در سالروز تخریب بارگاه بقیع ـ ۲
«حجت الاسلام حمیدرضا غریبرضا» از فعالان فرهنگی در عرصه گفتگوی دینی و رابطه بین فرقههای اسلامی است. وی هماکنون مدیریت"مؤسسه گفتگوی دینی"در قم را بر عهده دارد. آنچه در پی میآید مصاحبه کوتاه ابنا با ایشان در سالگرد تخریب قبور ائمه اطهار (علیه السلام) در بقیع است:
ابنا: امروز هشتم شوال، هشتاد و ششمین سالگرد تخریب قبور ائمه بقیع (علیهم السلام) توسط وهابیت و آلسعود است. به نظر شما دلیل این تخریب چه بود؟
حجت الاسلام غریبرضا: بسم الله الرحمن الرحیم. تخریب قبور ائمه بقیع زاییده یک اراده سیاسی از طرف خاندان آل سعود و انحراف فکری از سوی وهابیت بوده و هست. اگر به تاریخ آل سعود برگردیم مشاهده میکنیم که پیمانی بین «محمد بن عبدالوهاب» و «آل سعود» بسته شده است که طبق آن، حاکمیت عربستان سعودی را در بخش دینی محمد بن عبدالوهاب و پیروانش مدیریت میکنند و بخشهای نظامی و مالی و حاکمیتی را آل سعود. تاکنون با وجود اختلافاتی که بین این دو خاندان وجود دارد هم چنان این پیمان بین دو خاندان محترم است و امور مالی، نظامی، سیاسی و اجتماعی عربستان توسط خاندان آل سعود و امور دینی، حج و... را خاندان آل الشیخ مدیریت میکنند.
ابنا: چرا تاکنون بنای جدیدی بر این قبور مطهر ساخته نشده است؟
حجت الاسلام غریبرضا: ما در دورانی هستیم که تشیع، رویکرد احیاگرانه دینی دارد و به عنوان رهبر بیدارگری اسلامی فعالیت میکند. این رویکرد مستلزم مبارزه جهانی و جهادی با قدرتهای استکباری است و طبیعی است که همپیمانان قدرتهای استکباری، دشمنان شیعیان انقلابی و تمدنگرا میشوند. حکومت عربستان هم همیشه در مقابل ایران به عنوان پیشرو بیداری اسلامی پروندههایی را به عنوان اهرم فشار باز نگه میدارد که داستان قبور ائمه از این پرونده هاست. همپیمانی آل سعود با رژیم صهیونیستی و تمایل آنها به برقراری رابطه با صهیونیستها باعث میشود همچنان قبور ائمه به همین صورت باقی بماند و شیعیان ایران، لبنان، عراق و کشورهای دیگر کماکان اذهان خود را معطوف به آن کرده و این عاملی جهت اختلاف فرق اسلامی باقی بماند.
بنابراین علاوه بر انگیزههای مذهبی و عقیدتی از سوی وهابیون، انگیزههای سیاسی هم باعث خراب نگه داشتن این قبرستان میشود. البته در عربستان و در میان وهابیون گروههای مذهبی ای وجود دارند که شدیدا مخالف ساختن بنا بر روی قبور ائمه هستند؛ ولی تمام امور در اختیار آل سعود است و اگر آل سعود اراده کند قادر به تعمیر قبور است و آلالشیخ هم به آن صورت قدرت مقابله ندارد، ولی به همان دلایل سیاسی ذکر شده این اراده وجود ندارد.
ابنا: وظیفه کنونی شیعیان در این زمینه چیست؟
حجت الاسلام غریبرضا: تعامل مذهبی با حفظ هویت مذهبی خودمان. یعنی در عین اینکه هویت اسلامی خود را حفظ میکنیم باید بیان کنیم که اهلبیت مدفون در بقیع (علیه السلام) چه سیرهای داشتند، چطور یک جریان سیاسی را اداره میکردند، شیوه مبارزه آنها چه بود، و چطور با حاکمیتی که مخالف خودشان بود رفتار میکردند.
منظور این است که تشیع، میتواند ظرفیتهای انقلابی و سیاسی بسیاری را در سیره اهلبیت (علیه السلام) جستجو و کشف کند. پس از همه ظرفیتهایی که در مسأله بقیع هست میتوان استفاده کرد. مثلاً مواضعی که مراجع در موقعیتهای مختلف میگیرند قطعاً تاثیرگذار است البته به شرط این که هماهنگ و سنجیده یاشد.
ابنا: راهکار عملی شما برای حل این مساله چیست؟
حجت الاسلام غریبرضا: فرضا طرح این مساله که داستان قبور ائمه بقیع (علیه السلام) یک مساله صرفا شیعی نیست. فرق سنی مذهب دوستدار اهلبیت (علیه السلام) هم میتوانند داعیهدار مسأله باشند. اتفاقاً خود این مثال میتواند یک عامل وحدت باشد. و یا مثال دیگر، پیشنهادی است که قبلا آیت الله مکارم شیرازی مطرح کردند که حرمین شریفین توسط افرادی از علمای مذاهب مختلف اداره شود نه فقط توسط یک گروه و فرقه خاص مذهبی. این مطلب هم علاوه جنبههای مفیدی که دارد یکی از عوامل وحدت نیز هست.
ابنا: ممنون که در این مصاحبه شرکت کردید.
سایت ابنا