قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه وآله لِعَلِیٍّ هَلْ تَدْرِی لِمَ سُمِّیَتْ فَاطِمَةَ قَالَ عَلِیٌّ لِمَ سُمِّیَتْ فَاطِمَةَ یَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ لِأَنَّهَا فُطِمَتْ هِیَ وَ شِیعَتُهَا مِنَ النار. [۱]
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند:
علی جان! آیا می‌دانی دخترم فاطمه چرا فاطمه نامیده شده است؟ عرض کردند: برای چه؟ رسول خدا فرمودند: به خاطر این که او و شیعیان او از آتش نگاه داشته شدهاند.
***
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله فِی حَقِّهَا فَاطِمَةُ بَضْعَةٌ مِنِّی مَنْ آذَاهَا فَقَدْ آذَانِی یَرْضَی اللَّهُ لِرِضَاهَا وَ یَغْضَبُ لِغَضَبِهَا وَ هِیَ سَیِّدَةُ نِسَاءِ الْعَالَمِین؛ [۲]
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند:
فاطمه پاره تن من است هر کس او را آزار دهد مرا آزار داده برای خوشنودی فاطمه خدا خوشنود میشود و بواسطه خشم او خدا خشمگین میشود و او بزرگ زنان جهانیان است.
***
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله: إِنَّ فَاطِمَةَ بَضْعَةٌ مِنِّی، وَ هِیَ رُوحِیَ الَّتِی بَیْنَ جَنْبَیَّ، یَسُوؤُنِی مَا سَاءَهَا، وَ یَسُرُّنِی مَا سَرَّهَا. [۳]
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند:
فاطمه پاره تن من است او جان من است که در میان دو پهلوی من است مرا بد میآید آنچه او را بد میآید و مرا مسرور می‌کند آنچه او را مسرور می‌کند.
***
أَنَّ الصَّادِقَ علیه السلام سُیِلَ عَنْ مَعْنَی حَیَّ عَلَی خَیْرِ الْعَمَلِ فَقَالَ خَیْرُ الْعَمَلِ الْوَلَایَةُ وَ فِی خَبَرٍ آخَرَ خَیْرُ الْعَمَلِ بِرُّ فَاطِمَةَ وَ وُلْدِهَا علیهم السلام؛
از حضرت صادق علیه السلام از معنی (حی علی خیر العمل) سوال شد، فرمودند:
بهترین عمل ولایت است و در خبر دیگر چنین است که بهترین عمل نیکی به فاطمه و فرزندان فاطمه است.
توحید صدوق
***
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه وآله یَا سَلْمَانُ مَنْ أَحَبَّ فَاطِمَةَ ابْنَتِی فَهُوَ فِی الْجَنَّةِ مَعِی وَ مَنْ أَبْغَضَهَا فَهُوَ فِی النَّارِ یَا سَلْمَانُ حُبُّ فَاطِمَةَ یَنْفَعُ فِی مِایَةِ مَوْطِنٍ أَیْسَرُ تِلْکَ الْمَوَاطِنِ الْمَوْتُ وَ الْقَبْرُ وَ الْمِیزَانُ وَ الْمَحْشَرُ وَ الصِّرَاطُ وَ الْمُحَاسَبَةُ فَمَنْ رَضِیَتْ عَنْهُ ابْنَتِی فَاطِمَةُ رَضِیتُ عَنْهُ وَ مَنْ رَضِیتُ عَنْهُ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ وَ مَنْ غَضِبَتْ عَلَیْهِ فَاطِمَةُ غَضِبْتُ عَلَیْهِ وَ مَنْ غَضِبْتُ عَلَیْهِ غَضِبَ اللَّهُ عَلَیْهِ یَا سَلْمَانُ وَیْلٌ لِمَنْ یَظْلِمُهَا وَ یَظْلِمُ ذُرِّیَّتَهَا وَ شِیعَتَهَا.
رسول خدا صلی الله علیه وآله خطاب به سلمان فرمودند:
ای سلمان هر که فاطمه دخترم را دوست بدارد در بهشت با من است و هر که او را دشمن بدارد جایگاهش در آتش است. ای سلمان محبت فاطمه در روز قیامت در صد موضع به انسان نفع خواهد رساند که آسان‌ترین آنها عبارتند از: موقع مرگ، قبر، میزان، حشر، صراط و حساب. پس هر که فاطمه دخترم از او خشنود باشد من از او خشنودم و هرکه من از او خشنود باشم خدا از او خشنود است، و هر که فاطمه بر او غضب کند من بر او غضبناکم و هر که من بر او غضب کنم همانا خداوند بر او غضب کرده است. ای سلمان وای بر حال کسی که فاطمه و بر ذریه او و بر شعیه او ستم کند.
بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأیمة الأطهار، ج ۲۷، باب ۴
***
أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ لَوْ لَا أَنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی خَلَقَ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام لِفَاطِمَةَ مَا کَانَ لَهَا کُفْوٌ عَلَی ظَهْرِ الْأَرْضِ مِنْ آدَمَ وَ مَنْ دُونَه؛
امام صادق علیه السلام می‌فرمود:
اگر خدای تبارک و تعالی امیر المؤمنین علیه السلام را برای فاطمه نمیآفرید، در روی زمین، از آدم گرفته تا هر بشری بعد از او همسری برای او نبود.
الکافی، ج۱، ص ۴۶۱
***
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله عله وآله أُدْخِلْتُ الْجَنَّةَ فَرَأَیْتُ عَلَی بَابِهَا مَکْتُوباً بِالذَّهَبِ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ حَبِیبُ اللَّهِ عَلِیٌّ وَلِیُّ اللَّهِ فَاطِمَةُ أَمَةُ اللَّهِ الْحَسَنُ وَ الْحُسَیْنُ صَفْوَةُ اللَّهِ عَلَی مُبْغِضِیهِمْ لَعْنَةُ اللَّه
رسول خدا صلی الله علیه آله فرمودند:
به بهشت که مرا بردند دیدم بر در آن نوشته شده لااله الالله محمد دوست خداست علی ولی خداست فاطمه کنیز خداست حسن و حسین برگزیدگان خدایند لعنت خدا بر دشمنانشان.
الخصال، ج۱، ص ۳۲۳
***
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه وآله أَنَا الشَّجَرَةُ وَ فَاطِمَةُ فَرْعُهَا وَ عَلِیٌّ لِقَاحُهَا وَ الْحَسَنُ وَ الْحُسَیْنُ ثَمَرَتُهَا وَ شِیعَتُنَا أَغْصَانُهَا فَمَا مِنْ عَبْدٍ أَحَبَّنَا أَهْلَ الْبَیْتِ وَ عَمِلَ بِأَعْمَالِنَا وَ حَاسَبَ نَفْسَهُ قَبْلَ أَنْ یَحُلَّ رَمْسَهُ إِلَّا أَدْخَلَهُ اللَّهُ الْجَنَّة
رسول خدا صلی الله علیه وآله فرمودند:
من درختی هستم که فاطمه شاخه و علی تنه آن درخت و حسن و حسین میوه آن و شیعیان ما شاخههای کوچک آن درختند و هر بندهای که دوست دارد ما اهل بیت را و اعمالی که ما بجا میآوریم بجا آورد و نفسش را بازجویی و بررسی کند پیش از آنکه او را بازجویی کنند خدا او را وارد بهشت کند.
إرشاد القلوب إلی الصواب، ج۱، ص ۱۴۴
***
عَبْدِ اللَّهِ بْنِ بُرَیْدَةَ عَنْ أَبِیهِ قَالَ سَأَلْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه و آله أَیُّ النِّسَاءِ أَحَبُّ إِلَیْکَ قَالَ فَاطِمَةُ قُلْتُ مِنَ الرِّجَالِ قَالَ زَوْجُهَا؛
عبد اللَّه بن بریده روایت می‌کند که گفت:به رسول خدا صلی الله علیه و آله گفتم: کدام زنان نزد تو محبوبترند؟ فرمود:
فاطمه. گفتم: از مردان؟ فرمود: شوهرش علی.
بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأیمة الأطها، ج۴۳، ص ۱۹
***
رُوِیَ عَنِ الصَّادِقِ علیه السلام أَنَّهُ قَالَ لِفَاطِمَةَ علیها السلام تِسْعَةُ أَسْمَاءَ عِنْدَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَاطِمَةُ وَ الصِّدِّیقَةُ وَ الْمُبَارَکَةُ وَ الطَّاهِرَةُ وَ الزَّکِیَّةُ وَ الرَّاضِیَةُ وَ الْمَرْضِیَّةُ وَ الْمُحَدَّثَةُ وَ الزَّاهِرَة؛
از امام صادق علیه السّلام نقل شده که آن جناب فرمود:
برای حضرت زهراء در نزد خداوند نه اسم است که عبارتند از: فاطمه، صدیقه، مبارکه، طاهره، زکیه، راضیه، مرضیه، محدّثه، و زهراء.
