پاسخ به شبهه زیارت قبور توسط وهابیون توسط آیت الله سبحانی
آیت الله سبحانی در آخرین جلسه از سلسله جلسات کلام و اندیشه اسلامی در مدرسه علمیه عالی نواب مشهد، با بیان اینکه همه علمای شیعه و سنی زیارت قبور را از مستحبات می‌دانند، اظهارداشتند:
اهل سنت حدیثی از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل کرده اند که می‌فرمایند « زوروا القبور، فإنّها تذکّرکم الآخرة»زیارت کنید قبور را زیرا آن آخرت را به یاد شما می‌اندازد.(پیام پیامبر صفحه ۷۸۲ باب العاشر)
این مرجع تقلید با بیان اینکه زیارت قبور به انسان درس می‌دهد که این دنیا پایدار نیست و نباید مغرور این دنیا شد، اظهار داشتند: زیارت قبور علاوه بر تذکر و توجه دادن به آخرت، نفع دیگری هم دارد، که آن نوعی تقدیر از آنان نیز هست
.
زیارت پیامبر و ائمه علیهم السلام، نوعی تجدید بیعت
معظم له در ادامه زیارت پیامبر و ائمه (علیه السلام) را نوعی تجدید بیعت با آنان دانسته و افزودند: استحباب در لمس حجر الاسود که اثری از آثار ابراهیم (علیه السلام) است در واقع به منظور بیعت با این پیامبر در راه توحید و خداپرستی می‌باشد.
ایشان با اشاره به این روایت « وَ قَالَ ص مَنْ أَتَانِی زَایِراً کُنْتُ شَفِیعَهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ مَنْ أَتَی مَکَّةَ حَاجّاً وَ لَمْ یَزُرْنِی بِالْمَدِینَةِ فَقَدْ جَفَانِی وَ مَنْ جَفَانِی جَفَوْتُهُ یَوْمَ الْقِیَامَ» (پیغمبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود هر کس بیاید بزیارت من شفیع او باشم در روز قیامت و هر که بیاید در مکه بحج و زیارت نکند مرا بمدینه بتحقیق که جفا کرده است بر من و هر که جفا کند مرا جفا کنم او را در روز قیام) (جامع الخبارص ۲۰الفصل الثامن) اضافه کردند: یک روایت با چهل سند نقل شده است و تمام مسلمین در این ۱۴ قرن به زیارت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) نیز می‌رفته اند و سنت بر همین می‌باشد.
آیت‌الله سبحانی با بیان این که وهابیون مناقشه می‌کنند که مردم به زیارت مسجد می‌روند نه زیارت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)، اذعان داشتند: این یک دروغ بزرگ است که تمام مسلمین بر این امر اقدام کرده و در حال حاضر هم این سنت را ادامه می‌دهند و زیارت نامه را هم می‌خوانند..
حضرت آیت الله سبحانی با اشاره به شبهه ای که وهابیون در مورد زیارت دارند، اظهارداشتند: این افراد قبول دارند که زیارت مستحب است و در بخاری نیز به روایتی اشاره شده که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) در روزهای آخر عمر خود به قبرستان رفته و به عایشه هم چگونگی زیارت اموات را تعلیم نموده است
.
ایشان با اشاره به کتاب «الفقه علی المذاهب الاربعه» نوشته عبدالرحمن الجزیری یادآور شدند: همه زیارت را مستحب می‌دانند اما سفر برای زیارت را جایز نمی‌دانند زیرا بر اساس حدیث پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم): «لا تشد الرحال الا الی ثلاثة مساجد، مسجد الحرام و مسجد الاقصی و مسجدی هذا» بار سفر بستن فقط در این مساجد صحیح می‌باشد پس زیارت مسجد درست است اما زیارت پیامبر ص صحیح نمی‌باشد
.
این مرجع تقلید در پاسخ به این شبهه بیان کردند: اولا اینجا مستثنی منه حذف شده و استثناء آن مفرغ می‌باشد و اگر وهابیون مستثنی منه را مکانی از مکان ها بدانند و بگویند «لا تشد الرحال الی مکان من الامکنة الا الی ثلاثة...» این مطلب آنها ضرورتاً باطل است زیرا در این صورت هر سفری برای تجارت، تحصیل، تفریح، صله رحم و... حرام محسوب می‌شود.
ایشان توضیح دادند: در این حدیث مستثنی منه «مسجد» است و بحث پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) نفیاً و اثباتاً حول مسجد است مثلاً کسی که در شهرش مسجد جامع دارد، اگر به شهر دیگری برود برای نماز کار لغو و نه حرام انجام داده و این حدیث ربطی به زیارت قبر اولیاء و انبیاء و ائمه ندارد.
