هر گونه زیاده‌روی و تجاوز از حد اعتدال اسراف است.
قرآن کریم در آیات مختلف اسراف‌کاران را سرزنش می‌کند و می‌فرماید: «وَأَنَّ الْمُسْرِفِینَ هُمْ أَصْحَابُ النَّارِ؛ همانا اسراف‌کاران اهل دوزخند». همچنین در آیه ۲۷ سوره مبارکه اسراء آمده است: «إِنَّ الْمُبَذِّرِینَ کَانُواْ إِخْوَانَ الشَّیَاطِی»؛ همانا تبذیرکنندگان که بریز و بپاش می‌کنند برادران شیطان هستند.
پرهیز از اسراف و برخورد با مسرفین در سیره ائمه معصومین (علیه السلام) به کرات دیده می‌شود. در ادامه و به مناسبت ۲۳ ذی‌القعهده روز زیارتی مخصوص امام رضا (علیه السلام) نمونه‌ای از برخورد با اسراف در سیره ثامن‌الحجج (علیه السلام) با استناد به جلد ششم کتاب فروع کافی (صفحه۲۹۷) نقل می‌شود:
نسیم خنکی می‌وزید، چند نفر از دوستان و آشنایان در خانه امام رضا (علیه السلام) میهمان بودند. امام از اتاق بیرون آمد. دقایقی سپری شد. میهمانها منتظر برگشتن امام بودند و از دیر کردن ایشان نگران شدند. یکی از دوستان جوان امام که متوجه آمدن امام شد، بیرون آمد.
سرورم! چرا داخل نمی‌شوید؟ چیزی شما را ناراحت کرده است؟
امام سیب نیم‌خورده‌ای را نشان داد و گفت: این میوه را چه کسی این گونه خورده است؟
مرد جوان صدایش را بلند کرد: این میوه نیم‌خورده کیست؟
میهمانها از اتاق بیرون آمدند. مرد جوان سیب نیم‌خورده را از امام گرفت و باز حرفش را تکرار کرد. یکی از میهمانان دست بر سینه گذاشت و گفت: مولایم! از شما عذر می‌خواهم، این سیب را من خورده‌ام.
امام رو به او کرد و فرمود: چرا اسراف می‌کنی؟ چرا قدر نعمت‌های خدا را نمی‌دانی و به آن بی‌اعتنایی، مگر نمی‌دانی که خدا اسراف‌کاران را به سختی عذاب می‌دهد؟
امام با میهمانان به اتاق برگشت. وقتی همه در جای خود نشستند، امام رو به آن‌ها کرد و فرمود: دوستان من! وقتی به چیزی نیاز ندارید، بیهوده آن را تلف نکنید و اگر خودتان به آن احتیاج ندارید به کسی بدهید که به آن نیازمند است.
ابنا
