۴۹ حدیث از حضرت فاطمه زهراء (سلام الله علیها)
۱. ره آورد خلوص در عبادت
قالت فاطمة الزهراء سلام الله علیها: من أصعد إلی الله خالص عبادته، أهبط الله عزوجل إلیه أفضل مصلحته.
فرمود: کسی که عبادت خالص خود را به خداوند متعال تقدیم می‌کند (و فقط برای رضای او عمل می‌کند﴾ خداوند نیز بهترین مصلحت خود را بر او نازل می‌کند.
تحف العقول ص۹۶۰
۲. مرگ محبان شهادت است
عَنْ فَاطِمَةُ بِنْتَ مذوسَی بْن ر جَعْفَر (علیه السلام)... عَنْ فَاطِمَةَ بِنْت ِرَسُول ِاللّهِ صَلَّی اللّه عَلَیه ِوَ آلِهِ وِ سَلَّمَ، قالَتْ (سلام الله علیها): قَالَ رَسُولُ اللّه ِصَلَّی اللّه ِعَلَیه ِوَ آلِه ِوَ سَلَّمَ: «ألا مَنْ ماتَ عَلی حُبِّ آل ِمُحَمَّد ماتَ شَهِیداً.
فاطمه معصومه(سلام الله علیها)، از دختر امام صادق (علیه السلام) روایتی نقل می‌کند که سلسله سندش به حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) می‌رسد که آن حضرت می‌فرماید: حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: «آگاه باشید! هرکس با محبّت آل محمّد ازدنیا برود شهید از دنیا رفته است.»
عوالم العلوم، ج ٢١، ص ٣٥٣
۳. دوستدار علی (ع﴾ سعادتمند است
قالَتْ (سلام الله علیها): ان السعید، کل السعید، حق السعید من أحب علیا فی حیاته و بعد موته
فرمود: همانا سعادتمند(به معنای) کامل و حقیقی کسی است که امام علی(علیه السلام) را در دوران زندگی و پس از مرگش دوست داشته باشد.
شرح نهج البلاغه ج ۲، ص ۴۴۹ مجمع الزّواید: ج ۹، ص ۱۳۲
۴. معرفی خاندان پیامبر
قالَتْ (سلام الله علیها): نحن وسیلته فی خلقه و نحن خاصته و محل قدسه و نحن حجته فی غیبه و نحن ورثه أنبیایه
فرمود: ما اهل بیت رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) وسیله ارتباط خدا با مخلوقاتیم ما برگزیدگان خداییم و جایگاه نیکی‌ها، ما دلیل‌های روشن خداییم و وارث پیامران الهی.
(شرح نهج البلاغه ج ۱۶، ص ۲۱۱)
۵. ثواب قرایت سوره‌های قرآن
قالَتْ (سلام الله علیها): قاریءُ الحدید، و اذا وقعت، و الرحمن، یدعی فی السموات و الارض، ساکن الفردوس
فرمود: تلاوت کننده سوره حدید و واقعه و الرحمن در آسمانها و زمین اهل بهشت خوانده می‌شوند.
(کنزالعمال، ج ۱، ص۵۸۲)
۶. بهترین و ارزشمندترین مردمان
قالَتْ (سلام الله علیها): خیارکم الینکم مناکبة و اکرمهم لنسایهم
فرمود: بهترین شما کسی است که در برخورد با مردم نرم‌تر و مهربان‌تر باشد و ارزشمندترین مردم کسانی هستند که با همسرانشان مهربان و بخشنده اند.
(دلال الامامه ص۷۶ و کنزالعمال، ج ۷، ص۲۲۵)
۷. خداوند در دنیا برای مؤمنین سه چیز پسندید
قالَتْ (سلام الله علیها): حبب الی من دنیاکم ثلاث: تلاوة کتاب الله و النظر فی وجه رسول و الانفاق فی سبیل الله
فرمود: از دنیای شما سه چیز محبوب من است: ۱- تلاوت قرآن ۲- نگاه به چهره رسول خدا ۳-انفاق در راه خدا.
(وقایع الایام خیابانی، جلد صیام، ص۲۹۵)
۸. ره آوردهای اطاعت و امامت اهل بیت (ع﴾
قالَتْ (سلام الله علیها): فجعل الله...اطاعتنا نظاما للملة و امامتنا أمانا للفرقة
فرمود: خدا اطاعت و پیروی از ما اهل بیت را سبب برقراری نظم اجتماعی در امت اسلامی و امامت و رهبری ما را عامل وحدت و در امان ماندن از تفرقه‌ها قرار داده است.
(بحار الانوار، ج ۴۳، ص ۱۵۸)
۹. ره آورده‌های ایمان و نماز
قالَتْ (سلام الله علیها): فجعل الله الایمان تطهیرا لکم من الشرک، و الصلاة تنزیها لکم عن الکبر
فرمود: خدای تعالی ایمان را برای پاکیزگی از شرک قرار داد، و نماز را برای دوری از تکبر و خودخواهی.