إعلام الوری بأعلام الهدی، ص ۱۴۷
***
مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ علیه السلام قَالَ بَعَثَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه آله سَلْمَانَ إِلَی فَاطِمَةَ قَالَ فَوَقَفْتُ بِالْبَابِ وَقْفَةً حَتَّی سَلَّمْتُ فَسَمِعْتُ فَاطِمَةَ تَقْرَأُ الْقُرْآنَ مِنْ جَوَّا وَ الرَّحَی تَدُورُ مِنْ بَرَّا وَ مَا عِنْدَهَا أَنِیسٌ وَ قَالَ فِی آخِرِ الْخَبَرِ فَتَبَسَّمَ رَسُولُ اللَّهِ ص وَ قَالَ یَا سَلْمَانُ إِنَّ ابْنَتِی فَاطِمَةَ مَلَأَ اللَّهُ قَلْبَهَا وَ جَوَارِحَهَا إِیمَاناً إِلَی مُشَاشِهَا تَفَرَّغَتْ لِطَاعَةِ اللَّهِ فَبَعَثَ اللَّهُ مَلَکاً اسْمُهُ زُوقَابِیلُ وَ فِی خَبَرٍ آخَرَ جَبْرَیِیلُ فَأَدَارَ لَهَا الرَّحَی وَ کَفَاهَا اللَّهُ مَیُونَةَ الدُّنْیَا مَعَ مَیُونَةِ الْآخِرَة؛
امام محمّد باقر علیه السّلام میفرماید:
پیامبر خدا صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم سلمان را نزد فاطمه فرستاد سلمان میگوید: من بر درب خانه ایستاده و سلام کردم، و شنیدم که فاطمه در داخل خانه مشغول تلاوت قرآن است و آسیا میچرخید در حالی که کسی در آنجا نبود... و سلمان رحمه اللَّه در آخر روایت میگوید: وقتی این مطالب را به عرض رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم رسانیدم وی تبسّمی کرده فرمود: ای سلمان! همانا خداوند متعال قلب و جوارح دخترم فاطمه را از ایمان مملوّ نموده است، لذا وی بدون دغدغه مشغول عبادت پروردگار میباشد، پس خداوند ملکی به نام زوقابیل- و در روایت دیگری به جای وی جبرییل آمده است- مأمور نموده تا آسیا را بگرداند. و خداوند کارهای دنیا و آخرت فاطمه را عهدهدار شده و او را کفایت مینماید.
بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، ج۴۳، ص ۱۹
***
عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی أَمْهَرَ فَاطِمَةَ علیها السلام رُبُعَ الدُّنْیَا فَرُبُعُهَا لَهَا وَ أَمْهَرَهَا الْجَنَّةَ وَ النَّارَ تُدْخِلُ أَعْدَاءَهَا النَّارَ وَ تُدْخِلُ أَوْلِیَاءَهَا الْجَنَّةَ وَ هِیَ الصِّدِّیقَةُ الْکُبْرَی وَ عَلَی مَعْرِفَتِهَا دَارَتِ الْقُرُونُ الْأُولَی.
از امام صادق علیه السّلام روایت کرده که فرمود:
همانا خداوند تبارک و تعالی مهریّه فاطمه را ربع دنیا قرار داد، پس یک چهارم دنیا به آن حضرت تعلّق دارد، و مهریه او را بهشت و جهنّم قرار داد، بنا بر این دشمنان او داخل جهنّم و آتش میشوند و دوستانش داخل بهشت، و او صدّیقه کبری است و بر محور معرفت او تاریخ صدر اسلام شکل گرفت.
بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، ج ۴۳، ص ۹۲
***
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه م آله إِنَّما أَنَا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ أَتَزَوَّجُ فِیکُمْ وَ أُزَوِّجُکُمْ إِلَّا فَاطِمَةَ فَإِنَّ تَزْوِیجَهَا نَزَلَ مِنَ السَّمَاء؛
رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله فرمود:
همانا من بشری همانند شمایم از میان زنان شما همسر اختیار میکنم و دختران خود را به همسری مردان شما میدهم، مگر فاطمه را که حکم تزویجش از آسمان آمده (یعنی همسری او با علیّ به حکم خدا بوده است که وحی فرموده است).
من لا یحضره الفقیه، ج۳، ص ۳۹۳
***
قَالَ النَّبِیُّ صلی الله علیه و آله إِنَّ فَاطِمَةَ أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا فَحَرَّمَ اللَّهُ ذُرِّیَّتَهَا عَلَی النَّار؛
رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم فرموده است:
همانا فاطمه علیها السّلام عفّت خویش را پاس داشت، پس خداوند آتش را بر خاندان و فرزندان او حرام گردانید.
بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأیمة الأطهار، ج۴۳، ص ۱۹
***
أَنَّ النَّبِیَّ صلی الله علیه و آله قَالَ إِنَّمَا فَاطِمَةُ شِجْنَةٌ مِنِّی یَقْبِضُنِی مَا یَقْبِضُهَا وَ یَبْسُطُنِی مَا یَبْسُطُهَا
رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم فرماید:
همانا فاطمه شعبه و بخشی از وجود من است، آنچه او را ناراحت کند مرا ناراحت کرده، و آنچه وی را خوشحال نماید مرا خوشحال نموده است.
بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، ج۴۳، ص ۱۹
***
عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ عَوْفٍ الزُّهْرِیِّ قَالَ قَالَ لِی عَبْدُ الرَّحْمَنِ یَا مِینَا أَ لَا أُحَدِّثُکَ بِحَدِیثٍ سَمِعْتُهُ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صلی الله علیه و آله قُلْتُ بَلَی قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ أَنَا شَجَرَةٌ وَ فَاطِمَةُ فَرْعُهَا وَ عَلِیٌّ لِقَاحُهَا وَ الْحَسَنُ وَ الْحُسَیْنُ ثَمَرَتُهَا وَ مُحِبُّوهُمْ مِنْ أُمَّتِی وَرَقُهَا رِضْوَانُ اللَّهِ عَلَیْهِمْ أَجْمَعِین؛
مینا غلام عبد الرّحمن بن عوف زهری گوید: عبد الرّحمن بمن گفت: مینا! آیا تو را بحدیثی که از پیامبر (صلی الله علیه و آله) شنیدم خبر ندهم؟ گفتم: چرا. گفت: از آن حضرت شنیدم که می‌فرمود:
من درختی هستم که فاطمه شاخه، و علی بارور ساز آن، و حسن و حسین میوه، و دوستانشان از امّت من برگهای آن هستند- خداوند از همه آنان خرسند باد.
امالی شیخ مفید - ترجمه استادولی، ص ۲۷۵
***
زَیْدِ بْنِ عَلِیٍّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام یَقُولُ إِنَّمَا سُمِّیَتْ فَاطِمَةُ علیها السلام مُحَدَّثَةً لِأَنَّ الْمَلَایِکَةَ کَانَتْ تَهْبِطُ مِنَ السَّمَاءِ فَتُنَادِیهَا کَمَا تُنَادِی مَرْیَمَ بِنْتَ عِمْرَانَ فَتَقُولُ یَا فَاطِمَةُ اللَّهُ اصْطَفاکِ وَ طَهَّرَکِ وَ اصْطَفاکِ عَلی نِساءِ الْعالَمِینَ یَا فَاطِمَةُ اقْنُتِی لِرَبِّکِ وَ اسْجُدِی وَ ارْکَعِی مَعَ الرَّاکِعِینَ فَتُحَدِّثُهُمْ وَ یُحَدِّثُونَهَا فَقَالَتْ لَهُمْ ذَاتَ لَیْلَةٍ أَ لَیْسَتِ الْمُفَضَّلَةُ عَلَی نِسَاءِ الْعَالَمِینَ مَرْیَمَ بِنْتَ عِمْرَانَ فَقَالُوا إِنَّ مَرْیَمَ کَانَتْ سَیِّدَةَ نِسَاءِ عَالَمِهَا وَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ جَعَلَکِ سَیِّدَةَ نِسَاءِ عَالَمِکِ وَ عَالَمِهَا وَ سَیِّدَةَ نِسَاءِ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِین؛
زید بن علی علیه السّلام، وی میگوید: از حضرت ابا عبد اللَّه علیه السّلام شنیدم که میفرمودند:
فاطمه سلام اللَّه علیها را به خاطر این محدّثه نامیدند که فرشتگان از آسمان فرود میآمدند و آن حضرت را میخواندند همان طوری که مریم دختر عمران را صدا میزدند، باری فرشتگان میگفتند: ای فاطمه خدا تو را برگزید و پاکیزهات نمود و بر تمام زنان عالم اختیارت کرد، ای فاطمه پروردگارت را بخوان و سجدهاش نما و با رکوعکنندگان رکوع کن و بدین ترتیب حضرتش با آنها سخن میگفت و آنها نیز با جنابش حدیث و سخن میگفتند، شبی فاطمه سلام اللَّه علیها به فرشتگان فرمود: مگر مریم بنت عمران بر تمام زنان عالم برتری ندارد؟
فرشتگان عرضه داشتند: مریم بانو و سرور زنان عالم خودش بود و خداوند عزّ و جلّ تو را بانو و سرور زنان عالم خودت و عالم مریم قرار داده و بدین ترتیب تو سرور تمام زنان عالم هستی از اوّلین تا آخرین.
علل الشرایع، ترجمه ذهنی تهرانی، ج۱، ص ۵۹۵
***
فَقَالَ النَّبِیُّ صلی الله علیه و آله إِنَّ ابْنَتِی فَاطِمَةَ مَلَأَ اللَّهُ قَلْبَهَا وَ جَوَارِحَهَا إِیمَاناً وَ یَقِیناً وَ إِنَّ اللَّهَ عَلِمَ ضَعْفَهَا فَأَعَانَهَا عَلَی دَهْرِهَا وَ کَفَاهَا أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ لِلَّهِ مَلَایِکَةً مُوَکَّلِینَ بِمَعُونَةِ آلِ مُحَمَّد؛
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:
خدا قلب دخترم فاطمه و اعضا و جوارحش را پر از ایمان و یقین کرده و چون خدا ضعف او را دانست، پس به او کمک کرد و کفایتش نمود. مگر نمیدانی که خداوند فرشتگانی را قرار داده تا خاندان محمّد را یاری دهند؟!
