پاسخ این مطلب را می‌توان در قدیمی ترین منابع اعتقادی شیعه یافت:
قول الصادق علیه السلام: ما بدا لله بداء کما بدا له فی إسماعیل ابنی،
یقول: ما ظهر لله أمر کما ظهر له فی إسماعیل ابنی إذ اخترمه قبلی لیعلم بذلک أنه لیس بإمام بعدی.
کلام امام صادق علیه السلام: برای خداوند بدایی صورت نگرفت مثل آنچه که در اسماعیل فرزندم صورت گرفت.
ایشان می‌فرمایند که از خداوند امری ظاهر نشد (از جهت تعجب برانگیز بودن برای مردمان) همانطور که در مورد اسماعیل فرزندم صورت گرفت. زیرا وی را قبل از من از دنیا برد تا همگان بدانند که وی بعد از من امام نیست.التوحید، الشیخ الصدوق، ص ۳۳۶
اسماعیل فرزند بزرگ امام صادق علیه السلام بود، و به حسب روال طبیعی و آنچه در بین مردم مشهور بود وی باید امام می‌شد ؛زیرا شیعیان روایتی دارند که در آن آمده است:الأمر فی الکبیر ما لم تکن فیه عاهة
امامت در فرزند بزرگ است، مگر اینکه وی بیماری داشته باشد (که سبب رویگردانی مردم از وی شود)الکافی ج ۱ ص۲۵۸
که البته این روایت از جهت رجالی با سند صحیح به دست ما نرسیده است و در آن سهل بن زیاد ابو یحیی الواسطی است که امامی است اما وثاقت وی ثابت نشده است. و تحریف مضمون همین روایت بود که سبب گمراهی عده ای از شیعیان بعد از شهادت امام صادق علیه السلام گردید ؛ زیرا عبد الله أفطح فرزند دیگر امام، از امام کاظم علیه السلام بزرگتر بود و لذا عده ای با تحریف این روایت قسمت آخر آن را که می‌گوید امام نباید از جهت جسمی مشکلی داشته باشد، برداشته و از آن برای اثبات امامت عبد الله افطح استفاده کردند. زیرا سر عبد الله افطح، حالت طبیعی نداشت و لذا به وی افطح می‌گفتند)
اما طبق روایات رسیده از اهل بیت، امام بعد از امام صادق علیه السلام فرزند دیگر حضرت یعنی موسی بن جعفر علیهما السلام بودند. لذا این مطلب برای مردم ایجاد شبهه کرده بود. به همین جهت خداوند متعال اسماعیل را در حیات پدر از دنیا برد تا همگان بدانند که امام بعد از ایشان حضرت موسی بن جعفر علیه السلام است.
این مطلب یعنی از دنیا رفتن اسماعیل برای بیشتر مردم عجیب بود ؛ زیرا ایشان چنین فکر می‌کردند که وی امام خواهد شد اما خداوند وعده خود را عملی ساخت.
//
سایت موسسه تحقیقاتی حضرت ولیعصر (عج)
