با خود بیندیشیم که اگر با شعله و صدای انفجاری که ما باعث آن بودیم کودکی ترسید و پیری رنجید تکلیف چیست اشک کودک و آه مادر را چگونه میتوان جبران کرد و غم را از دل آن پدر و مادر پیر چطور میشود زدوداستقبال از بهار و جشنهای نوروزی در تاریخ کهن ایرانیانپیروان هر مذهب و قومیتی را به هم پیوند میداد از میان تمامی مراسم خاص این دورهبرگزاری برخی آیین ها همچون چهارشنبه سوری مدت هاست که کارکرد شادی آفرینی خود را به وحشت افزایی در سطح شهر بدل کرده است.
در گذشته نه چندان دور بسیاری از مردم در مراسم چهارشنبه سوری بیرون از خانه بودن را ترجیح میدادند بطوریکه اهالی محل با روشن کردن چند بته و با پریدن از روی آنها لحظات شاد و مفرحی را برای خود ایجاد میکردند.
مراسم چهارشنبه سوری آخر سال متشکل از مواردی همچون قاشق زنی فالگوش ایستادن دید و بازدید و پخش آجیل و شیرینی و پریدن از روی آتش بوداما چند سالی است که از آن همه مراسم شیرین تنها آتش افروزی آن هم به شیوه ای غیر قابل قبول و با ابعادی خطرناک برجای مانده است مراسمی که تبعات غیر قابل جبرانی را برای خانواده ها به دنبال دارد.
علاوه براین درکناراین آتش افروزی ها و تبعات خطرناکی همچون آسیبهای ناشی از سوختگی و انفجار مواد آتش زای خطرناک هزینه کرد سرمایه ملی وخروج ارز از کشور برای واردات انواع مواد آتش افزای خارجی نشان از تلاش بیگانه برای پر کردن جیبهای خود ولو به قیمت ازمیان رفتن سلامت کودکان و نوجوانان دارد.
تغییرات فرهنگی در چهارشنبه سوری
قاشق زنی تبدیل به ترقه زنی شده است
خوردن آجیل مشکل گشا تبدیل به خوردن سیلی و لگد شده است.
فال گوش ایستادن تبدیل شده است از ترس مامور دویدن
ایرانیان در آخرین سه شنبه شب سال خورشیدی با افروختن آتش و پریدن از روی آن به استقبال نوروز میروند این مراسم از دیرباز برای دفع شر و بلا و برآورده شدن آرزوها انجام میگرفت.
فالگوش ایستادن خوردن آجیل مشکل گشا و قاشق زنی در میان مردم ما از قدیم معمول بود همین طور کوزه شکستن دفع چشم زخم بخت گشایی و شب نشینی که همه اینها از مراسم آخرین شب چهارشنبه سال است.
آداب و رسوم این جشن در شهرهای مختلف ایران با کمی اختلاف انجام میشودآتش زدن بوته پریدن از روی آن و گفتن عبارت زردی من از تو سرخی تو از من شاید مهمترین اصل شب چهارشنبه سوری باشد.
هرچند در سالهای اخیر این رسم شیرین جایش را به ترقه بازی و استفاده از مواد محترقه و منفجره خطرناک داده است اما امروزه منسوخ شدن آیینهای قدیمی و جایگزین شدن آیینهای پرخطر جدید چهارشنبه سوری را به جشنی وحشت آور پرمخاطره و نازیبا تبدیل کرده است. نگاهی به آمارهای حوادث آتش سوزی در سالهای گذشته گواه این مدعاست که به هر دلیلی سنتهای گذشته فراموش و منسوخ شده و رفتارهای جدیدی جای آن را گرفته است. رفتارهای پرخطری که موجب بروز حوادث زیادی میشود اما هیچ کس از این حوادث درس عبرت نمیگیرد و باز هم در سال بعد شاهد بروز اتفاقهای تلخی در شب چهارشنبه سوری هستیم.
بسیاری از افراد معتقدند چنین رفتارهایی از سوی جوانان تنها به خاطر تخلیه انرژی مضاعفی که در درون آنها نهفته است صورت میگیرد. آنها جوانند و نیاز به شور و هیجان دارند اما سۆال این است که تخلیه انرژی و شور و هیجان باید به چه قیمتی انجام شود!
در ساماندهی جشن چهارشنبه سوری همانند بسیاری از برنامههای ملی نیازمند تشکیل یک ستاد (البته ماههای قبل) جهت برنامه ریزی سیاستگذاری ایجاد هماهنگی و... بین دستگاه ها و سازمانهای ذیربط هستیم تا با شرح وظایف مشخص و تعریف شده بتوانند اقدامات موثرتری را در برگزاری این جشن انجام دهند.