الخرایج و الجرایح، ج۲، ص ۵۳۱
***
عن ابی عبد اللَّه علیه السّلام قال: قال رسول اللَّه صلّی اللَّه علیه و آله: ما بین قبری و منبری روضة من ریاض الجنّة و منبری علی ترعة من ترع الجنّة، لأنّ قبر فاطمة علیها السّلام بین قبره و منبره، قبرها روضة من ریاض الجنّة و إلیه ترعة من ترع الجنّة؛
از امام صادق (علیه السلام) نقل شده که رسول خدا (صلی الله علیه وآله) فرمود:
«میان قبر و منبر من باغی از باغهای بهشت است و منبر من کنار رودی از رودهای بهشت قرار دارد». زیرا قبر فاطمه میان قبر و منبر پیامبر است. قبر فاطمه باغی از باغهای بهشت است که رودی از رودهای بهشت به سوی آن روان است.
الحکم الزاهرة با ترجمه انصاری، ص ۱۹۴
***
فِی الْحَدِیثِ أَنَّ النَّبِیَّ صلی الله علیه و آله دَخَلَ عَلَی فَاطِمَةَ وَ هِیَ فِی مُصَلَّاهَا وَ خَلْفَهَا جَفْنَةٌ یَفُورُ دُخَانُهَا فَأَخْرَجَتْ فَاطِمَةُ الْجَفْنَةَ فَوَضَعَتْهَا بَیْنَ أَیْدِیهِمَا فَسَأَلَ عَلِیٌّ ع أَنَّی لَکِ هَذَا قَالَتْ هُوَ مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَ رِزْقِهِ إِنَّ اللَّهَ یَرْزُقُ مَنْ یَشاءُ بِغَیْرِ حِساب وَ رُزِقَ مَرْیَمُ مِنَ الْجَنَّةِ وَ خُلِقَ فَاطِمَةُ مِنْ رِزْقِ الْجَنَّة؛
در حدیث وارد شده:
پیغمبر صلی اللَّه علیه و آله هنگامی نزد فاطمه اطهر آمد که آن بانو در محراب عبادت بود، در عقب آن بانو یک کاسه غذا بود که بخار از آن بر میخاست فاطمه اطهر آن کاسه را نزد پیغمبر و حضرت علی نهاد، علی علیه السّلام بفاطمه گفت: این غذا از کجا بتو نصیب شده؟ گفت: از فضل خدا، زیرا خدا هر کسی را که بخواهی بدون حساب رزق و روزی میدهد. رزق و روزی حضرت مریم از بهشت عطا شده ولی فاطمه اطهر از رزق و روزی بهشت آفریده شد.
بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، ج۴۳، ص ۵۰
***
ثَمَانِیَةَ أَشْهُرٍ إِذَا خَرَجَ إِلَی صَلَاةِ الْغَدَاةِ مَرَّ بِبَابِ فَاطِمَةَ عَلَیْهَا السَّلَامُ فَقَالَ السَّلَامُ عَلَیْکُمْ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ الصَّلَاةَ إِنَّما یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً ؛
ابو الحمراء گوید:
من شاهد بودم که رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم مدّت هشت ماه هر گاه برای نماز صبح میرفت از در خانه فاطمه که عبور میکرد، میگفت: سلام بر شما اهل بیت و رحمت خدا و برکات او نصیب شما باد، برای نماز برخیزید که خداوند در باره شما فرموده: همانا خداوند اراده کرده است تا هر گونه رجس و پلیدی را از شما اهل بیت دور نماید و تطهیرتان فرماید.
بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، ج۴۳، ص ۵۳
***
جُمَیْعِ بْنِ عُمَیْرٍ عَنْ عَمَّتِهِ قَالَتْ سَأَلْتُ عَایِشَةَ مَنْ کَانَ أَحَبَّ إِلَی رَسُولِ اللَّهِ صلی الله علیه فَقَالَتْ فَاطِمَةُ عَلَیْهَا السَّلَامُ قُلْتُ إِنَّمَا أَسْأَلُکِ عَنِ الرِّجَالِ قَالَتْ زَوْجُهَا وَ مَا یَمْنَعُهُ فَوَ اللَّهِ إِنْ کَانَ مَا عَلِمْتُ صَوَّاماً قَوَّاماً جَدِیراً أَنْ یَقُولَ بِمَا یُحِبُّ اللَّهُ وَ یَرْضَی؛
جمیع بن عمیر از عمّهاش روایت کرده که گفت:
از عایشه پرسیدم: چه کسی نزد رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم محبوبتر از همه بود؟
عایشه گفت: فاطمه.
