یاران امام حسین علیه السلام چند نفر بودند؟
نمی توان آماری دقیق از یاران امام ارائه نمود، زیرا افراد متعددی از شهرهای مختلف به امام پیوستند؛(۱) از این رو از تعداد و نحوة پیوستن آنان به امام گزارش دقیق وجود نداشته و تاریخ ضبط نکرده است. از سوی دیگر باید بررسی شود که مقصود از یاران امام چه کسانی هستند؟ آیا مقصود آن تعداد افرادی هستند که تنها در کربلا به شهادت رسیدند و یا اعم از کربلا و کوفه... و یا همة کسانی که به امام پیوستند، از یاران امام به حساب می‌آیند، گرچه به شهادت نرسیده و حتی در کربلا حضور نداشتند و تنها با امام حسین علیه السلام بیعت کردند. از سوی دیگر می‌توان کسانی را که از اوّل به امام پیوستند و سپس از امام دست برداشتند، از یاران امام حسین علیه السلام به حساب آورد؟ عدم ثبت دقیق یاران امام حسین علیه السلام از یک سو و این که اصولاً مقصود از یاران امام چه کسانی هستند، موجب شده است که مورّخان در تعداد یاران امام اختلاف نظر داشته باشند(۲) به رغم آن که به طور قاطع نمی‌توان گفت: مقصود از یاران امام چه کسانی هستند، ولی امام از یاران و اصحاب خود به عنوان با وفاترین و بهترین یاران یاد نمود.(۳)
برخی از مورخان تعداد یاران امام حسین علیه السلام ۶۰۰ نفر ذکر کرده اند.(۴) و بعضی دیگر ۱۵۴ نفر بیان نموده اند.(۵)
برخی دیگر ۱۰۰ نفر(۶) و برخی ۷۲ نفر ذکر کرده اند.(۷) برخی دیگر یاران امام را ۱۳۹ بیان کرده‌اند(۸)
ظاهراً کلمه یاران در این موارد بیشتر ناظر به کسانی است که در کربلا با امام حسین (علیه السلام) بوده و شهید شدند.
۱. محمد مهدی شمس الدین، انصار الحسین، ص ۲۵ به بعد.
۲. مهدی شمس الدین، پیشین.
۳. مقتل خوارزمی، ج ۱، ص ۲۴۶؛ لهوف، ص ۷۹.
۴. مروج الذهب، ج ۳، ص ۷۰.
۵. تاریخ طبری، ج ۵، ص ۳۸۹.
۶. همان، ص ۳۹۲ - ۳۹۳.
۷. همان، ص ۴۲۲.
۸. اعیان الشیعه، ج ۲، ص ۴۳۷ - ۴۳۸.
واحد پاسخ به سوالات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
واحد پاسخ به سوالات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
