-در زمان یا زمان‌هایی از روز جمعه دعا و درخواست مستجاب می‌گردد
· خَطَبَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام فِی الْجُمُعَةِ فَقَال: فِیهِ سَاعَةٌ مُبَارَکَةٌ لَا یَسْأَلُ اللَّهَ عَبْدٌ مُؤْمِنٌ فِیهَا شَیْیاً إِلَّا أَعْطَاهُ.[۱]
امیرالمؤمنین علیه السلام در خطبه نماز روز جمعه فرمود: در روز جمعه ساعت مبارکی است که بنده مؤمن در آن زمان چیزی از خداوند درخواست نمی‌کند مگر آن که خداوند به او عطا می‌کند.
· عَنْ جَابِرٍ قَالَ کَانَ عَلِیٌّ علیه السلام یَقُولُ: أَکْثِرُوا الْمَسْأَلَةَ فِی یَوْمِ الْجُمُعَةِ وَ الدُّعَاءَ فَإِنَ فِیهِ سَاعَاتٍ یُسْتَجَابُ فِیهَا الدُّعَاءُ وَ الْمَسْأَلَةُ مَا لَمْ تَدْعُوا بِقَطِیعَةٍ أَوْ مَعْصِیَةٍ أَوْ عُقُوقٍ.[۲]
جابر بن عبدالله انصاری گفت: امیرالمؤمنین علیه السلام می‌فرمود: روز جمعه به مقدار زیاد دعا و درخواست کنید زیرا در این روز ساعاتی است که دعا و خواسته ها در آن مستجاب می‌شود مادامی که برای قطع رحم یا معصیتی یا نافرمانیِ والدین نباشد.
۲-زمان‌های استجابت دعا در روز جمعه
بر اساس روایات روز جمعه استجابت دعا در دو زمان انجام می‌شود:
الف- هنگام زوال خورشید
ب- قبل از غروب
· عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ علیه السلام قَالَ: فِی یَوْمِ الْجُمُعَةِ سَاعَةٌ لَا یَسْأَلُ اللَّهَ عَبْدٌ مُؤْمِنٌ فِیهَا حَاجَةً إِلَّا أَعْطَاهُ وَ هِیَ مِنْ حِینِ تَزُولُ الشَّمْسُ إِلَی حِینِ یُنَادَی بِالصَّلَاةِ.[۳]
حضرت باقر علیه السلام فرمود: در روز جمعه ساعتی است که بنده مؤمن از خداوند حاجتی را درخواست نمی‌کند مگر آن که خداوند به او عطا می‌کند و آن زمان از زمان زوال خورشید(یعنی ظهر شرعی) تا زمانی که برای خواندن نماز ندا می‌دهند.
· عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ: السَّاعَةُ الَّتِی یُسْتَجَابُ فِیهَا الدُّعَاءُ یَوْمَ الْجُمُعَةِ مَا بَیْنَ فَرَاغِ الْإِمَامِ مِنَ الْخُطْبَةِ إِلَی أَنْ یَسْتَوِیَ النَّاسُ فِی الصُّفُوفِ وَ سَاعَةٌ أُخْرَی مِنْ آخِرِ النَّهَارِ إِلَی غُرُوبِ الشَّمْسِ.[۴]
حضرت صادق علیه السلام فرمود: زمانی که دعا در روز جمعه مستجاب می‌شود نخست بعد از فراغت امام از خطبه نماز جمعه تا تنظیم صفوف برای خواندن نماز و سپس آخرین ساعت روز تا غروب خورشید است.
· عَنْ زَیْدِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ آبَایِهِ علیهم السلام عَنْ فَاطِمَةَ بِنْتِ النَّبِیِّ علیهاالسلام قَالَتْ: سَمِعْتُ النَّبِیَّ صلّی الله علیه و آله قَالَ: إِنَّ فِی الْجُمُعَةِ لَسَاعَةً لَا یُرَاقِبُهَا رَجُلٌ مُسْلِمٌ یَسْأَلُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فِیهَا خَیْراً إِلَّا أَعْطَاهُ إِیَّاهُ. قَالَتْ: فَقُلْتُ: یَا رَسُولَ اللَّهِ! أَیُّ سَاعَةٍ هِیَ قَالَ: إِذَا تَدَلَّی نِصْفُ عَیْنِ الشَّمْسِ لِلْغُرُوبِ. قَالَ: وَ کَانَتْ فَاطِمَةُ علیهاالسلام تَقُولُ لِغُلَامِهَا: اصْعَدْ عَلَی الظِّرَابِ فَإِذَا رَأَیْتَ نِصْفَ عَیْنِ الشَّمْسِ قَدْ تَدَلَّی لِلْغُرُوبِ فَأَعْلِمْنِی حَتَّی أَدْعُوَ.[۵]
زید بن علیّ از پدرانش علیهم السلام از حضرت فاطمه علیهاالسلام روایت نموده که فرمود: از رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله شنیدم که فرمود: همانا در جمعه زمانی است که اگر مرد مسلمان آن را در نظر داشته باشد و در آن لحظه از خداوند خیری درخواست کند مگر آن که خداوند به او عطا می‌کند. حضرت زهرا علیهاالسلام فرمود: عرض کردم: ای پیامبر خدا! آن ساعت چه موقعی است فرمود: هر گاه نصف قرص خورشید در هنگام غروب پنهان شده باشد. بنابر این حضرت فاطمه علیهاالسّلام به غلامش می‌فرمود: بالای بلندی برو پس هر گاه نیمی از قرص خورشید را دیدی که به غروب نزدیک شد به من خبر ده تا دعا کنم.
۳-دعایی که در زمان استجابت دعا در روز جمعه خوانده می‌شود
· از رسول خدا صلّی الله علیه و آله روایت شده است که روز جمعه در ساعت استجابت دعا این دعا را بخوانی و به دنبال آن برای هر آنچه می‌خواهی دعا کنی:
«سُبْحَانَکَ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ یَا حَنَّانُ یَا مَنَّانُ یَا بَدِیعَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ یَا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِکْرَامِ».[۶]
مرحوم کفعمی در البلدالامین این دعا را نقل می‌کند و می‌گوید:
این دعا در روز جمعه در ساعتِ استجابت دعا یعنی زمانی که نصف قرص خورشید پنهان شد خوانده شود.[۷]
دعای سمات و دعای عشرات نیز از ادعیه ای می‌باشند که در آخرین ساعت روز جمعه خوانده می‌شوند.
[۱] - من لا یحضره الفقیه ج۱ ص۴۳۱
[۲] - المحاسن ج۱ ص۵۸-۵۹
[۳] - دعائم الاسلام ج۱ ص۱۸۱
[۴] - الکافی ج۳ ص۴۱۴
[۵] - معانی الأخبار ص۳۹۹-۴۰۰
[۶] - بحار الأنوار ج۸۹ ص۳۶۳ به نقل از مصباح کفعمی
[۷] - البلد الأمین ص ۸۹
فطرت
