علل الشرایع اثر شیخ صدوق
یکی از آثار بزرگ و ماندگار شیخ جلیل القدر محمد بن علی بن بابویه قمی معروف به شیخ صدوق است که به زبان عربی تألیف یافته است. این اثر شامل روایاتی است که در زمینه علل و حکمت‌های احکام دین می‌باشد که شیخ صدوق با واسطه چند راوی یکایک آن ها را از پیامبر اسلام و اهل بیت نقل نموده است.
علل الشرایع مشتمل بر ۳۸۵ باب و ۱۹۰۷ حدیث می‌باشد و همچنان که از نامش پیداست حاوی احادیثی است که بیانگر حکمت احکام و علت برخی اشیا و حوادث تاریخی و تکوینی است.
با ظهور اسلام و تشریع احکام اسلامی به طور قطع برای عده ای این سؤال پیش می‌آمد که علت احکام با این کیفیت و کمیت که بندگان به آن مأمورند چیست و چرا باید این تکالیف واجبه را انجام دهند و یا از آنچه که شارع مقدس آنها را نهی فرموده دوری کنند. کتاب علل الشرایع مشتمل بر منافع بسیار و فواید بی شمار و متضمن احادیث شریفه و احوالات بعضی از انبیاء است که شاید از اولین کتابهایی باشد که برای پاسخگویی به این سؤالات تألیف یافت. هرچند تمامی علتهایی که رییس المحدثین (رضی الله عنه) بیان می‌دارد علتهای تامه حکم نیست که اندکی از اسرار احکام است. چه بسا که در هر حکمی علتهای بسیار باشد ولی عقول همه کس به آنها نرسد به همین دلیل معصوم (علیه السلام) در خور عقل‌های ضعیف بشری این علتها را بیان فرموده که در واقع و نفس الامر همه حق است و همه علت است.
کتاب شریف علل الشرایع یک بار به قلم علامه شیخ محمدتقی اصفهانی مشهور به آقا نجفی (ره) در سال ۱۲۹۷ هـ.ق و یک بار توسط سید هدایت الله مسترحمی در سال ۱۳۹۸ هـ.ق ترجمه شده است. مرحوم شیخ ابراهیم کفعمی این کتاب را مختصر کرده و آن را اختصار علل الشرایع نامیده است.
/
شیعه نیوز
