زیارت عاشورا در سیره ابرار و مراجع

زیارت عاشورا در سیره ابرار و مراجع

در سال ۶۱ هجری تلخ‏ترین فاجعه تاریخ انسانی به وقوع پیوست، روز عاشورا بود که بهترین خلق به همراه بهترین نزدیکان وبهترین اصحاب و بهترین مسلمانان در سرزمینی که به واسطه این‏ بهترینها، بهترین شد، شربت‏ شهادت را در عطش وصال دوست،سرکشیدند. اما در مقابل این بهترین ها، بدترین‏هایی نیز وجود داشت.
اول آن‏که کسانی که حضرت امام حسین(علیه السلام) و یارانش را به شهادت رساندندبدترین مردم بودند. دوم آنکه بدترین ظلم ها را بر آن حضرت رواداشتند به گونه‏ ای که به نحوی دلخراش و جانسوز امام حسین(علیه السلام) ویارانش را به شهادت رساندند. بدین گونه بود که عاشورا جاودانه ‏شد و خداوند اجر این همه جانفشانی و مظلومیت را چه زیبا دراین دنیا به آن حضرت عطا نمود، چنان که به امام حسین(علیه السلام)کرامات بسیار بخشید و در محبت و زیارت و تربت آن بزرگوار فارغ‏از عطای اخروی، کرامت دنیوی بخشید.



در ترنم باران معرفت چنین رسیده است:
امام صادق(علیه السلام) فرمود: «من زار الحسین فی یوم عاشورا وجبت له‏الجنه‏» (۱) کسی که در روز عاشورا امام حسین(علیه السلام) را زیارت کندبهشت‏بر او واجب می‏شود.
و امام رضا(علیه السلام) فرمود: «فان البکاء علیه (الحسین) یحط ذنوب‏العظام‏» (۲) همانا گریستن بر امام حسین(علیه السلام) گناهان بزرگ رانابود می‏کند.
و امام صادق(علیه السلام) فرمود: «من زار قبر ابی عبد الله(علیه السلام) یوم‏عاشورا، عارفا بحقه کان کمن زار الله تعالی فی عرشه‏» (۳) کسی‏که روز عاشورا قبر امام حسین(علیه السلام) را زیارت نماید در حالی که حق‏او را بشناسد همانند آن است که خدای را در عرش او زیارت کرده‏ است.
و در سیره ابرار و نیکان آمده است که آنان حق آن مقام والا رامی‏شناختند و در سایه این شناخت در مقام عمل حق او را گرامی‏می‏داشتند. بزرگان از رهگذر این احترامات بزرگی یافته‏ اند:

آیت الله العظمی اراکی:
یکی از ملازمان ایشان نقل نموده که برنامه معظم له این بود که‏ هر روز بالای بام می‏رفتند و به حالت ایستاده به خواندن زیارت عاشورا می‏پرداختند و صد لعن و صد صلوات که در زیارت عاشورا وارد شده است مقید بودند بطور کامل قرایت کنند و این برنامه ‏ایشان به همین نحو یعنی بالای بام و رو به قبله حتی در روزهای‏برفی و سرد هم بدون کم و کاست ادامه داشت تا موقعی که توانایی‏جسمی داشتند. (۴)

آیت الله العظمی سید صادق روحانی 
معظم له درباره زیارت عاشورا می‌گویند:روایات متعددی در فضیلت و کیفیت آن از امامین صادقین‏ علیهما السلام رسیده است، ولی همانگونه که حاجی نوری ‏رحمه الله می‏ فرماید این زیارت از احادیث قُدسیه و از مُنشِیات حضرت حق تعالی است. ایشان در ادامه درباره نحوه قرایت زیارت عاشورا می‌گویند:من ابتدا یکی از زیارت‏ نامه‏‌های امام علی بن ابی طالب ‏علیه السلام را می‌خوانم، آنگاه دو رکعت نماز می‏ گزارم، سپس یک‏ صد بار تکبیر می‏ گویم، آنگاه زیارت عاشورا را می‏ خوانم، بعد از آن یک‏ صد بار ستمکاران را لعنت می‏کنم و یک‏ صد بار سلام و درود می‏ فرستم، آنگاه دعای وارده در این زمینه را می‏ خوانم، سپس در سجده دعا می‏ کنم، بعد از آن دو رکعت نماز می‌‏گزارم و آنگاه دعای علقمه را می‌‏خوانم. گمان من این است که با انجام اعمال مذکور، همه موارد وارده در روایات مختلف، رعایت می‌‏شود. (۵)
یکی از اعضای دفتر آیت الله العظمی سید صادق روحانی می‌گوید که ایشان بیش از ۵۰ سال است که هر روز زیارت عاشورا را قرایت می‌کنند.