(احتجاج طبرسی،ج۱،ص۲۵۸)
۱۰. امام مانند کعبه است
قالَتْ (سلام الله علیها): مَثَلُ الإمام مَثل الکَعبة إذ تُؤتی وَ لا تَأتی
از حضرت فاطمه زهرا (علیها السلام) روایت شده که رسول خدا فرمودند: امام همچون کعبه است که باید به سویش روند، نه آنکه (منتظر باشند تا) او به سوی آنها بیاید.
(بحار الانوار، ج ۳۶، ص ۳۵۳)
۱۱. ره آوردهای جهاد و صبر:
قالَتْ (سلام الله علیها): جعل الله... الجهاد عز للإسلام، و الصبر معونة علی استیجاب الأجر
فرمود: خداوند جهاد را موجب عزت و هیبت اسلام، و صبر را وسیله استحقاق و شایستگی پاداش حق تعالی قرار داد.
(احتجاج طبرسی، ج ۱، ص ۲۵۸)
۱۲. ره آوردهای ایمان و عدل
قالَتْ (سلام الله علیها): فَفَرَضَ اللّهُ الایمانَ تَطهیرا مِنَ الشِّرکِ... وَ العَدلَ تَسکینا لِلقُلوبِ
فرمود: خداوند ایمان را برای پاکی از شرک... و عدل و داد را برای آرامش دلها واجب نمود.
(من لایحضره الفقیه، ج ۳، ص ۵۶۸)
۱۳. داور فرشتگان
عن عَبْدُ اللّهِ بْنِ مَسْعُود، فالَ: أتَیْتُ فاطِمَةَ صَلَواتُ اللّهِ عَلَیْها، فَقُلْتُ: أیْنَ بَعْلُکِ؟ فَقالَتْ (علیها السلام): عَرَجَ بِهِ جِبْرییلُ إلَی السَّماءِ، فَقُلْتُ: فیما ذا؟ فَقالَتْ: إنَّ نَفَراً مِنَ الْمَلایِکَةِ تَشاجَرُوا فی شَیْیء، فَسَألُوا حَکَماً مِنَ الاْدَمِیّینَ، فَأَوْحیَ اللّهُ إلَیْهِمْ أنْ تَتَخَیَّرُوا، فَاخْتارُوا عَلیِّ بْنِ أبی طالِب (علیه السلام).
عبد اللّه بن مسعود گوید: روزی بر فاطمه زهراء(علیها السلام)وارد شدم و عرضه داشتم: همسرت کجا است؟ فرمود: همراه جبراییل به آسمان عروج نموده است، گفتم: برای چه موضوعی؟ فرمود: بین عدّه ای از ملایکه الهی مشاجره ای شده است؛ و تقاضا کرده اند یک نفر از آدم‌ها بین ایشان حکم و قضاوت نماید؛ و خداوند به ملایکه وحی فرستاد: خودتان یک نفر را انتخاب نمایید؛ و آنها هم حضرت علیّ بن ابی طالب (علیه السلام) را برگزیدند.
اختصاص شیخ مفید: ص ۲۱۳، س ۷، بحارالأنوار: ج ۳۷، ص ۱۵۰، ح ۱۵.
۱۴. معرفی امام علی علیه السلام
قالَتْ (علیها السلام): وَهُوَ الإمامُ الرَبّانی، وَالْهَیْکَلُ النُّورانی، قُطْبُ الأقْطابِ، وَسُلالَةُ الاْطْیابِ، النّاطِقُ بِالصَّوابِ، نُقْطَةُ دایِرَةِ الإمامَةِ.
فرمود: حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) در تعریف امام علیّ (علیه السلام) فرمود: او پیشوایی الهی و ربّانی است، تجسّم نور و روشنایی است، مرکز توجّه تمامی موجودات و عارفان است، فرزندی پاک از خانواده پاکان می‌باشد، گوینده ای حقّ گو و هدایتگر است، او مرکز و محور امامت و رهبریت است.
ریاحین الشّریعة: ج ۱، ص ۹۳.
۱۵. محمد و علی پدران امت
فرمود: قالَتْ (علیها السلام): أبَوا هِذِهِ الاْمَّةِ مُحَمَّدٌ وَ عَلیٌّ، یُقْیمانِ أَودَّهُمْ، وَ یُنْقِذانِ مِنَ الْعَذابِ الدّایِمِ إنْ أطاعُوهُما، وَ یُبیحانِهِمُ النَّعیمَ الدّایم إنْ واقَفُوهُما.
فرمود: حضرت محمّد (صلی الله علیه وآله) و علیّ (علیه السلام)، والِدَین این امّت هستند، چنانچه از آن دو پیروی کنند آنها را از انحرافات دنیوی و عذاب همیشگی آخرت نجات می‌دهند؛ و از نعمت‌های متنوّع و وافر بهشتی بهره مندشان می‌سازند.
