برتری ابوبکر در کلمه صاحب
می گویند چون خداوند، ابوبکر را «صاحب یا یار»رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) نامیده است،پس این دلالت بر کمال و برتری او برهمه صحابه است؟البته اگر فرض کنیم ابوبکر با رسول در غار بوده است!
کلمه «صاحبه» در این آیه غار به معنای لغوی آن؛ یعنی ملازم، رفیق و همنشین به کار رفته است و ملازم و همنشین نیز معنای کلی و فراگیری دارد که قابل انطباق بر مصادیق متعددی است؛ چنانچه در قرآن کریم مصاحبت مؤمن و کافر، حیوان و انسان و... به تصویر کشیده شده است.
خداوند در سوره تکویر، صراحتاً پیامبرش را «صاحب» کفار خوانده و می‌گوید:وَمَا صَاحِبُکمُ بِمَجْنُون. التکویر/ ۲۲.و مصاحب شما [پیامبر] دیوانه نیست!
بغوی در تفسیر خود می‌نویسد:(وما صاحبکم بمجنون) یقول لأهل مکة وما صاحبکم یعنی محمدا صلی الله علیه وسلم بمجنون.خداوند در جمله «وما صاحبکم بمجنون» خطاب به اهل مکه گفته است که «صاحب» شما؛ یعنی محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) مجنون نیست.
(البغوی، الحسین بن مسعود (۵۱۶هـ)، تفسیر البغوی، ج ۴، ص ۴۵۳، تحقیق: خالد عبد الرحمن العک، ناشر: دار المعرفة - بیروت.)
در آیه دیگر خداوند می‌فرماید:ثُمَّ تَتَفَکَّرُواْ مَا بِصَاحِبِکمُ مِّن جِنَّةٍ إِنْ هُوَ إِلَّا نَذِیرٌ لَّکُم بَینَْ یَدَیْ عَذَابٍ شَدِید. السبأ/۴۶.
سپس بیندیشید این دوست و همنشین شما [محمّد] هیچ گونه جنونی ندارد او فقط بیمدهنده شما در برابر عذاب شدید (الهی) است!.
اگر صرف مصاحبت با رسول خدا صلی الله علیه وآله، نشانه برتری و فضیلت باشد، کفار قریش و کسانی که به آن حضرت تهمت جنون می‌زدند، سالها پیش از ابوبکر به این لقب مفتخر شده و گوی را از خلیفه مسلمانان ربوده‌اند.
در اول سوره النجم خطاب به همه مسلمانان می‌فرماید:وَ النَّجْمِ إِذَا هَوَی. مَا ضَلَّ صَاحِبُکمُْ وَ مَا غَوَی. النجم/ ۱و۲.
سوگند به ستاره هنگامی که افول می‌کند که هرگز دوست و همنشین شما [محمّد] منحرف نشده و مقصد را گم نکرده است.
خداوند در این آیه به صراحت پیامبرش را «صاحب» تمام مسلمانان و یا لا اقل همنشین تمام صحابه معرفی می‌کند؛ پس ابوبکر تنها کسی نیست که خداوند او را «صاحب» پیامبر خوانده است.
همچنین خداوند پیامبر صدیقش حضرت یوسف علیه السلام را «صاحب» دو نفر از بت پرستان که با او در یک زندان بودند، معرفی می‌کند:
یا صاحِبَیِ السِّجْنِ أَ أَرْبابٌ مُتَفَرِّقُونَ خَیْرٌ أَمِ اللَّهُ الْواحِدُ الْقَهَّارُ. یوسف/۳۹.ای دوستان زندانی من! آیا خدایان پراکنده بهترند، یا خداوند یکتای پیروز؟!
و در آیه ۴۱ از همین سوره می‌فرماید:
یا صاحِبَیِ السِّجْنِ أَمَّا أَحَدُکُما فَیَسْقی رَبَّهُ خَمْراً وَ أَمَّا الْآخَرُ فَیُصْلَبُ فَتَأْکُلُ الطَّیْرُ مِنْ رَأْسِهِ قُضِیَ الْأَمْرُ الَّذی فیهِ تَسْتَفْتِیان. یوسف/۴۱.
ای دوستان زندانی من! امّا یکی از شما (دو نفر، آزاد میشود و) ساقی شراب برای صاحب خود خواهد شد و امّا دیگری به دار آویخته میشود و پرندگان از سر او میخورند! و مطلبی که درباره آن (از من) نظر خواستید، قطعی و حتمی است!».
و در آیه دیگر گفتگوی دو برادر مؤمن (یهودا) و کافر (براطوس) را نقل و آن دو را «صاحب» یکدیگر عنوان می‌کند:
قالَ لَهُ صاحِبُهُ وَهُوَ یُحاوِرُهُ أَ کَفَرْتَ بِالَّذی خَلَقَکَ مِنْ تُرابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ ثُمَّ سَوَّاکَ رَجُلا. الکهف/۳۷.
دوست (با ایمان) وی ـ در حالی که با او گفتگو میکرد ـ گفت: آیا به خدایی که تو را از خاک، و سپس از نطفه آفرید، و پس از آن تو را مرد کاملی قرار داد، کافر شدی؟!
آیا در جاهایی که اشاره شد خداوند پیامبر را صاحب کفار و... نامید، ارزشی برای آن کفار شد؟!