حضرت آیت الله سبحانی به آیه « وَ لَقَدْ بَعَثْنا فی کُلِّ أُمَّةٍ رَسُولاً أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ اجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ فَمِنْهُمْ مَنْ هَدَی اللَّهُ وَ مِنْهُمْ مَنْ حَقَّتْ عَلَیْهِ الضَّلالَةُ فَسیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانْظُرُوا کَیْفَ کانَ عاقِبَةُ الْمُکَذِّبینَ (نحل ۳۶)}ما در هر امتی رسولی برانگیختیم که: «خدای یکتا را بپرستید؛ و از طاغوت اجتناب کنید!» خداوند گروهی را هدایت کرد؛ و گروهی ضلالت و گمراهی دامانشان را گرفت؛ پس در روی زمین بگردید و ببینید عاقبت تکذیبکنندگان چگونه بود{!
نیز اشاره کرده و در ادامه پاسخ خود، روایت ابو هریره را مخدوش دانسته و تبیین نمودند: مسجد کوفه را ائمه اهل بیت(علیه السلام) از مساجد چهارگانه برشمرده اند و پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) نیز هر شب پنجشنبه به مسجد قبا می‌رفتند
این مرجع تقلید آخرین مطلب خود در این دوره از مباحث کلام اسلامی را درباره ارتباط اخلاق با علم فقه و تفاوت آنها برشمرده و اظهار داشتند: اگر بحث در اخلاق عملی باشد تفاوتی با فقه نخواهد داشت، اما اگر در مورد اخلاق نظری بحث شود، با فقه در معنا متفاوت می‌شود.
ایشان فرق اخلاق نظری را با فقه در موضوع و محمول دانسته و گفتند: اخلاق نظری از صفت درونی مانند حسن و قبح می‌گوید، ولی فقه، صفات بیرونی مانند استحباب، وجوب و یا حرمت چیزی را بیان می‌کند
.
معظم له با بیان این پرسش که آیا می‌شود مسأله ای هم اخلاقی تلقی شود و هم فقهی، پاسخ دادند: اگر اخلاق، اخلاق نظری باشد خیر، زیرا اخلاق نظری درونی است و موضوعاً و محمولاً با فقه که صفاتش بیرونی است، تفاوت دارد، اما در اخلاق عملی این چنین نیست و تفاوت در محمول است و در موضوع تفاوتی ندارند.
حضرت آیت الله سبحانی در ادامه به صفحه ۱۸ کتاب «معراج السعادة» درباره اخلاق نظری و موضوع نفس اشاره و با طرح این سؤال که آیا وجود علم فقه نیازی به وجود اخلاق دارد یا خیر؟ یادآور شدند: اخلاق نظری درون گراست و درباره خوبی و بدی بحث می‌کند، اما"فقه"عهده دار تنظیم زندگی فردی و اجتماعی انسان می‌باشد.
ایشان با بیان این که هر عملی جایگاهی دارد، اظهارداشتند: ملا احمد نراقی یکی از بزرگترین کتب فقهی را با نام «مستند الشیعه» نوشته، اما در عین حال کتابی اخلاقی با عنوان«معراج السعادة» را نوشته است
.
معظم له افزودند: معارف به دو دسته ارزش و دانش تقسیم می‌شوند که ارزش همان اخلاق نظری و دانش همان فقه می‌باشد
.
ایشان در ادامه به اخلاق جدیدی به نام اخلاق نسبی اشاره کرده و یادآور شدند: ما معتقد به اخلاق مطلق هستیم، اما غربی ها به نسبیت دراخلاق معتقد می‌باشند.
این مرجع تقلید با اشاره به این که غرب معتقد است اخلاق می‌تواند در بعضی جاها و در میان برخی اقوام و ملل به غیر اخلاق تبدیل شود، پاسخ دادند: این افراد بین رسوم و فرهنگ با اخلاق را اشتباه درک کرده و برایشان خلط مبحث شده است، مثلاً احکام و رسوم در یک محیط نظامی با محیط خانه تفاوت دارد و همه ملتها در رسوم مثل هم نیستند، ولی اخلاق نظری عقلی است و مثلاً تمام دنیا عهد شکنی را عمل قبیحی می‌دانند.
آیت الله سبحانی تصریح کردند: همانطور که فرمول‌های ریاضی ثابت است، اخلاق نظری هم ثبات دارد و بین مردم فرقی نمی‌کند.
ایشان در پایان به جوانان و به ویژه طلاب علوم دینی توصیه کردند: دوران، دوران درس خواندن است و باید با وجود و حضور اساتید و حوزه‌هایی مثل حوزه مشهد، قدر این دوران را دانست.
معظم له اذعان داشتند: جهان اسلام برای تسهیل در راه ظهور و آماده شدن شرایط آن، به حضور مبلغ و محقق نیاز داشته و انتظار حضور آنان را دارد.
شیعه نیوز