شیخ مرتضی نواده شیخ انصاری:
در شرح حال ایشان آورده‏اند که از جمله عادات او خواندن زیارت‏ عاشورا بوده که در هر روز دو بار، صبح و عصر آن را می‏خواندندو بر آن بسیار مواظب بودند، بعد از وفاتش کسی او را در خواب‏ دید و از او احوالش را پرسید. در جواب سه مرتبه فرمود: عاشورا، عاشورا، عاشورا. (۶)

آیت الله میرزا ابو القاسم محمدی گلپایگانی:
فرزند ایشان در شرح احوال ایشان نقل نمودند که وی در تمام‏زندگی پشت‏ بام می‏رفتند و حضرت امام حسین(علیه السلام) را زیارت می‏نمودند و گاهی در حالی که برف زیادی روی پشت‏بام بود، ایشان می‏رفت وحضرت را زیارت می‏نمود و جالب آن که نام همه فرزندان ذکور خویش را حسین گذاشت. (۷)

آیت الله سید زین الدین طباطبایی:
روزی ایشان از وصف کربلا و روز عاشورا برای دوستان تعریف‏ می‏کردند و همچنین در اهمیت زیارت عاشورا گفتند: شبی در حجره مشغول زیارت عاشورا بودم، در سجده شکر زیارت حالم‏ منقلب شد و کربلا با آن صحنه‏های روز عاشورا و امام حسین(علیه السلام) را دیدم و غش کردم. (۸)

آقانجفی قوچانی:
ایشان در ضمن خاطرات خود می‏گوید: روزی بنا گذاشتم چهل روززیارت عاشورا روی بام مسجدشاه (اصفهان) بخوانم و سه حاجت درنظر داشتم، یکی قرض پدرم ادا شود و یکی مغفرت و دیگری علمم‏زیاد شود و درجه اجتهاد. پیش از ظهر شروع کردم و هنوز ظهرنشده تمام می‏شد، از اول تا به آخر دو ساعت طول می‏کشید، چهل‏ روز تمام شد. یک ماه نگذشت که پدرم نوشته بود که قرض مرا موسی‏ بن جعفر(علیه السلام) ادا کرده، من به او نوشتم بلکه سید الشهداء اداکرد. (و کلهم نور واحد) چون قوی ‏دل شده در ماه محرم و صفر جهت‏ مطلبی که در نظرم اهم مطالب بود، چهل روز زیارت عاشورا روی‏بام مسجد خواندم، با اهتمام تمام و کمال احتیاط، به این معنی‏که در آن دو ساعت همه را رو به قبله، سر پا در مقابل آفتاب ‏ایستاده بودم تا تمام می‏شد. چهل روز ختم ما تمام شد، بعد از آن خوابی دیدم که مطلب برآورده شده است. (۹)


پی ‏نوشت‏ها:
۱- وسایل الشیعه، ج ۱۴، ص‏۴۷۶، ح‏۱۹۶۳۷.
۲- همان، ص ۵۰۴، ح‏۱۹۶۹۷.
۳- همان، ص‏۴۷۶، ح‏۱۹۶۳۶.
۴- به نقل از یکی از ملازمان ایشان.
۵- عاشورا و قیام امام حسین (علیه السلام) از نگاه آیت الله العظمی روحانی،چاپ دوم ص ۹۷
۶- مردان علم در میدان عمل، سید نعمت الله حسینی، انتشارات‏سید الشهداء،
ج ۲، ص‏۳۷۶.
۷- به نقل از حجه الاسلام و المسلمین حاج آقای غلامحسین محمدی‏گلپایگانی.
۸- برنامه سلوک در نامه‏های سالکان، علی شیروانی، انتشارات‏دار الفکر،۱۳۷۶، ص‏۲۳۳.
۹- سیمای فرزانگان، رضا مختاری، ص ۲۰۱.