تفسیر الإمام العسکری (علیه السلام): ص ۳۳۰، ح ۱۹۱، بحارالأنوار: ج ۲۳، ص ۲۵۹، ح ۸.
۱۶.دعای حضرت در حق شیعیان
قالَتْ (سلام الله علیها): إلهی وَ سَیِّدی، أسْیَلُکَ بِالَّذینَ اصْطَفَیْتَهُمْ، وَ بِبُکاءِ وَلَدَیَّ فی مُفارِقَتی أَنْ تَغْفِرَ لِعُصاةِ شیعَتی، وَشیعَةِ ذُرّیتَی.
فرمود: خداوندا، به حقّ اولیاء و مقرّبانی که آنها را برگزیده ای، و به گریه فرزندانم پس از مرگ و جدایی من با ایشان، از تو می‌خواهم گناه خطاکاران شیعیان و پیروان ما را ببخشی.
کوکب الدّریّ: ج ۱، ص ۲۵۴.
۱۷- شیعه کیست؟
قالَتْ (سلام الله علیها): شیعَتُنا مِنْ خِیارِ أهْلِ الْجَنَّةِ وَکُلُّ مُحِبّینا وَ مَوالی اَوْلیایِنا وَ مُعادی أعْدایِنا وَ الْمُسْلِمُ بِقَلْبِهِ وَ لِسانِهِ لَنا.
فرمود: شیعیان و پیروان ما، و همچنین دوستداران اولیاء ما و آنان که دشمن دشمنان ما باشند، نیز آن‌هایی که با قلب و زبان تسلیم ما هستند بهترین افراد بهشتیان خواهند بود.
بحارالأنوار: ج ۶۸، ص ۱۵۵، س ۲۰، ضمن ح ۱۱.
۱۸. اگر بیگناهان مبتلا نمی‌شدند نفرین می‌کردم
قالَتْ (سلام الله علیها): وَاللّهِ یَابْنَ الْخَطّابِ لَوْلا أنّی أکْرَهُ أنْ یُصیبَ الْبَلاءُ مَنْ لا ذَنْبَ لَهُ، لَعَلِمْتَ أنّی سَأُقْسِمُ عَلَی اللّهِ ثُمَّ أجِدُهُ سَریعَ الاْجابَةِ.
فرمود: ای پسر خطّاب! سوگند به خداوند، اگر ناپسند نمی‌داشتم که عذاب الهی بر بی گناهی، نازل گردد؛ متوجّه می‌شدی که خدا را قسم می‌دادم و نفرین می‌کردم. و می‌دیدی چگونه دعایم سریع مستجاب می‌گردید.
اصول کافی: ج ۱، ص ۴۶۰، بیت الأحزان: ص ۱۰۴، بحارالأنوار: ج ۲۸، ص ۲۵۰، ح ۳۰
۱۹. هرگز با تو سخن نخواهم گفت
قالَتْ (سلام الله علیها): وَاللّهِ! لا کَلَّمْتُکَ أبَداً، وَاللّهِ! لاَدْعُوَنَّ اللّهَ عَلَیْکَ فی کُلِّ صَلوة.
فرمود: پس از ماجرای هجوم به خانه حضرت، خطاب به ابوبکر کرد و فرمود: به خدا سوگند، دیگر با تو سخن نخواهم گفت، سوگند به خدا، در هر نمازی تو را نفرین خواهم کرد.
صحیح مسلم: ج ۲، ص ۷۲، صحیح بخاری: ج ۶، ص ۱۷۶.
۲۰. بعد از یادآوری حدیث من اسخط فاطمة فقد اسخطنی فرمود:
قالَتْ (سلام الله علیها): إنّی أُشْهِدُ اللّهَ وَ مَلایِکَتَهُ، أنَّکُما اَسْخَطْتُمانی، وَ ما رَضیتُمانی، وَ لَیِنْ لَقیتُ النَبِیَّ لأشْکُوَنَّکُما إلَیْهِ.
فرمود: هنگامی که ابوبکر و عمر به ملاقات حضرت آمدند فرمود: خدا و ملایکه را گواه می‌گیرم که شما مرا خشمناک کرده و آزرده اید، و مرا راضی نکردید، و چنانچه رسول خدا را ملاقات کنم شکایت شما دو نفر را خواهم کرد.
بحارالأنوار: ج ۲۸، ص ۳۰۳، صحیح مسلم: ج ۲، ص ۷۲، بخاری: ج ۵، ص ۵.
۲۱. عهدشکنان برمن نماز نگزارند
قالَتْ (سلام الله علیها): لا تُصَلّی عَلَیَّ اُمَّةٌ نَقَضَتْ عَهْدَ اللّهِ وَ عَهْدَ أبی رَسُولِ اللّهِ فی أمیر الْمُؤمنینَ عَلیّ، وَ ظَلَمُوا لی حَقیّ، وَ أخَذُوا إرْثی، وَ خَرقُوا صَحیفَتی اللّتی کَتَبها لی أبی بِمُلْکِ فَدَک.
