دست تحریف بر سر فتوا به حلّیت متعه
در «مختصر جامع بیان العلم»، باب «ذکر اقوال بعضی از علما دربارهی بعضی دیگر» به دو سند مختلف از ابوحنیفه نقلشده که گفت:
« احدی را از عطاءبنابیرباح افضل ندیدم.»
و روایت شده که به ابوحنیفه گفته شد: «تو را چه میشود که از عطاء روایت نمیکنی؟!»
جواب داد: « چرا که من او را اهل فتوا به حلَیّت متعه یافتم!»
این دو نقل بدون فاصله در ص ۱۹۶ کتاب مذکور اکنون موجود است.(۱) ولی اثری از آن در خود کتاب « جامع بیان العلم و فضله » که در سال ۱۳۹۸ در بیروت «دارالکتب العلمیه» چاپ شده، نیست. روایت افضلیّت عطاء آمده،
لیکن سخنی از عدم روایت ابوحنیفه از او به دلیل فوقالذّکر دیده نمیشود. (۲) چرا؟
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱-مختصر جامع بیان العلم، باب حکم قول العلماء بعضهم فی بعض - ص۱۹۶
عن أبی عاصم الضحاک بن مخلد قال سمعت أبا حنیفة یقول ما رأیت أفضل من عطاء بن أبی رباح... و عن ابی یحیی الحمانی قال سمعت أبا حنیفة یقول ما رأیت أحدا أفضل من عطاء بن أبی رباح... و قد روی عن أبی حنیفة انَه قیل له مالک لا تروی عن عطاء؟! قال: لأنی رأیته یفتی بالمتعة
۲-جامع بیان العلم وفضله - ابن عبد البر - ج ۲ - ص ۱۵۳
قال حدثنا أبو عاصم الضحاک بن مخلد قال سمعت أبا حنیفة یقول ما رأیت أفضل من عطاء بن أبی رباح وأخبرنا حکم قال حدثنا یوسف قال حدثنا أبو عبد الله محمد خیران الفقیه العبد الصالح قال حدثنا شعیب بن أیوب سنة ستین ومایتین قال سمعت أبا یحیی الحمانی یقول سمعت أبا حنیفة یقول ما رأیت أحد أفضل من عطاء بن أبی و...