گفتم: من در باره مردان سؤال کردم.
گفت: شوهرش، به خداوند سوگند هیچ چیز مانع نمیشد از اینکه او در روزها روزهدار، و در شبها متهجّد باشد و چیزی را بگوید که خداوند آن را دوست میدارد و به آن راضی میشود.
بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأیمة الأطهار، ج۴۳، ص ۵۳
***
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ نَادَی مُنَادٍ مِنْ بُطْنَانِ الْعَرْشِ یَا أَهْلَ الْجَمْعِ نَکِّسُوا رُءُوسَکُمْ وَ غُضُّوا أَبْصَارَکُمْ حَتَّی تَجُوزَ فَاطِمَةُ عَلَیْهَا السَّلَامُ عَلَی الصِّرَاطِ فَتَمُرُّ وَ مَعَهَا سَبْعُونَ أَلْفَ جَارِیَةٍ مِنَ الْحُورِ الْعِین؛
رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم روایت می‌کند:
هنگامی که قیامت فرا میرسد منادی از عرش ندا میدهد: ای مردم! سرهای خود را پایین بیاندازید و چشمان خود را ببندید تا فاطمه دختر محمّد صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم عبور کند و این در حالی است که هفتاد هزار حوریّه او را مشایعت نموده و همراهی میکنند.
بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، ج۴۳، ص ۵۳
***
رُوِیَ عَنْ عَلِیٍّ علیه السلام قَالَ کُنَّا جُلُوساً عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ صلی الله علیه و اله فَقَالَ أَخْبِرُونِی أَیُّ شَیْءٍ خَیْرٌ لِلنِّسَاءِ فَعَیِینَا بِذَلِکَ کُلُّنَا حَتَّی تَفَرَّقْنَاپ فَرَجَعْتُ إِلَی فَاطِمَةَ عَلَیْهَا السَّلَامُ فَأَخْبَرْتُهَا الَّذِی قَالَ لَنَا رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه وآله وَ لَیْسَ أَحَدٌ مِنَّا عَلِمَهُ وَ لَا عَرَفَهُ فَقَالَتْ وَ لَکِنِّی أَعْرِفُهُ خَیْرٌ لِلنِّسَاءِ أَنْ لَا یَرَیْنَ الرِّجَالَ وَ لَا یَرَاهُنَّ الرِّجَالُ فَرَجَعْتُ إِلَی رَسُولِ اللَّهِ صلی الله علیه آله فَقُلْتُ یَا رَسُولَ اللَّهِ سَأَلْتَنَا أَیُّ شَیْءٍ خَیْرٌ لِلنِّسَاءِ وَ خَیْرٌ لَهُنَّ أَنْ لَا یَرَیْنَ الرِّجَالَ وَ لَا یَرَاهُنَّ الرِّجَالُ قَالَ مَنْ أَخْبَرَکَ فَلَمْ تَعْلَمْهُ وَ أَنْتَ عِنْدِی قُلْتُ فَاطِمَةُ فَأَعْجَبَ ذَلِکَ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه و آله وَ قَالَ إِنَّ فَاطِمَةَ بَضْعَةٌ مِنِّی؛
از علی علیه السّلام روایت شد که فرمود:
ما نزد رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم نشسته بودیم که آن حضرت فرمود: به من بگویید که چه چیزی برای زنان بهتر است؟
همه ما از جواب بازماندیم و متفرّق شدیم، و من نزد فاطمه آمدم و آنچه را که پیامبر از ما پرسیده بود و ما نتوانسته بودیم جواب دهیم، برای او باز گفتم. فاطمه گفت: ولی من جواب این سؤال را میدانم، بهترین چیز برای زنان آن است که مردان را نبینند و مردان نیز آنان را نبینند.
علی علیه السّلام گوید: من به نزد رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم بازگشتم و به آن حضرت گفتم: ای رسول خدا! من پاسخ آن سؤال را میدانم و آن این است که بهترین چیز برای زنان آن است که مردان را نبینند و مردان نیز آنها را نبینند.
رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم فرمودند: چرا هنگامی که نزد من بودی این جواب را بیان نکردی، بگو بدانم چه کسی آن را به تو تعلیم داده است؟
گفتم: فاطمه علیها السّلام، پس رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم از این امر تعجّب کردند و گفتند: همانا فاطمه پارهای از تن من است.
بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأیمة الأطهار، ج۴۳، ص ۵۴
***
امام محمّد باقر علیه السّلام فرماید:
خداوند به ذکری بهتر و بالاتر از تسبیح حضرت فاطمه علیها السّلام مورد تمجید و پرستش قرار نمیگیرد چرا که اگر چیزی بالاتر از آن وجود داشت، رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم آن را به دخترش فاطمه علیها السّلام تعلیم میداد.