فرمود: افرادی که عهد خدا و پیامبر خدا را درباره امیرالمؤمنین علیّ (علیه السلام) شکستند، و در حقّ من ظلم کرده و ارثیه ام را گرفتند و نامه پدرم را نسبت به فدک پاره کردند، نباید بر جنازه من نماز بگذارند.
بیت الأحزان: ص ۱۱۳، کشف الغمّة: ج ۲، ص ۴۹۴.
۲۲. بعد از غدیر عذری نمانده است
قالَتْ (سلام الله علیها): إلَیْکُمْ عَنّی، فَلا عُذْرَ بَعْدَ غَدیرِکُمْ، وَ الاَْمْرُ بعد تقْصیرکُمْ، هَلْ تَرَکَ أبی یَوْمَ غَدیرِ خُمّ لاِحَد عُذْراٌ.
فرمود: خطاب به مهاجرین و انصار کرد و فرمود: از من دور شوید و مرا به حال خود رها کنید، با آن همه بی تفاوتی و سهل انگاری‌هایتان، عذری برای شما باقی نمانده است. آیا پدرم در روز غدیر خم برای کسی جای عذری باقی گذاشت؟
خصال: ج ۱، ص ۱۷۳، احتجاج: ج ۱، ص ۱۴۶.
۲۳. ره آوردهای ایمان و نماز و زکات و صیام و حج
قالَتْ (سلام الله علیها): جَعَلَ اللّهُ الاْیمانَ تَطْهیراً لَکُمْ مِنَ الشّـِرْکِ، وَ الصَّلاةَ تَنْزیهاً لَکُمْ مِنَ الْکِبْرِ، وَ الزَّکاةَ تَزْکِیَةً لِلنَّفْسِ، وَ نِماءً فِی الرِّزقِ، وَ الصِّیامَ تَثْبیتاً لِلاْخْلاصِ، وَ الْحَّجَ تَشْییداً لِلدّینِ
فرمود: خداوند سبحان، ایمان و اعتقاد را برای طهارت از شرک و نجات از گمراهی‌ها و شقاوت‌ها قرار داد. و نماز را برای خضوع و فروتنی و پاکی از هر نوع تکبر، مقرّر نمود. و زکات (و خمس) را برای تزکیه نفس و توسعه روزی تعیین نمود. و روزه را برای استقامت و اخلاص در اراده، لازم دانست. و حجّ را برای استحکام أساس شریعت و بناء دین اسلام واجب نمود.
ریاحین الشّریعة: ج ۱، ص ۳۱۲، فاطمة الزّهراء (سلام الله علیها) ص ۳۶۰، خطبه آنحضرت. احتجاج طبرسی، ج ۱.
۲۴. من اولین کسی هستم که به پدرم رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) ملحق می‌شوم
قالَتْ (سلام الله علیها): یا أبَا الْحَسَنِ! إنَّ رَسُولَ اللّهِ (صلی الله علیه وآله وسلم) عَهِدَ إلَیَّ وَ حَدَّثَنی أنّی اَوَّلُ أهْلِهِ لُحُوقاً بِهِ وَ لا بُدَّ مِنْهُ، فَاصْبِرْ لاِمْرِاللّهِ تَعالی وَ ارْضَ بِقَضایِهِ.
فرمود: ای ابا الحسن! ـ همسرم ـ، همانا رسول خدا با من عهد بست و اظهار نمود: من اوّل کسی هستم از اهل بیتش که به او ملحق می‌شوم و چاره ای از آن نیست، پس تو صبر نما و به قضا و مقدّرات الهی خوشنود باش.
بحارالأنوار: ج ۴۳، ص ۲۰۰، ح ۳۰.
۲۵. ره آورد سه روز سلام بر آنحضرت و پدر بزرگوارش (صلی الله علیه و آله و سلم)
قالَتْ (سلام الله علیها): مَنْ سَلَّمَ عَلَیْهِ اَوْ عَلَیَّ ثَلاثَةَ أیّام أوْجَبَ اللّهُ لَهُ الجَنَّةَ، قُلْتُ لَها: فی حَیاتِهِ وَ حَیاتِکِ؟ قالَتْ: نعَمْ وَ بَعْدَ مَوْتِنا.
فرمود: هر که بر پدرم ـ رسول خدا ـ و بر من به مدّت سه روز سلام کند خداوند بهشت را برای او واجب می‌گرداند. راوی گوید: عرضه داشتم: آیا در زمان حیات و زنده بودن؟ فرمود: چه در زمان حیات ما باشد؛ و یا پس از مرگ.
بحارالأنوار: ج ۴۳، ص ۱۸۵، ح ۱۷.
۲۶. علی علیه السلام به وظیفه الهی عمل کرد
قالَتْ (سلام الله علیها): ما صَنَعَ أبُو الْحَسَنِ إلاّ ما کانَ یَنْبَغی لَهُ، وَ لَقَدْ صَنَعُوا ما اللّهُ حَسیبُهُمْ وَ طالِب۲ُهُمْ.
