لجاجت، مانع هدایت
اگر به آنان رحم کنیم و گرفتاری ها و مشکلات شان را برطرف سازیم، در طغیان شان لجاجت می‌ورزند و سرگردان می‌مانند. (۱)
در مسیر هدایت انسان، موانع بسیاری وجود دارد. یکی از این موانع، نفس انسان است. نفس سرکشی که منافع موهومی مانند ریاست، قدرت، ثروت و… را جلوه گر می‌نماید تا انسان با وجود این که می‌داند چه رفتاری صحیح است، روش دیگری پیشه سازد. لجاجت، نمودی از این خوی انسانی است که باعث بازماندن شخص از عمل به دانسته هاست. هنگامی که یک دانشمند به حقیقتی دست می‌یابد، فرمان عقل آن است که به این حقیقت بها دهد؛ اما اگر نگاه او به منافع اش باشد، نه تنها خود به آن عمل نخواهد کرد، بلکه موجب دورشدن پیروان خویش از آن حقیقت خواهد گردید. این گونه است که در استمراری تاریخی، حق مظلوم، فروگذارشده باقی می‌ماند و باطل با یاری اهل دانش، حاکم خواهد می‌گردد.
در تاریخ اسلام نیز متاسفانه، این مسئله فراوان دیده می‌شود. حقایق دینی به دلیل لجاجت، مورد نفی اهل دانش قرار گرفته و اکنون می‌توان راه به خطا پیمودن پیروان آنان را به وضوح ملاحظه کرد. همراه با شما مواردی از این موضوع اسف بار را مرور می‌کنیم.
• یکی از مستحبات در اسلام، انگشتر به دست راست کردن است. حال نظر برخی از علمای اهل سنت را بنگرید:
آلوسی، صاحب تفسیر روح البیان می‌نویسد: انگشتر به دست راست نمودن، صحیح است، اما چون این کار مخصوص اهل بدعت و ظلمت شده است (= شیعیان)، سنت این گونه خواهد بود که انگشتر در دست چپ قرار داده شود. (۲)
عبدالجلیل فرغانی می‌نویسد: همانا مشروع آن است که انگشتر در دست راست باشد، اما چون رافضیان (= شیعیان) این کار را انجام می‌دهند، ما انگشتر را در دست چپ قرار می‌دهیم. (۳)
پس از دفن میت، لازم است که روی قبر مسطح باشد، نه مانند کوهان شتر. اکنون نظر بعضی از دانشمندان اهل سنت را ملاحظه فرمایید:
غزالی می‌گوید: مشروع این است که قبر مسطح باشد، اما چون این کار مخصوص رافضیان (= شیعیان) گردیده است، ما تسنیم (= روی قبر را به مانند پشت شتر یا پشت ماهی قرار دادن) را انجام می‌دهیم. (۴)
ابوحنیفه و احمد حنبل قایل هستند: تسنیم برتر می‌باشد چون مسطح کردن روی قبر، نشانه ای برای شیعیان است. (۵)
• شیعیان هنگام صلوات فرستادن بر پیامبر اکرم علیه وآله السلام، این طور می‌گویند: اللهم صل علی محمد و آل محمد. حال نظر یکی از بزرگ ترین مفسران اهل سنت را ملاحظه کنید:
زمخشری می‌نویسد: بنابر آیه ی « هو الذی یصلّی علیکم و ملایکته… » (۶)، درود و صلوات بر آحاد مسلمانان، جایز است، اما چون روافض (= شیعیان) این کار را برای ائمه ی خود انجام می‌دهند، ما از آن منع می‌کنیم. (۷)
با تاسف فراوان باید گفت، از این گونه موارد، بسیار یافت می‌شود. عالمان که باید هدایت گر مردمان باشند، صرفا به دلیل این که کاری، نشانه ی شیعیان است، از انجام آن ممانعت به عمل می‌آورند، گرچه به صراحت اعتراف می‌کنند که کار صحیح، همان کار شیعیان است. آیا شیعیان به سنت پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلم عمل می‌کنند، یا کسانی که خود را پیرو سنت می‌دانند و این گونه دربرابر سنت موضع می‌گیرند؟ آیا بر این رفتار، نامی غیر از لجاجت می‌توان نهاد؟ در این میان رفتار ما چگونه است، آیا با وجود شناختن حق، لجاجت می‌نماییم؟ آیا تعصب ما را وادار به موضع گیری‌های نادرست و حق کشی نکرده است؟ منطق مند کردن رفتار اجتماع، آیا با کنارنهادن تعصب و لجاجت، میسرتر نخواهد بود؟
————————————————————————————-
پی نوشت ها:
۱- سوره مومنون، آیه۷۵
۲- تفسیر روح البیان، آلوسی، جلد۴، صفحه۱۴۲
۳- این عالم، صاحب کتاب «الهدایة» است. برخی از منابع اهل سنت که این مطلب را نقل کرده اند:
الف- الصراط المستقیم، بیاضی، جلد۳، صفحه۲۰۶
ب- شرح المواهب، زرقانی، جلد۵، صفحه۱۳
ج- منهاج السنة، ابن تیمیة، جلد۲، صفحه۱۴۳
۴- برخی از منابع اهل سنت که ناقل این مطلب هستند:
الف- الوجیز، جلد۱، صفحه۷۸
ب- رحمة الامة، در حاشیه ی کتاب المیزان شعرانی، جلد۱، صفحه۱۰۲
۵- رحمة الامة فی اختلاف الایمة، صفحه۱۵۵
۶- سوره احزاب، آیه۴۳
۷- تفسیر کشاف، زمخشری، جلد۳، صفحه۵۵۸، در تفسیر آیه ی ۵۶ سوره احزاب؛ و فتح الباری فی شرح البخاری، جلد۱۱، صفحه۱۴۲
وبلاگ بیایید بیشتر بدانیم(سید حیدر حسینی)
