ریشه‌ی دینی نوروز

در برخی روایات، امامان علیهم السلام از عید نوروز یاد کرده و از آن تجلیل کرده؛ مثلاً در روایتی از حضرت امام جعفر صادق«علیه السلام» نقل شده که می‌فرماید: «نوروز، روزی است که پروردگار از بندگان پیمان گرفته است او را عبادت کنند و بدو شرک نورزند و به فرستادگانش و امامان«علیهم السلام» ایمان آورند. نوروز، روزی است که خورشید در آن طلوع کرده و هیچ نوروزی نیست مگر این که ما در آن روز در انتظار از میان رفتن سختی‌هاییم؛ زیرا نوروز از روزهای ما و شیعیان ماست.»(۱)

در روایتی دیگر از معصوم«علیه السلام» وارد است: «چون نوروز فرا می‌رسد، غسل کنید، لباس پاکیزه بپوشید، خود را معطّر سازید و در آن روز، روزه گیرید.»(۲)

در برابر این روایات، روایتی دیگر منسوب به حضرت امام موسی بن جعفر«علیه السلام» است که در پاسخ درخواست منصور(عبّاسی) مبنی بر اینکه آن حضرت هنگام عید نوروز در جایی بنشیند و به دیگران تبریک و تهنیّت گوید، می‌فرماید: «در اخبار جَدّم‏[رسول اللَّه‏صلی الله علیه وآله‏] خبری از این روز[نوروز] نیافتم.»(۳)

مرحوم مجلسی پس از ذکر این روایت، می‌گوید: «ممکن است بتوانیم این خبر را حمل بر تقیّه کنیم.»

البته اگر بتوانیم در این روز کارهایی مانند صله ارحام و دید و بازدید از خویشاوندان،عیادت از بیماران، زیارت اهل قبور، دستگیری از مستمندان و... داشته باشیم، مطمینا اعمال ما در این روزها مورد تأیید، بلکه تشویق دین اسلام است و می‌تواند برای ما عید باشد.

از طرف دیگر نیز بنابر فرمایش حضرت علی«علیه السلام»: «هر روزی که در آن، نافرمانی خدا نشود، عید است.»(۴)

چنانچه در نوروز از گناه و کارهای خلاف دوری کرده و به کارهایی مشغول شویم که ما را به خدا نزدیک کند، برای ما عید واقعی خواهد بود.

عبادت خداوند، قرایت قرآن و پاکی و نظافت خانه و نیز لباس نو بر تن کردن - نه تحمّل گرایی و فخر فروشی کردن - و همچنین روزه داشتن و به دیدار دوستان و خویشان رفتن، بسیار پسندیده و ارزشمند است. ولی اعتقاد به نامیمونی روز سیزدهم فروردین و واجب بودن سفره هفت سین و برگزاری مراسم چهارشنبه سوری، چون علّت عقلانی و شرعی ندارد، محکوم و مطرود است.

پی‌نوشت‌ها:

۱) بحارالانوار، ج ۵۹، صص ۱ - ۹۲.
۲) وسائل‌‏الشیعه، ج ۷، صص ۳۴۶ - ۱۳۸۷۱.
۳) بحارالانوار، ج ۵۹، صص ۲ - ۱۰۰.
۴) شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج ۲۰، ص ۷۳.

/