فرمود: آنچه را امام علیّ (علیه السلام) ـ نسبت به دفن رسول خدا و جریان بیعت ـ انجام داد، وظیفه الهی او بوده است، و آنچه را دیگران انجام دادند خداوند آنها را محاسبه و مجازات می‌نماید.
الإمامة والسّیاسة: ص ۳۰، بحارالأنوار: ج ۲۸، ص ۳۵۵، ح ۶۹.
۲۷. جه چیزی برای بانوان بهتر است
قالَتْ (سلام الله علیها): خَیْرٌ لِلِنّساءِ أنْ لا یَرَیْنَ الرِّجالَ وَ لا یَراهُنَّ الرِّجالُ.
فرمود: بهترین چیز برای حفظ شخصیت زن آن است که مردی را نبیند و نیز مورد مشاهده مردان قرار نگیرد.
بحارالأنوار: ج ۴۳، ص ۵۴، ح ۴۸.
۲۸. یاعلی مرا فراموش مکن
قالَتْ (سلام الله علیها): أوُصیکَ یا أبَا الْحَسنِ أنْ لا تَنْسانی، وَ تَزُورَنی بَعْدَ مَماتی.
فرمود: ضمن وصیتی به همسرش اظهار داشت: مرا پس از مرگم فراموش نکن؛ و به زیارت و دیدار من ـ بر سر قبرم ـ بیا.
زهرة الرّیاض ـ کوکب الدّری: ج ۱، ص ۲۵۳.
۲۹. برجستگی اندام زنان حتی در حین تشییع جنازه نباید دیده شود
قالَتْ (سلام الله علیها): إنّی قَدِاسْتَقْبَحْتُ ما یُصْنَعُ بِالنِّساءِ، إنّهُ یُطْرَحُ عَلیَ الْمَرْیَةِ الثَّوبَ فَیَصِفُها لِمَنْ رَأی، فَلا تَحْمِلینی عَلی سَریر ظاهِر، اُسْتُرینی، سَتَرَکِ اللّهُ مِنَ النّارِ.
فرمود: در آخرین روزهای عمر پر برکتش ضمن وصیتی به اسماء فرمود: من بسیار زشت و زننده می‌دانم که جنازه زنان را پس از مرگ با انداختن پارچه ای روی بدنش تشییع می‌کنند. و افرادی اندام و حجم بدن او را مشاهده کرده و برای دیگران تعریف می‌نمایند. مرا بر تخت ـ و بلانکاردی ـ که اطرافش پوشیده نیست و مانع مشاهده دیگران نباشد قرار مده ـ بلکه مرا با پوشش کامل تشییع کن ـ، خداوند تو را از آتش جهنّم مستور و محفوظ نماید.
تهذیب الأحکام: ج۱، ص ۴۲۹، کشف الغمّه: ج ۲، ص ۶۷، بحار:ج ۴۳، ص ۱۸۹،ح ۱۹.
۳۰- حجاب حتی در برابر مرد نابینا
قالَتْ (سلام الله علیها):... إنْ لَمْ یَکُنْ یَرانی فَإنّی أراهُ، وَ هُوَ یَشُمُّ الریح.
فرمود: مرد نابینایی وارد منزل شد و حضرت زهراء (علیها السلام)پنهان گشت، وقتی رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) علّت آن را جویا شد؟ در پاسخ پدر اظهار داشت: اگر آن نابینا مرا نمی‌بیند، من او را می‌بینم، دیگر آن که مرد، حسّاس است و بوی زن را استشمام می‌کند.
بحارالأنوار: ج ۴۳، ص ۹۱، ح ۱۶، إحقاق الحقّ: ج ۱۰، ص ۲۵۸.
۳۱. ترک دنیا و مخالفت با غاصبان و...
قالَتْ (سلام الله علیها): أصْبَحْتُ وَ اللهِ! عاتِقَةً لِدُنْیاکُمْ، قالِیَةً لِرِجالِکُمْ.
فرمود: بعد از جریان غصب فدک و احتجاج حضرت، بعضی از زنان مهاجر و انصار به منزل حضرت آمدند و احوال وی را جویا شدند، حضرت در پاسخ فرمود: به خداوند سوگند، دنیا را آزاد کردم و هیچ علاقه ای به آن ندارم، همچنین دشمن و مخالف مردان شما خواهم بود.
دلایل الإمامة: ص ۱۲۸، ح ۳۸، معانی الأخبار: ص ۳۵۵، ح ۲.
۳۲. شیعه اهل بیت کیست؟
قالَتْ (سلام الله علیها): إنْ کُنْتَ تَعْمَلُ بِما أمَرْناکَ وَ تَنْتَهی عَمّا زَجَرْناکَ عَنْهُ، قَأنْتَ مِنْ شیعَتِنا، وَ إلاّ فَلا.