الکافی، ج ۳، ص ۳۴۳، شماره ۱۴
***
عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام أَنَّهُ قَالَ إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ اللَّیْلَةُ فَاطِمَةُ وَ الْقَدْرُ اللَّهُ فَمَنْ عَرَفَ فَاطِمَةَ حَقَّ مَعْرِفَتِهَا فَقَدْ أَدْرَکَ لَیْلَةَ الْقَدْرِ وَ إِنَّمَا سُمِّیَتْ فَاطِمَةَ لِأَنَّ الْخَلْقَ فُطِمُوا عَنْ مَعْرِفَتِهَا؛
امام صادق علیه السّلام در تفسیر سوره قدر فرماید:
در آیه: إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ منظور از «اللیلة» فاطمه علیها السّلام، و منظور از «القدر» خداوند است، پس هر که فاطمه را به واقع بشناسد لیلة القدر را درک کرده است، و همانا او را فاطمه نامیدند چون مردمان از کسب معرفت واقعی نسبت به وی عاجز هستند.
مقتل الحسین، ج ۱، ص ۵۶
***
عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ عَنِ النَّبِیِّ صلی الله علیه و آله قَالَ لَمَّا أُسْرِیَ بِی وَ دَخَلْتُ الْجَنَّةَ بَلَغْتُ إِلَی قَصْرِ فَاطِمَةَ فَرَأَیْتُ سَبْعِینَ قَصْراً مِنْ مَرْجَانَةٍ حَمْرَاءَ مُکَلَّلَةٍ بِاللُّؤْلُؤِ أَبْوَابُهَا وَ حِیطَانُهَا وَ أُسْرَتُهَا مِنْ عِرْقٍ وَاحِدٍ؛
ابن عبّاس از رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم روایت می‌کند که فرمود:
هنگامی که مرا به معراج بردند و داخل بهشت شدم و به قصر فاطمه رسیدم هفتاد قصر دیدم که از مرجان سرخ ساخته شده و با انواع جواهر زینت شده بودند، و درها، دیوارها و پنجرههای آن از یک جنس بودند.
مقتل الحسین، ج ۱، ص۷۱
***
ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ لَمَّا زُفَّتْ فَاطِمَةُ علیها السلام إِلَی عَلِیٍّ علیه السلام کَانَ النَّبِیُّ صلی الله علیه وآله قُدَّامَهَا وَ جَبْرَیِیلُ عَنْ یَمِینِهَا وَ مِیکَایِیلُ عَنْ یَسَارِهَا وَ سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَکٍ خَلْفَهَا یُسَبِّحُونَ اللَّهَ وَ یُقَدِّسُونَهُ حَتَّی طَلَعَ الْفَجْرُ؛
سید بن طاوس در اقبال الاعمال، به نقل از تاریخ بغداد نوشته خطیب بغدادی به سندش از ابن عبّاس روایت کرده است:
هنگامی که حضرت فاطمه علیها السّلام را در شب ازدواج به خانه علی علیه السّلام میبردند، پیامبر در مقابل او، و جبرییل در سمت راست، و میکاییل در سمت چپ او، و هفتاد هزار فرشته در پشت سر او حرکت میکردند و در آن حال خدا را تسبیح میگفتند و تقدیس میکردند، و این تقدیس و تسبیح آنها تا صبح - طلوع فجر - ادامه داشته است.
اقبال الاعمال، ص ۵۸۴
***
جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِیهِ علیه السلام أَنَّ فَاطِمَةَ علیه السلام کَانَتْ تُکَنَّی أُمَّ أَبِیهَا؛
ابوالفرج اصفهانی در کتاب مقاتل الطالبیّین از امام باقر علیه السّلام روایت کرده: همانا کنیه فاطمه امّ ابیها - یعنی مادر پدر - بوده است.
