چون یکی از اجداد بزرگوار سیدبن طاووس، جناب ‌‌محمد بن اسحاق، بسیار زیبا و نیکو صورت بوده به‌‌ «طاووس‌‌» نامیده شد و فرزندانش نیز به «ابن طاووس‌‌» معروف شدند. وی با سیزده واسطه از طرف پدر با دومین پیشوای جهان اسلام، امام‌‌ حسن مجتبی (علیه السلام) پیوند می‌‌خورد، از طرف مادر به سومین‌‌ پیشوای جهان اسلام امام حسین(علیه السلام) می‌‌رسد، به این جهت او را ملقب به «ذی الحسنین‌‌» نیز کرده‌‌اند و چون پدر سید بن طاووس، فرزند دختری «شیخ‌‌ طوسی‌‌» بوده است، در تالیفاتش از جناب شیخ طوسی، با کلمه «جدی‌‌» یاد کرده است.


سید بن طاووس در ابتدا از محضر پدر دانشمند خود سعدالدین ابو ابراهیم و نیز جدّ بزرگوارش ورّام ابن ابی فراس استفاده کرد، شهره سید به زودی در سراسر عراق پیچید و او پس از مدتی راهی بغداد شد، در مدت پانزده سالی که در پایتخت بود، بارها به قضاوت، وزارت و دیگر امور دولتی فرا خوانده شده بود که هر بار به طریقی آن مشاغل را نمی‌پذیرفت. 
سال‌های پایانی عمر شریف سید در زادگاهش سپری شد و به تدریس و تألیف پرداخت، او از دانشمندان پر کار مسلمان به شمار می‌رفت، چنان‌که آثار متنوعی در علم کلام، اخلاق، فقه، حدیث از او به جای مانده است، یکی از تالیفات مهم بن طاووس به نام «اللهوف»، درباره وقایع روز عاشورا است که از کتب معتبر تاریخ اسلام به شمار می‌رود، کتاب مهم دیگر او «الملاحم والفتن فی ظهور آثار الحجة» نام دارد که در مورد رویدادهای قبل و هنگام ظهور حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه) است. 
*شنیدن مناجات امام زمان (عجل الله تعالی فرجه) توسط سید بن طاووس 
آری! از میان علمای عصر غیبت کبری، کمتر عالمی از لحاظ جلالت قدر و عظمت مقامات معنوی به پایه سید بن طاووس می‌‏رسد که واسطه او با امام عصر خویش بسیار خصوصی و دارای اسرار بسیاری بوده است، شخصیتی که آن قدر به امام عصر(عجل الله تعالی فرجه) قرب روحی و معنوی پیدا کرد که امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) او را فرزند خویش نامید. (مستدرک، جلد ۳، صفحه ۴۹۹) 
وی دارای مکاشفات، مشاهدات و رؤیاهای صادقه و تشرفات بسیاری بوده که هر یک از آنها بازگو کننده مقام معنوی آن عالم بزرگوار است که به وضوح می‏توان عنایات امام عصر ارواحنا فداه را به این شخصیت معنوی مشاهده کرد. 
از آن جمله قضیه زیر است که خود صدای دلربای امام عصر خویش را شنیده است که آن عزیز دست به دعا بلند کرده و برای شیعیان به درگاه خدای تعالی دعا کرده است؛ سید بن طاووس در این باره می‏‌گوید: 
در یک سحرگاه در سرداب مطهر از حضرت صاحب الامر ارواحنا فداه این مناجات را شنیدم که می‌‏فرمود: 
«اَللهُم اِنَّ شِیعَتَنا خُلقَت مِن شُعاعِ اَنوارِنا وَ بَقِیَةِ طِینَتِنا وَ قَد فَعَلوا ذُنوباً کَثیرَةً اِتِکالاً عَلی حُبِّنا وَ وِلایَتِنا فَاِن کانَت ذُنوبُهُم بَینَکَ وَ بَینَهُم فَاصفِح عَنهُم فَقَد رَضینا وَ مَا کانَ مِنها فِیما بَینَهُم فَاصلِح بَینَهُم وَ قاص بها عَن خُمسِنا وَ اَدخِلهُم الجَنَّةَ وَ زَحزِحهُم عَن النارِ وَ لا تَجمَع بَینَهُم و بَینَ اَعدایِنا فِی سَخَطِک»؛ 
خدایا شیعیان ما را از شعاع نور ما و بقیه طینت ما خلق کرده‌ای ؛ آن‌ها گناهان زیادی با اتکاء بر محبتت به ما و ولایت ما، کرده‌اند، اگر گناهان آن گناهی است که در ارتباط با تو است، از آن ها بگذر که ما را راضی کرده‌ای و از آن چه از گناهان آن‌ها، در ارتباط با خودشان هست، خودت بین آن‌ها را اصلاح کن و از خمسی که حق ماست، به آن‌ها بده تا راضی شوند و آن‌ها را از آتش جهنم نجات بده و آن‌ها را با دشمنان ما در سخط خود جمع فرما. 
آن عارف کامل در فرازی از کتاب ارجمند «مهج الدعوات»، پیرامون لطفی دیگر از امام عصر خویش می‌‏فرماید: 
در شب چهارشنبه ۲۳ ذیقعده الحرام سال ۶۳۸ قمری در سامرا بودم، سحرگاه در سرداب مطهر می‌شنیدم که آن حضرت(عجل الله تعالی فرجه) در حق شیعیان خود این دعا را می‌فرمود: 

یعنی: خدایا؛ بحق آنکه با تو مناجات کرد و به حق آنکه در خشکی و دریا تو را خواند بر مؤمنان فقیر، غناء و ثروت و بر بیمارانشان شفاء و سلامتی و بر زندگانشان لطف و کرم و بر گذشتگانشان مغفرت و رحمت و بر مسافران و غریبانشان بازگشت به وطن‌هایشان، تفضل فرما... ». 
*آداب صدقه برای امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) در سیره سید بن طاووس 
یکی از اعمالی که سید بن طاووس به آن بسیار اهمیت می‌داد، صدقه برای حفظ وجود مقدس امام زمان ارواحنا فداه بوده است، چون یکی از تکالیف زمان غیبت صدقه دادن است، بنابراین به آنچه میسر است، برای حفظ وجود مبارک امام زمان(عج) صدقه باید داد، به طوری که سیدبن‌طاووس، به فرزند خود سفارش می‌کرد که «ابتدا به صدقه دادن برای آن حضرت اقدام کن، قبل از اینکه برای خود و عزیزانت صدقه بدهی». 
همچنین این عالم وارسته در کتاب «امان الاخطار» در ضمن دعایی که برای صدقه دادن در وقت سفر ذکر می‌کند، می‌نویسد: «اللهم ان هذه لک و منک وهی صدقة عن مولانا م ح م د، عجل الله فرجه وصل علیه بین اسفاره وحرکاته وسکناته فی ساعات لیله ونهاره وصدقه عما یعنیه امره ومالا یعنیه وما یضمنه وما یخلفه»؛ 
خدایا! این (صدقه) از آن تو و برای توست و صدقه‌ای برای سلامتی مولایمان م ح م د، عجل الله تعالی فرجه الشریف است و بر او درود بفرست آن هنگام که در سفر است و در تمام حرکت‌ها و استراحت‌هایش، در تمامی اوقات شب و روزش و صدقه‌ای است برای هر چه که متعلق به اوست». 
سرانجام سیدبن‌طاووس، سرور فقیهان عراق در ۵ ذیقعده سال ۶۶۴ قمری دعوت حق را لبیک گفت و به دیدار معبود شتافت.

 

/



شیعه نیوز