فرمود: اگر آنچه را که ما ـ اهل بیت عصمت و طهارت ـ دستور داده ایم عمل کنی و از آنچه نهی کرده ایم خودداری نمایی، تو از شیعیان ما هستی وگرنه، خیر.
تفسیر الإمام العسکری (علیه السلام): ص ۳۲۰، ح ۱۹۱.
۳۳. وصیت به علی در مورد ازدواج مجدد
قالَتْ (سلام الله علیها): أُوصیکَ اَوّلاً أنْ تَتَزَوَّجَ بَعْدی بِإبْنَةِ اُخْتی أمامَةَ، فَإنَّها تَکُونُ لِوُلْدی مِثْلی، فَإنَّ الرِّجالَ لابُدَّ لَهُمْ مِنَ النِّساءِ.
فرمود: در آخرین لحظات عمرش به همسر خود چنین سفارش نمود: پس از من با دختر خواهرم أمامه ازدواج نما، چون که او نسبت به فرزندانم مانند خودم دلسوز و متدین است. همانا مردان در هر حال، نیازمند به زن می‌باشند.
بحارالأنوار: ج ۴۳، ص ۱۹۲، ح ۲۰، أعیان الشّیعة: ج ۱، ص ۳۲۱.
۳۴. خدمت به مادر و ره آورد آن
قالَتْ (سلام الله علیها): الْزَمْ عجْلَها فَإنَّ الْجَنَّةَ تَحْتَ أقْدامِها و الْزَمْ رِجْلَها فَثَمَّ الْجَنَّةَ.
فرمود: همیشه در خدمت مادر و پای‌بند او باش، چون بهشت زیر پای مادران است؛ و نتیجه آن نعمت‌های بهشتی خواهد بود.
کنزل العمّال: ج ۱۶، ص ۴۶۲، ح ۴۵۴۴۳.
۳۵. روزه چگونه باید باشد؟
قالَتْ (سلام الله علیها): ما یَصَنَعُ الصّایِمُ بِصِیامِهِ إذا لَمْ یَصُنْ لِسانَهُ وَ سَمْعَهُ وَ بَصَرَهُ وَ جَوارِحَهُ.
فرمود: روزه داری که زبان و گوش و چشم و دیگر اعضاء و جوارح خود را کنترل ننماید هیچ سودی از روزه خود نمی‌برد.
مستدرک الوسایل: ج ۷، ص ۳۳۶، ح ۲، بحارالأنوار: ج ۹۳، ص ۲۹۴، ح ۲۵.
۳۶. خوشرویی و ره آورد آن
قالَتْ (سلام الله علیها): اَلْبُشْری فی وَجْهِ الْمُؤْمِنِ یُوجِبُ لِصاحِبهِ الْجَنَّةَ، وَ بُشْری فی وَجْهِ الْمُعانِدِ یَقی صاحِبَهُ عَذابَ النّارِ.
فرمود: تبسّم و شادمانی در برابر مؤمن موجب دخول در بهشت خواهد گشت، و نتیجه تبسّم در مقابل دشمنان و مخالفان سبب ایمنی از عذاب خواهد بود.
تفسیر الإمام العسکری (علیه السلام) ص ۳۵۴، ح ۲۴۳، مستدرک الوسایل: ج ۱۲، ص ۲۶۲، بحار: ج ۷۲، ص ۴۰۱، ح ۴۳.
۳۷. دست شستن بعد از غذا
قالَتْ (سلام الله علیها): لا یَلُومَنَّ امْرُءٌ إلاّ نَفْسَهُ، یَبیتُ وَ فی یَدِهِ ریحُ غَمَر.
فرمود: کسی که بعد از خوردن غذا، دست‌های خود را نشوید دست‌هایش آلوده باشد، ـ چنانچه ناراحتی برایش بوجود آید ـ کسی جز خودش را سرزنش نکند.
کنزل العمّال: ج ۱۵، ص ۲۴۲، ح ۴۰۷۵۹.
۳۸. بهترین موقع دعا در روز جمعه
قالَتْ (سلام الله علیها): اصْعَدْ عَلَی السَّطْحِ، فَإنْ رَأیْتَ نِصْفَ عَیْنِ الشَّمْسِ قَدْ تَدَلّی لِلْغُرُوبِ فَأعْلِمْنی حَتّی أدْعُو.
فرمود: روز جمعه نزدیک غروب آفتاب به غلام خود می‌فرمود: بالای پشت بام برو، هر موقع نصف خورشید غروب کرد مرا خبر کن تا برای خود ـ و دیگران ـ دعا کنم.
دلایل الإمامة: ص ۷۱، س ۱۶، معانی الأخبار: ص ۳۹۹، ضمن ح ۹.
۳۹. خداوند گناهان را می‌بخشد(جز شرک و حق مردم)
قالَتْ (سلام الله علیها): إنَّ اللّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمیعاً وَلایُبالی.
