تاریخچه ای از بازسازی و تخریب‌های حرم سیدالشهدا (علیه السلام)
درخت سدری که قبیله بنی اسد بر مزار «آقا» کاشته بود، اولین نشانه بود از برای شیعیان بهر زیارت. اولین بنا بر مزار مطهر را مختار ثقفی ساخت که شیعیانی دور و اطراف آن سکنی گزیدند و مسجدی به پا شد. اولین تخریب حرم نه در دوران بنی امیه و مروانیان که توسط عباسی ها صورت گرفت که مدعی پیوند با خاندان رسول بودند.
هارون الرشید، اولین دستور تخریب مرقد مطهر را صادر کرد. زمین را شخم زدند و درخت سدر را از ریشه برکندند. پسرش، مامون بر خلاف پدر دستور بازسازی و حرمت نهادن به مرقد مطهر را داد اما پس از مامون در دوران متوکل باز محبوبیت حسین (علیه السلام) چشم خلیفه را پر کرد و دستور تخریب در سال ۲۳۲ از دارالخلافه درآمد.
معروف است مامور این تخریب یهودی تازه مسلمان شده ای به نام ابراهیم دیزج بوده است؛ چرا که به گمان مورخین از مسلمانان کسی جرات چنینی جسارتی را نداشته است؛ اما شکوه هویت عاشورا که چون فانوس دریایی در ظلمات تاریخ درخشنده بود باعث آن می‌شد که به مجرد فرصت شیعیان دوباره مزار و مرقد را نشانه گذاری کنند و از غربت دربیاورند. هشام کلبی می‌گوید: پس از چهل روز از اقدام متوکل و خروج نیروهایش از کربلا، مردی از گروه بنی اسد که در آن اطراف می‌زیست در حالی مرقد حسین (علیه السلام) را نشان کرد که خاک را می‌بویید و می‌گریید و می‌گفت: هرچند دشمنان حسین برآنند که قبرش را پنهان کنند، لیکن بوی خوش قبر، خود نشان آن است.
متوکل در سال ۲۳۷ق. شنید که بصریان و کوفیان، مزار «آقا» را تجدیدبنا کرده و زیارت آن را رونق بخشیده‌اند. از همین رو، برای تخریب مجدد قبر مأمورانی بدان‌جا گسیل داشت که با شورش و واکنش مردم آن دیار رو به رو گشت. مأموران واکنش مردم آن سامان را به وی گزارش کردند. متوکل پس از واکنش مردم، تغییر روش داد و به فرماندهی نیروهایش نوشت که از تعرض به قبر امام حسین (علیه السلام) دست بردارد و به سوی کوفه برود. این اولین شورش شیعیان برای حفظ حرمت مرقد مطهر بود. پس از متوکل منتصر پسرش مزار و بنا و بارو را دوباره حرم گذاری کرد تا اینکه حسین بن زید علوی حاکم طبرستان مسجدی را در کنار حرم آغاز به ساختن کرد و بعد از آن برادرش راه را ادامه داد و اولین گنبد بر مزار شهید نینوا در سال ۲۸۳ قمری نصب شد اما اوج رونق کربلا و حرم مطهر در زمان آل بویه و عضدالدوله رخ داد. در حرم رواق‌های مختلف برای بالا بردن پذیرش زوار ساخته شد و ضریحی از عاج ساخته و با ابریشم تزیین شد و برای اولین بار موقوفاتی برای اداره حرم تعیین شد.
بعد از وی عمران بن شاهین که امیر بطایح بود کار دیلمی را ادامه داد و مسجد و رواقی در پشت حرم به مجموعه اضافه کرد. این رواق امروزه به رواق سید ابرهیم در حرم معروف است. در سال ۴۰۷ قمری بنا بر غفلت خادمان حرم و سقوط دو شمع حرم به آتش کشیده شد که حسن بن فضل رامهرمزی وزیر آل بویه دوباره حرم را بازسازی کرد. این بازسازی گویا خیلی ماندگار بوده است به طوریکه سیصد سال بعد ابن بطوطه که به کربلا صفر کرده بود آن را دیده بود و یاد کرده است از بنای و سازندگی فضل بن سهل. شاه اسماعیل صفوی و همسر نادرشاه هم بر زیبایی حرم در دوران خود افزودند تا فتحعلی شاه قاجار که اولین بار قبه شریف را طلا کاری کرد.
آخرین باری که حرم مطهر به دست نااهلان تخریب شد به سال ۱۲۱۶ قمری بر می‌گردد که به دست عبدالعزیز وهابی صورت گرفت. روز عید غدیر بود که مردم برای جشن و سرور به نجف رفته بودند و تقریبا شهر خالی بود و وهابی در نبود مردم دست به حمله زد ولی بیشتر از تخریب دست به غارت ذخایر موجود در حرم زد که باز بنا بر سنت مالوف هزار ساله حرم بازسازی و احیا و نماد عشق به ثارالله شد.
شیعه مژنیوز
