برخی از خصوصیات حضرت علی علیه السلام در کتاب عیون اخبار الرضا
- رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: من گنجینه دانشم و علی کلید آن است؛ هرکه گنجینه خواهد باید به سوی کلید برود.
(عیون اخبار الرضا- علیه السلام - ۲ / ۴۹.)
- پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم از جبرییل، او از میکاییل، او از اسرافیل و او از خداوند -جلّجلاله- نقل کند که فرمود: منم خدای یکتا، معبودی جز من نیست، با قدرت خویش خلایق را آفریدم و از میان آنان هرکه را خواستم یعنی پیامبرانم را برگزیدم، و از میان آنان نیز محمد صلی الله علیه و آله و سلم را حبیب و خلیل و صفی (برگزیده) خود انتخاب کردم و او را به سوی آفریدگانم برانگیختم، و برای او علی را برگزیدم و او را برادر و وصی و وزیر و پیامگزار او به آفریدگانم پس از وی قرار دادم... پس به عزت و جلال خود سوگند خوردهام که هیچ بندهای از بندگانم علی را دوست ندارد و به ولایت نپذیرد جز آنکه او را از آتش دوزخ دور بدارم و به بهشت درآورم، و هیچ بندهای از بندگانم او را دشمن ندارد و از ولایت او به ولایت دیگری سر نسپارد جز آنکه دشمنش بدارم و به آتش دوزخش درآورم.
(عیون اخبار الرضا- علیه السلام - ۲ / ۴۹.)
- رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: ای علی، تو پس از من مظلوم قرارخواهی گرفت، پس وای بر آن که به تو ستم کند و به حریم تو تجاوز نماید، و خوشا حال آن که پیرو تو باشد و کسی را بر تو ترجیح ندهد... و تو نخستین کسی هستی که با من از صراط میگذری، و پروردگارم به عزت خویش سوگند یاد نموده که هیچکس از گردنه صراط عبور نتواند کرد مگر آن که سند ولایت تو و امامان از نسل تو با او باشد؛ و تو نخستین کسی هستی که بر حوض من وارد میشوی، دوستانت را از آن سیراب سازی و دشمنانت را از آن برانی. و آنگاه که من در"مقام محمود (جایگاه شفاعت)"بایستم تو همراه من خواهی بود، درباره دوستان ما شفاعت میکنی و شفاعتت پذیرفته میشود؛ و تو نخستین کسی هستی که داخل بهشت میشوی و لوای مرا که همان لوای حمد است و دارای هفتاد تکّه است به دست داری که هر تکّهای از خورشید و ماه گستردهتراست، و تو صاحب درخت طوبی در بهشت هستی که اصل آن در خانه تو و شاخههایش در خانههای شیعیان و دوستان تو پراکنده است.
(عیون اخبار الرضا- علیه السلام - ۱ / ۳۰۳.)
- رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: ای علی، تو حجت خدایی، تو باب خدایی، تویی راه به سوی خدا، تویی نبأ عظیم (آن خبر بزرگ)، تویی صراط مستقیم (راه راست)، تویی مَثَل اعلی (نمونه برتر). ای علی، تو امام مسلمانان و امیرمؤمنان و بهترین اوصیا و سرور صدّیقانی. ای علی، تویی فاروق اعظم (که میان حق و باطل به خوبی فرق مینهی)، تویی صدّیق اکبر. ای علی، تو جانشین من بر امّتم و پرداخت کننده دَینم، و انجام دهنده وعدههای من هستی. ای علی، تو پس از من مظلوم واقع خواهی شد. ای علی، تو پس از من تنها میمانی و همه از تو جدا میشوند. ای علی، تو پس از من مهجور (و محروم از حق خود) میمانی؛ خدای متعال و حاضران از امتم را گواه میگیرم که هواداران تو هواداران منند، و هواداران من هواداران خدایند و هواداران دشمنانت هواداران شیطانند.
(عیون اخبار الرضا- علیه السلام ۲ / ۶.)
- رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: هرکه بمیرد و او را امامی از فرزندان من نباشد به مرگ جاهلیت مردهاست، و به تمام کارهایی که در دوران جاهلیت و اسلام کرده مؤاخذه خواهد شد.
(عیون اخبار الرضا- علیه السلام ۲ / ۵۸.)
- رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: ای علی، مردانی از قریش مرا درباره ازدواج فاطمه سرزنش کرده، گفتند: ما او را از تو خواستگاری کردیم؛ ما را منع نمودی و به همسری علی درآوردی؟! به آنان گفتم: به خدا سوگند من نبودم که شما را منع نمودم و او را به همسری علی درآوردم بلکه خدا بود که شما را منع کرد و او را به همسری علی درآورد. آنگاه جبرییل بر من فرود آمد و گفت: ای محمّد، خداوند -جلّ جلاله- میفرماید: اگر علی را نمیآفریدم هرگز در روی زمین برای دخترت فاطمه همسر و همتایی نبود، از آدم گرفته تا همه کسانی که پس از او آمدهاند.
(عیون اخبار الرضا- علیه السلام - ۱ / ۲۲۵.)
- پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: هرکه شادمان است که به شاخه یاقوتی سرخ که خداوند به دست [قدرت] خویش کاشتهاست بنگرد و بدان چنگ زند باید علی و امامان از نسل او را دوست بدارد و به ولایت آنان گردن نهد، زیرا که آنان اختیارشدگان و برگزیدگان خداوندند، و از هر گناه و لغزشی معصوماند.
(عیون اخبار الرضا- علیه السلام ۲ / ۵۷.)
- رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: به گاه قیامت حساب شیعیان ما به ما سپرده شود؛ هرکه گناه و مظلمهاش شخصی و میان خود و خدایش بودهاست ما درباره او حکم میکنیم و خداوند میپذیرد، و هرکه گناه و مظلمهاش مربوط به او و مردم بوده طلب بخشش میکنیم و به ما بخشوده میشود، و هرکه گناه و مظلمهاش میان او و ما باشد ما از هرکس به عفو و گذشت سزاوارتریم.
(عیون اخبار الرضا- علیه السلام ۲ / ۵۷.)
- روزی رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم به [یکی از] اصحاب خود فرمود: ای بنده خدا، در راه خدا دوست بدار و در راه خدا دشمنی کن، و در راه خدا پیوند دوستی برقرار ساز و در راه خدا عداوت ورز، زیرا که به ولایت خدا دست نیابی مگر بدین کار. امروزه برادری و دوستی مردم با یکدیگر بیشتر براساس دنیاست، برای دنیا دوستی میکنند و برای آن دشمنی میورزند، اما این کار هیچ سودی برای آنان در برابر [کیفر] خدا ندارد. وی گفت: چگونه بدانم که در راه خداوند دوستی و دشمنی نمودهام؟ ولی خدا کیست تا او را دوست بدارم؟ و دشمن خدا کیست تا با او دشمنی ورزم؟ رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم به علی علیه السلام اشاره کرد و فرمود: این را میبینی؟ گفت: آری، فرمود: دوست این دوست خداست، او را دوست دار، و دشمن این دشمن خداست، او را دشمن بدار. دوست این را دوست بدار گرچه قاتل پدر و فرزندت باشد، و دشمن این را دشمن بدار گرچه پدر و فرزندت باشد.
(عیون اخبار الرضا- علیه السلام - ۱ / ۲۹۱.)
- از امیرمؤمنان علیه السلام از معنای این سخن رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم:"من در میان شما دو چیز گرانبها به یادگار مینهم: کتاب خدا و عترتم را"سؤال شد که عترت چه کسانی هستند؟ علی علیه السلام فرمود: من و حسن و حسین و امامان نُهگانه از نسل حسین که نهمین آنان مهدی و قایم آنهاست، از کتاب خدا جدا نمیشوند و کتاب خدا نیز از آنان جدایی نمیپذیرد تا بر رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم در سر حوض او وارد آیند.
(عیون اخبار الرضا- علیه السلام ۱ / ۵۷.)
- رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم این آیه را خواند:لا یَسْتَوی أصْحابُ النّارِ وَ أصْحابُ الْجَنَّةِ، أصْحابُ الْجَنَّةِ هُمُ الْفایِزُونَ"دوزخیان (سوره حشر / ۲۰.) و بهشتیان برابر نیستند، بهشتیان رستگارند". آنگاه فرمود: بهشتیان کسانیاند که مرا فرمان برند و پس از من تسلیم علیبن ابیطالب شوند و به ولایت او گردن نهند، و دوزخیان کسانیاند که [این] ولایت را خوش ندارند و پیمان بشکنند و پس از من با او کارزار کنند.
(عیون اخبار الرضا- علیه السلام ۱ / ۲۸۰.)
- رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: امامان پس از من دوازده نفرند، اول آنان تویی ای علی، و آخرینشان قایم است که خداوند -که نامش بس مقدس و والاستشرق و غرب عالم را به دست او میگشاید.
(عیون اخبار الرضا- علیه السلام - ۱ / ۶۵.)
- رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: هرکه دوست دارد بر کشتی نجات بنشیند، و به دستاویز محکم بیاویزد، و به ریسمان استوار الهی چنگ زند باید پس از من علی را دوست بدارد و با دشمن او دشمنی ورزد، و از امامان هدایت از فرزندان او پیروی نماید، زیرا که آنان جانشینان و اوصیای مناند، و پس از من حجتهای خدا بر آفریدگانند...
(عیون اخبار الرضا- علیه السلام ۱ / ۲۹۲.)
- مولی محسن فیض کاشانی گوید: در کتاب عیون اخبار الرضا از آن حضرت درباره این آیه وارد است که فرمود: خداوند ما را بدین ویژگی مخصوص داشت. زیرا ما را به همراه امت به نماز امر فرمود، سپس به طور خصوص نیز مورد خطاب قرار داد. از این رو رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم پس از نزول این آیه مدت نه ماه هر روز هنگام هر نماز پنج بار به در خانه علی و فاطمه - علیهما السلام - میرفت و میگفت: نماز! خدایتان رحمت کند. و خداوند هیچ یک از فرزندان پیامبران را به مانند این کرامتی که در حق ما فرموده و ما را در میان خاندان همه آنان بدین ویژگی مخصوص ساخته گرامی نداشتهاست.
(تفسیر صافی ۳ / ۳۳۷.)
سایت فطرت
