امام مهدی (عج) از دیدگاه علمای اهل‌سنّت
اعتقاد به مهدویت، اختصاص به شیعه ندارد، بلکه بر اساس روایات فراوانی که از پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله وسلم)ی رسیده، علمای اهل سنّت نیز این موضوع را قبول دارند.
ولی معمولا آنان، تولّد حضرت مهدی را انکار میکنند و میگویند: شخصیّتی که پیامبر اکرم از قیام او خبر داده، هنوز متولّد نشده است و در آینده تولّد خواهد یافت.
شبراوی شافعی در «الاتّحاف» گوید:«شیعه عقیده دارد مهدی موعود ـ که احادیث صحیحه درباره او وارد شده ـ همان پسر حسن عسکری است و در آخر الزّمان ظهور خواهد کرد، ولی صحیح آن است که او هنوز متولّد نشده و در آینده متولّد میشود و او از اشراف اهل بیت کریم است.»ابن ابی الحدید در شرح نهج البلاغه، ذیل خطبه ۱۶ میگوید: «اکثر محدّثین عقیده دارند مهدی موعود از نسل فاطمه(علیها السلام) است و اصحاب ما معتزله آن را انکار ندارند و در کتب خود به نام او تصریح کرده اند و شیوخ ما به او اعتراف نموده اند. منتها او به عقیده ما هنوز متولّد نشده و بعداً متولّد خواهد گردید.»با این حال، تعدادی از مورّخان و محدّثان اهل سنّت، تولّد آن حضرت را ذکر کرده و آن را یک واقعیت دانسته اند، از جمله:
۱- عزّالدّین ابن اثیر (متوفّای ۶۳۰) در حوادث سال ۲۶۰ هجری مینویسد:«ابو محمّد عسکری (امام حسن عسکری) در سال ۲۳۲ متولّد شد و در سال ۲۶۰ وفات یافت و او پدر محمّد است که شیعه او را «منتَظَر» نامند»»
۲- عماد الدّین ابوالفداء اسماعیل بن نورالدّین شافعی (متوفّای ۷۳۲) گوید:«علی هادی (امام دهم) در سال ۲۵۴ هجری در سامرّا وفات یافت. او پدر حسن عسکری است و حسن عسکری یازدهمین امام از ایمّه دوازده گانه است و او پدر محمّد منتظَر صاحب سرداب است و در سال ۲۵۵ متولّد شده است»»
۳- ابن حجر هیتمی مکّی شافعی (متوفّای ۹۷۴) در «الصّواق المحرقه» مینویسد: «حسن عسکری در سامرّا وفات یافت، عمرش ۲۸ سال بود و به قولی او را مسموم کردند و از خود فرزندی جز ابوالقاسم محمّد حجّت باقی نگذاشت، عمر او به وقت وفات پدرش پنج سال بود، لیکن خدا در آن کمی سنّ، به وی حکمتِ امامت را عطا کرده بود و «قایم منتظَر» نامیده میشود.»»
۴- نورالدّین علی بن محمّد بن صبّاغ مالکی (متوفّای ۸۵۵) گوید:«مدّت امامت امام حسن عسکری دو سال بود. او بعد از خودش فرزندش «حجّت قایم» را باقی گذاشت که برای حکومتِ حقّ، انتظارش کشیده میشود. پدرش او را مخفی نگهداشته و پنهانش کرده بود و آن به علّت سختی کار و خوف از سلطان وقت بود.»
۵- ابوالعبّاس احمدبن یوسف دمشقی قرمانی (متوفّای ۱۰۱۹) در «اخبار الدُّوَل و آثار الأُوَل» مینویسد:«فصل یازدهم کتاب در بیان حال خلف صالح امام ابی القاسم محمّد فرزند حسن عسکری است که عمرش به وقت وفات پدرش پنج سال بود، لیکن خدا به وی حکمت عطا فرمود، چنان که به یحیی(علیه السلام) داده شد، او متوسّط القامه، زیباموی، زیبابینی و گشاده پیشانی بود.»معلوم میشود که تولّد حضرت مهدی برای این نویسنده و مورّخ سنّی به قدری واضح و یقینی بوده که حتّی به بیانِ قیافه و شمایل آن حضرت نیز پرداخته و از او به نام «الخلف الصّالح» یاد کرده است.
۶- حافظ ابوعبدالله محمّد بن یوسف کنجی شافعی (متوفّای ۶۵۸) در «کفایة الطّالب» مینویسد:«امام عسکری روز جمعه هشتم ربیع الاوّل در سال ۲۶۰ در سامرّا از دنیا رفت و در خانه ای که پدرش در آن دفن شده بود، دفن گردید، پسرش را بعد از خود گذاشت و اوست امام منتظَر.
کتاب کفایة الطّالب را در اینجا تمام کرده و حالات او را در کتابی مخصوص مینگاریم.»ناگفته نماند که کتاب ویژه این عالمِ سنّی درباره حضرت مهدی(علیه السلام)، البیان فی اخبار صاحب الزّمان نام دارد.
۷- خواجه پارسا از بزرگان مذهب حنفی در کتاب «فضل الخطاب» مینویسد:«ابو محمّد حسن عسکری بعد از خودش جز فرزندی به نام ابوالقاسم محمّد منتظَر که مرسوم به قایم و حجّت و مهدی و صاحب الزّمان است بر جای نگذاشت. شب میلاد او نیمه شعبان سال ۲۵۵ هجری و مادرش امّ ولد بوده که نرجس نامیده شده است»»
۸- ابن طلحه کمال الدّین شافعی (متوفّای ۶۵۴) در کتاب ارزشمندش به نام «مطالب السَّیُول فی مناقب آلالرّسول» مینویسد:«امّا در مناقب ابو محمّد حسن عسکری همین بس که بزرگترین منقبب و مزیّتی که خدا به او داده آن است که مهدی موعود از صلب اوست... مادرش کنِیری است به نام صیقل و نام خودش محمّد، کنیه اش ابوالقاسم، لقبش «حجّت» و «خلف صالح» و به قولی «منتظَر» است»»
۹- شمس الدّین ابوالمظفّر سبط بن جوزی حنفی (متوفّای ۶۵۴) در کتاب معروفش «تذکرةالخواصّ» مینویسد:«محمّد بن حسن بن علی بن محمّد بن علی بن موسی الرّضا بن جعفر بن علی بن الحسین بن علی بن ابیطالب، کنیه اش ابوعبدالله و ابوالقاسم است. و او خلف حجّت، صاحب الزّمان، قایم منتظَر و آخرین ایمّه است. خبر داد ما را عبدالعزیز بن محمود بن بزّاز از ابن عمر گفت: رسول خدا(صلی الله علیه وآله وسلم) فرمود: «خارج میشود در آخر الزّمان مردی از فرزندانم که اسم او مثل اسم من و کنیه او مثل کنیه من است، زمین را پر از عدل میکند، همان طور که پر از ظلم شده باشد، این همان مهدی است»»
۱۰- عبدالوّهاب شعرانی شافعی مصری (متوفّای ۹۷۳) در کتابش به نام «الیواقیت والجواهر» مینویسد:«... او از اولاد امام حسن عسکری و تولدّش در نیمه شعبان سال ۲۵۵ واقع است و او باقی میماند تا با عیسی بن مریم(علیه السلام) اجتماع کند. و عمر شریفش تا زمانِ ما که اکنون سال ۹۵۸ است، ۷۰۶ سال می‌باشد.»»
پایگاه خبری -تحلیلی اهل البیت (ابنا)