فرمود: همانا خداوند متعال تمامی گناهان بندگانش را می‌آمرزد و از کسی باکی نخواهد داشت.
تفسیر التّبیان: ج ۹، ص ۳۷، س ۱۶.
۴۰- حق مرد بر مرکب و منزل
قالَتْ (سلام الله علیها): الرَّجُلُ اُحَقُّ بِصَدْرِ دابَّتِهِ، وَ صَدْرِ فِراشِهِ، وَالصَّلاةِ فی مَنْزِلِهِ إلاَّ الاْمامَ یَجْتَمِعُ النّاسُ عَلَیْهِ.
فرمود: هر شخصی نسبت به مرکب سواری، و فرش منزل خود و برگزاری نماز در آن از دیگری در أُلویت است، مگر آن که دیگری امام جماعت باشد و مردم بخواهند با او نماز جماعت را إقامه نمایند.
مجمع الزّواید: ج ۸، ص ۱۰۸، مسند فاطمه: ص ۳۳ و ۵۲.
۴۱- نگرانی از وضع مردم در روز قیامت
قالَتْ (سلام الله علیها): یا أبَة، ذَکَرْتُ الْمَحْشَرَ وَوُقُوفَ النّاسِ عُراةً یَوْمَ الْقیامَةِ، وا سَوْأتاهُ یَوْمَیِذ مِنَ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ.
فرمود: اظهار داشت: ای پدر، من به یاد روز قیامت افتادم که مردم چگونه در پیشگاه خداوند با حالت برهنه خواهند ایستاد ـ و فریاد رسی ندارد، جز اعمال و علاقه نسبت به اهل بیت (علیهم السلام) ـ.
کشف الغمّة: ج ۲، ص ۵۷، بحار الأنوار: ج ۸، ص ۵۳، ح ۶۲.
۴۲. شفاعت از گنهکاران امت
قالَتْ (سلام الله علیها): إذا حُشِرْتُ یَوْمَ الْقِیامَةِ، أشْفَعُ عُصاةَ أُمَّةِ النَّبیَّ
فرمود: هنگامی که در روز قیامت برانگیخته و محشور شوم، خطاکاران امّت پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم)، را شفاعت می‌نمایم.
إحقاق الحقّ: ج ۱۹، ص ۱۲۹.
۴۳. تلاوت قرآن و دعا برای میت
قالَتْ (سلام الله علیها): فَأکْثِرْ مِنْ تِلاوَةِ الْقُرآنِ، وَالدُّعاءِ، فَإنَّها ساعَةٌ یَحْتاجُ الْمَیِّتُ فیها إلی أُنْسِ الاْحْیاءِ.
فرمود: ضمن وصیتی به امام علیّ (علیه السلام) اظهار نمود: پس از آن که مرا دفن کردی، برایم قرآن را بسیار تلاوت نما، و برایم دعا کن، چون که میت در چنان موقعیتی بیش از هر چیز نیازمند به اُنس با زندگان می‌باشد.
بحارالأنوار: ج ۷۹، ص ۲۷، ضمن ح ۱۳.
۴۴- زنان نباید مردان را به مشقت وادارند
قالَتْ (سلام الله علیها): یا أبَا الحَسَن، إنّی لأسْتَحی مِنْ إلهی أنْ أکَلِّفَ نَفْسَکَ ما لا تَقْدِرُ عَلَیْهِ.
فرمود: خطاب به همسرش امیرالمؤمنین علیّ (علیه السلام) کرد و اظهار نمود: من از خدای خود شرم دارم که از تو چیزی را در خواست نمایم و تو توان تهیه آنرا نداشته باشی.
أمالی شیخ طوسی: ج ۲، ص ۲۲۸.
۴۵. عاقبت قاتلان فرزندان پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)
قالَتْ (سلام الله علیها): خابَتْ أُمَّةٌ قَتَلَتْ إبْنَ بِنْتِ نَبِیِّها.
فرمود: رستگار و سعادتمند نخواهند شد آن گروهی که فرزند پیامبر خود را به قتل رسانند.
مدینة المعاجز: ج ۳، ص ۴۳۰.
۴۶. ره آوردهای اجتناب از گناهان کبیره
قالَتْ (سلام الله علیها):... وَ النَّهْیَ عَنْ شُرْبِ الْخَمْرِ تَنْزیهاً عَنِ الرِّجْسِ، وَاجْتِنابَ الْقَذْفِ حِجاباً عَنِ اللَّعْنَةِ، وَ تَرْکَ السِّرْقَةِ ایجاباً لِلْعِّفَةِ.
فرمود: خداوند متعال منع و نهی از شرابخواری را جهت پاکی جامعه از زشتی‌ها و جنایت‌ها؛ و دوری از تهمت‌ها و نسبت‌های ناروا را مانع از غضب و نفرین قرار داد؛ و دزدی نکردن، موجب پاکی جامعه و پاکدامنی افراد می‌گردد.
