آیا آیه تطهیر شامل زنان پیامبر هم میشود؟
توضیح سؤال:
طبق آیات ۳۲ و ۳۳ و۳۴ سوره احزاب که در رابطه با اهل بیت پیغمبر است سوالی داشتم. در این آیات صحبت از زنان پیغمبر است و قرآن به آنها گوشزد میکند که آنها باید الگو باشند چرا که خداوند می‌خواهد پلیدی را از آنها پاک گرداند. با توجه به اینکه این آیه زمانی نازل گردیده که عایشه با پیغمبر زندگی میکرده و حضرت خدیجه وفات کرده بودند و با توجه به اینکه این آیه درباره زنان پیغمبر بوده.پس چرا زنان پیغمبر شامل اهل بیت نمیشوند. این در حالی است که در آن زمان حضرت زهرا و امام علی در خانه مستقلی با حسنین زندگی میکردند.پس زمانی که این آیه نازل شده قطعا شامل زنان پیغمبر نیز میشود.یعنی زنان پیغمبر هم معصوم هستند چرا که زنان پیغمبر قطعا اهل بیت پیغمبر هستند.لطفا راجع به این توضیح کامل بدهید و لطفا با منابع معتبر جواب اینجانب را بدهید. با تشکر
پاسخ:
۱ - در آیات یاد شده وقتی سخن از زنان پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) به میان آمده، ضمیر جمع مؤنث به کار رفته مانند:
من یات منکن - و من یقنت منکن - لستن - ان اتقیتن - تخضعن - وقرن - بیوتکن و....
ولی وقتی به آیه تطهیر رسیده ضمایر جمع مذکر به کار رفته مانند:
لیذهب عنکم - ویطهرکم.
پس معلوم میشود مخاطب در آیه تطهیر غیر از مخاطب در آیات قبل و بعد از آیه تطهیر است.
۲ - زنان پیامبر گرامی (صلی الله علیه و آله و سلم) متعدد بودند و در خانه‌های مختلف زندگی میکردند و لذا در آیه ۳۲ جمله (وقرن فی بیوتکن) آمده است و اگر چنان که آیه تطهیر نیز شامل آن ها می‌شد باید جمله (اهل البیوت) می‌آمد و حال آن که (اهل البیت) آمده است.
۳ - طبق روایت صحیح مسلم و غیره وقتی آیه تطهیر نازل شد رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) حضرت علی و فاطمه و حسن و حسین را زیر کساء قرار داد و آیه شریفه قرایت فرمود روایت صحیح مسلم:
قَالَتْ عَایِشَةُ خَرَجَ النَّبِیُّ صلی الله علیه وسلم غَدَاةً وَعَلَیْهِ مِرْطٌ مُرَحَّلٌ مِنْ شَعْر أَسْوَدَ فَجَاءَ الْحَسَنُ بْنُ عَلِیّ فَأَدْخَلَهُ ثُمَّ جَاءَ الْحُسَیْنُ فَدَخَلَ مَعَهُ ثُمَّ جَاءَتْ فَاطِمَةُ فَأَدْخَلَهَا ثُمَّ جَاءَ عَلِیٌّ فَأَدْخَلَهُ ثُمَّ قَالَ (إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا).
صحیح مسلم: ۷ /۱۳۰ ح ۶۴۱۴.
۴ - در صحیح مسلم آمده که از زید بن ارقم سؤال شد آیا به زنان پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) اهل بیت پیامبر گفته میشود یا خیر؟ پاسخ داد همسر یک مرد از اهل بیت آن به حساب نمی‌آید زیرا چه بسا زنی با مردی یک عمر زندگی میکند ولی در آخر عمر طلاق گرفته و به خانه پدرش رفته و جزء اهل بیت پدر محسوب میشود:
إنّ زید بن أرقم سیل عن المراد بأهل البیت هل هم النساء؟ قال: لا / وأیم اللّه، إنّ المرأة تکون مع الرجل العصر من الدهر، ثمّ یطلّقها، فترجع إلی أبیها وقومها.
صحیح مسلم: ج ۷ ص ۱۲۳، (رقم ۶۳۸۱)، کتاب فضایل الصحابة، باب فضایل علی بن أبی طالب (علیه السلام).
۵ - زنان پیامبر هیچیک ادعا نکرده اند که آیه تطهیر شامل ما نیز میشود بلکه خلاف آن را نقل کرده اند مانند ام سلمه که می‌گوید پس از نزول آیه تطهیر و تکریم حضرت رسول گرامی علی و فاطمه و حسن وحسین علیهم السلام را، من جلو رفته و از حضرت پرسیدم آیا من هم عضو اهل بیت هستم؟ حضرت پاسخ داد تو آدم خوبی هستی و عضو اهل بیت نیستی بلکه از همسران پیامبر هستی:
صحیح ترمذی: عن أمّ سلمة، أنّ النبی صلی الله علیه وسلم جلل علی الحسن والحسین وعلی وفاطمة کساء ثمّ قال: «اللهم هؤلاء أهل بیتی وحامّتی; أذهب عنهم الرجس وطهّرهم تطهیراً». فقالت أم سلمة: وأنا معهم یارسول الله؟ قال: إنّک علی خیر. هذا حدیث حسن صحیح. وهو أحسن شی روی فی هذا الباب.
سنن الترمذی: ج ۵ ص ۳۶۱. رواه الحاکم قایلا: هذا حدیث صحیح علی شرط البخاری ولم یخرجاه. المستدرک: ۲/ ۴۱۶، ۳/ ۱۴۶. وقال بعد نقل روایة اخری بعد ذلک: هذا حدیث صحیح علی شرط مسلم ولم یخرجاه. المستدرک: ۲/ ۴۱۶.
وروی أیضاً عن عن عمر بن أبی سلمة قال: (لما نزلت هذه الآیة علی النبی (صلی الله علیه وآله): (إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرا) فی بیت أم سلمة، فدعا فاطمة وحسناً وحسیناً، فجللهم بکساء وعلی خلف ظهره، فجلله بکساء، ثم قال: اللهم، هؤلاء أهل بیتی، فاذهب عنهم الرجس وطهرهم تطهیراً، قالت أم سلمة: وأنا معهم یا رسول الله؟ قال: أنت علی مکانک وأنت إلی خیر).
سنن الترمذی ۵: ۳۲۸. قال عنه الألبانی: صحیح. صحیح سنن الترمذی، الألبانی ۳: ۳۰۶ ح ۳۲۰۵.
در روایتی که سیوطی و طبرانی و احمد بن حنبل نقل کرده اند آمده که ام سلمه می‌گوید من جلو رفته و طرف کساء را گرفته تا داخل شوم حضرت رسول گرامی (صلی الله علیه و آله و سلم) کساء را از دست من گرفت و کشید و به من اجازه ورود به درون عباء را نداد:
عن أمّ سلمة أنّها قالت: «فرفعت الکساء لأدخل معهم فجذبه من یدی وقال: إنّک علی خیر».
مسند أحمد ج ۶ ص ۳۲۳، المعجم الکبیر للطبرانی ج ۳ ص ۵۳،الدر المنثور ج ۵ ص ۱۹۸.
پس بنا بر این اگر کسی بخواند بگوید که زنان پیامبر نیز داخل اهل بیت هستند و آیه تطهیر آنان را نیز شامل میشود باید عبا را از دست پیامبر گرفته و به زور زنان حضرت را داخل آن نماید.
گروه پاسخ به شبهات
مؤسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر (عج)
مؤسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر (عج)