مقاتل الطالبیین، ص۵۷، شماره ۴
***
عَنْ جَابِرٍ سألت أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام لِمَ سُمِّیَتْ فَاطِمَةُ الزَّهْرَاءُ زَهْرَاءَ فَقَالَ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ خَلَقَهَا مِنْ نُورِ عَظَمَتِهِ فَلَمَّا أَشْرَقَتْ أَضَاءَتِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ بِنُورِهَا وَ غَشِیَتْ أَبْصَارَ الْمَلَایِکَةِ وَ خَرَّتِ الْمَلَایِکَةُ لِلَّهِ سَاجِدِینَ وَ قَالُوا إِلَهَنَا وَ سَیِّدَنَا مَا هَذَا النُّورُ فَأَوْحَی اللَّهُ إِلَیْهِمْ هَذَا نُورٌ مِنْ نُورِی وَ أَسْکَنْتُهُ فِی سَمَایِی خَلَقْتُهُ مِنْ عَظَمَتِی أُخْرِجُهُ مِنْ صُلْبِ نَبِیٍّ مِنْ أَنْبِیَایِی أُفَضِّلُهُ عَلَی جَمِیعِ الْأَنْبِیَاءِ وَ أُخْرِجُ مِنْ ذَلِکَ النُّورِ أَیِمَّةً یَقُومُونَ بِأَمْرِی یَهْدُونَ إِلَی حَقِّی وَ أَجْعَلُهُمْ خُلَفَایِی فِی أَرْضِی بَعْدَ انْقِضَاءِ وَحْیِی؛
شیخ صدوق در علل الشرایع به نقل از جابر جعفی روایت می‌کند که گفت:
به امام صادق علیه السّلام گفتم: چرا حضرت فاطمه علیها السّلام زهرا نایده میشود؟ امام فرمود: زیرا خداوند متعال او را از نور با عظمت خود آفرید، و هنگامی که نورش درخشیدن گرفت آسمانها و زمین به نور او روشن شدند و چشمان ملایکه خیره ماند، پس سجده نموده و از خدای سبحان پرسیدند: خدایا! این چه نوری است؟ خداوند فرمود: این شعبهای از نور من است که آن را آفریدهام و از صلب یکی از پیامبرانم که او را بر سایر پیامبران برتری دادهام، خارج مینمایم. و از این نور رهبران و امامانی به وجود میآیند که پس از انقطاع وحی مردم را به سوی حق هدایت مینمایند.
علل الشرایع، ج ۱، ص ۱۸۰، حدیث ۱
***
عَنْ عَلِیِّ بْنِ مُوسَی الرِّضَا عَنْ آبَایِهِ علیهم السلام قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه وآله تُحْشَرُ ابْنَتِی فَاطِمَةُ علیها السلام یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ مَعَهَا ثِیَابٌ مَصْبُوغَةٌ بِالدِّمَاءِ تَتَعَلَّقُ بِقَایِمَةٍ مِنْ قَوَایِمِ الْعَرْشِ تَقُولُ یَا عَدْلُ احْکُمْ بَیْنِی وَ بَیْنَ قَاتِلِ وُلْدِی قَالَ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ علیه السلام قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله وَ یَحْکُمُ اللَّهُ لِابْنَتِی وَ رَبِّ الْکَعْبَةِ؛
از رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم روایت شده است:
دخترم فاطمه در حالی وارد صحرای محشر میشود که لباسهایی غرقه به خون همراه خود دارد. وی پایه عرش را میگیرد و میگوید: ای خدای عادل و عالم! بین من و آن افرادی که فرزندان مرا کشتند، حکم کن! به حق خدای کعبه که آن روز پروردگار عادل برای دخترم [به حق] قضاوت خواهد کرد.
عیون اخبار الرضا ج۲، ص۸، شماره ۲۱
***
عَنِ الصَّادِقِ عَنْ أَبِیهِ علیهم السلام قَالَ قَالَ جَابِرُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه واله یَقُولُ لِعَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ علیه السلام قَبْلَ مَوْتِهِ بِثَلَاثٍ سَلَامٌ عَلَیْکَ یَا أَبَا الرَّیْحَانَتَیْنِ أُوصِیکَ بِرَیْحَانَتِی مِنَ الدُّنْیَا فَعَنْ قَلِیلٍ یَنْهَدُّ رُکْنَاکَ وَ اللَّهُ خَلِیفَتِی عَلَیْکَ فَلَمَّا قُبِضَ رَسُولُ اللَّهِ ص قَالَ عَلِیٌّ علیه السلام هَذَا أَحَدُ رُکْنَیَّ الَّذِی قَالَ لِی رَسُولُ اللَّهِ ص فَلَمَّا مَاتَتْ فَاطِمَةُ علیها السلام قَالَ عَلِیٌّ هَذَا الرُّکْنُ الثَّانِی الَّذِی قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه واله
رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم سه روز قبل از رحلت خود به علی علیه السّلام می‌فرمود:
ای پدر دو نوگل من ر! سلام بر تو باد، من در باره دو نوگل دنیوی خود به تو توصیه و سفارش مینمایم، طولی نمیکشد که تو دو رکن زندگی خویش را از دست خواهی داد، من تو را به خداوند میسپارم.
هنگامی که پیامبر اسلام از جهان رحلت کرد، علی بن ابی طالب فرمود: این یکی از آن دو رکن من بود که رسول خدا به من خبر داد. و پس از آنکه حضرت فاطمه از دنیا رفت، فرمود: این دومین رکنی بود که پیغمبر خدا به من خبر داد.
امالی صدوق، ص ۱۱۷
پی‌نوشت‌ها:
[۱] بحار الأنوار، ج۴۳، باب ۲، ص ۱۰
[۲] إرشاد القلوب إلی الصواب، ج۲، ص، ۲۳۲
[۳] اعتقادات الإمامیة و تصحیح الاعتقاد، ج۱
///
ابنا