ریاحین الشّریعة: ج ۱، ص ۳۱۲، فاطمة الزهراء (س﴾ ص ۳۶۰، خطبه معروف. احتجاج طبرسی ج۱.
۴۷- علل حرمت شرک
قالَتْ(علیها السلام): وَ حَرَّمَ - اللّه - الشِّرْکَ إخْلاصاً لَهُ بِالرُّبُوبِیَّةِ، فَاتَّقُوا اللّه حَقَّ تُقاتِهِ، وَ لا تَمُوتُّنَ إلاّ وَ أنْتُمْ مُسْلِمُونَ، وَ أطیعُوا اللّه فیما أمَرَکُمْ بِهِ، وَ نَهاکُمْ عَنْهُ، فَاِنّهُ، إنَّما یَخْشَی اللّهَ مِنْ عِبادِهِ الْعُلَماءِ.
فرمود: خداوند سبحان شرک را (در امور مختلف) حرام گرداند تا آن که همگان تن به ربوبیت او در دهند و به سعادت نایل آیند؛ پس آن طوری که شایسته است باید تقوای الهی داشته باشید و کاری کنید تا با اعتقاد به دین اسلام از دنیا بروید. بنابر این باید اطاعت و پیروی کنید از خداوند متعال در آنچه شما را به آن دستور داده یا از آن نهی کرده است، زیرا که تنها علماء و دانشمندان (اهل معرفت) از خدای سبحان خوف و وحشت خواهند داشت.
ریاحین الشّریعة: ج ۱، ص ۳۱۲، فاطمة الزهراء (س﴾ ص ۳۶۰، خطبه معروف. احتجاج طبرسی ج۱.
۴۸-. ره آوردهای فرمانبرداری از عترت نبی (صلی الله علیه و آله و سلم)
قالَتْ (سلام الله علیها): أمّا وَاللّهِ، لَوْ تَرَکُوا الْحَقَّ عَلی أهْلِهِ وَ اتَّبَعُوا عِتْرَةَ نَبیّه، لَمّا اخْتَلَفَ فِی اللّهِ اثْنانِ، وَ لَوَرِثَها سَلَفٌ عَنْ سَلَف، وَ خَلْفٌ بَعْدَ خَلَف، حَتّی یَقُومَ قایِمُنا، التّاسِعُ مِنْ وُلْدِ الْحُسَیْنِ(علیه السلام).
فرمود: به خدا سوگند، اگر حقّ ـ یعنی خلافت و امامت ـ را به اهلش سپرده بودند؛ و از عترت و اهل بیت پیامبر صلوات اللّه علیهم پیروی و متابعت کرده بودند حتّی دو نفر هم با یکدیگر درباره خدا ـ و دین ـ اختلاف نمی‌کردند. و مقام خلافت و امامت توسط افراد شایسته یکی پس از دیگری منتقل می‌گردید و در نهایت تحویل قایم آل محمّد (عجّل اللّه فرجه الشّریف، و صلوات اللّه علیهم اجمعین) می‌گردید که او نهمین فرزند از حسین (علیه السلام) می‌باشد.
الإمامة والتبصرة: ص ۱، بحارالأنوار: ج ۳۶، ص ۳۵۲، ح ۲۲۴.
۴۹- آداب دوازده‌گانه سفره
قالَتْ (سلام الله علیها): فی المایدة اثنتا عشرة خصلة یجب علی کل مسلم ان یعرفھا اربع فیھا فرض؛ و اربع فیھا سُنَّة و اربع فیھا تأدیب: فامّا الفرض فالمعرفة و الرضا والتسمیة و الشکر؛ و اما السنة فالوضو ء قبل الطعام و الجلوس علی الجانب الایسر و الاکل بثلاث اصابع و لعق الاصابع؛ فامّا التأدیب فاکل بما یلیک و تصغیر اللقمہ و المضغ الشدید وقلة النظر فی وجوہ الناس.
فرمود: آداب سفره دوازده چیز است که واجب است هر مسلمانی آن را بداند. چهار چیز آن واجب است؛ چهار چیز مستحب است و چهار چیز نشانه مراعات ادب است: اما واجبات سفره عبارتند از: معرفت خدا، رضای الهی، شکر پروردگار و قرایت بسم الله الرحمن الرحیم قبل از شروع غذا۔ مستحبات سفره عبارتند از وضوء قبل از غذا، نشستن بر طرف چپ (و گذاشتن سنگینی بدن بر سمت چپ)، لقمه با سه انگشت برداشتن و لیسیدن انگشتان، و اما چهار چیزی که رعایت ادب مقتضی آن است عبارتند از: آنچه در برابرت گذاشته شود بخور، لقمه‌های کوچک بردار، غذا را خوب بجو و به چهره دیگران (هم سفره‌ها) کمتر نگاه کن (و به آنها خیره نشو).
تحف العقول ص ۹۶۲
گرد آوری و تنظیم: ف.ح.مهدوی
سایت ابنا