با این تفاسیر پیشنهادهای ذیل جهت اجرای بهتر سالم تر شاد تر و کم خطر تر جشن چهارشنبه سوری ارائه شود:
تولید و عرضه اقلام محترقه نورافشان بی خطر استاندارد و ایمن به صورت آزاد از طریق تولید کنندگان دارای مجوز جلوگیری از ورود و توزیع مواد محترقه خطرناک و غیرمجاز برخورد جدی و قهری انتظامی قضایی با تولید و عرضه کنندگان مواد محترقه خطرناک و غیراستاندارد برنامه ریزی و طراحی جهت اجرای مراسم نورافشانی جذاب در میادین و نقاط مهم و حساس شهر و برگزاری مراسم شادمانی با همکاری و مشارکت مردم.
اطلاع رسانی آگاهی و فرهنگ سازی میان مردم به جهت استفاده صحیح از مواد محترقه استاندارد و مجاز و تبعات منفی ناشی از استفاده از مواد غیرمجاز. مراقبت جدی از امنیت اجتماعی و جلوگیری از تحرکات افراد و گروههایی که منجر به سوء استفاده از این مراسم میشوند.
آگاه سازی دانش آموزان مقاطع مختلف تحصیلی از خطرات و عواقب استفاده از مواد محترقه غیرمجاز .
تهیه و تدوین جزوات بروشورها و... درخصوص مسائل فرهنگی اجتماعی و امنیتی کابرد مواد محترقه غیراستاندارد.
آمادگی جدی دستگاه ها و سازمانهای انتظامی امدادی اورژانس آتش نشانی و...
تهیه و پخش فیلمهای مربوط به حوادث چندساله گذشته در مورد استفاده از مواد محترقه آتش زای خطرناک و غیراستاندارد.اگذاری امکانات و فضاهای مناسب جهت اجرای عملیات نورافشانی توسط شهرداری ها و یا سایر دستگاه ها و سازمانهای ذیربط.
عدم برخورد فیزیکی و قهرآمیز با افراد خاطی
ارائه نکات ایمنی لازم جهت پیشگیری از بروز حوادث ناشی از اجرای مراسم چهارشنبه سوری دست اندرکاران و متولیان استان باید برای مقابله با حوادث چهارشنبه آخر سال مکانی را ایجاد کنند تا جوانان و نوجوانان بتوانند درآن مکان در کنار خانوادههای خود به شادی و پریدن از روی آتش اقدام کنند.در کشور ایران دست اندرکاران برای پر کردن اوقات فراغت و شادی جوانان فکر و برنامه ریزی نکرده اند و درست به همین دلیل است که جوانان خود به فکر احیای آداب و رسوم خود میافتند و برای مراسم چهارشنبه سوری برنامه ریزی میکنند تا شادی نداشته خود را بدست آورند.
بسیاری از جوانان فلسفه مراسم چهارشنبه سوری را نمیدانند و گمان میکنند که این مراسم به معنای دور هم جمع شدن دست زدن رقصیدن و مزاحم آرامش مردم شدن است و به همین دلیل است که به سراغ ترقه بازی میروند.مراسم چهارشنبه آخر سال باید با مشارکت همه انجام شود تا تخلیه و هدایت احساسات و هدایت فرهنگ در کنار هم صورت بگیرد.تاریخ نشان میدهد شادمانیهای نوروزی ایرانیان با «چهارشنبه سوری» آغاز و با مراسم «سیزده به در» پایان مییافت ضمن این که چهارشنبه سوری یکی از طولانی ترین مراسم شادی مردم پیش از آغاز سال جدید بوده است.
پریدن از روی آتشهای غول پیکر و استفاده از مواد محترقه در سالهای اخیر تبدیل به مسأله ای مشکل آفرین برای خانوادههای ایرانی شده و هر سال سوختگی و جراحات شدید شهروندان را در پی داشته است.
مهم ترین علت وجود برخی معضلات ناشی از چهارشنبه سوری در کشور ایران آگاهی نداشتن مردم و کمبود فضاهای فرهنگی تفریحی است. انجام هر کار خوب اگر به درستی مورد توجه قرار نگیرد تبدیل به زشتی میشود. شهروندان بویژه جوانان توجه داشته باشند شادی چهارشنبه سوری را با استفاده از وسایل غیرمجاز و غیرقانونی تلخ و نامطلوب نکنند.بیایید اسفند ماه امسال شعور ایرانیمان را به پیشواز نخستین روزهای بهار بفرستیم و در آرامشی که هم شأن سبک زندگی ایرانی-اسلامی است به استقبال بهار برویم.
شیعه نیوز