمضان سال 413 وفات یافت. روز وفات او روزی بود که از بسیاری مردم که برای نمازگزاردن بر وی گرد آمده بودند و کثرت گریستن دوست و دشمن بر او، از آن بزرگتر دیده نشده است.
شیخ مفید در پایین پای امام موسی بن جعفر و نوه عالیقدرش امام محمد تقی یعنی کاظمین علیهماالسلام جنب آرامگاه استادش جعفربن محمد قولویه قمی آرمیده است.
منبع: سایت تبیان
/
شیعه نیوز
