امام خمینی (رحمه الله) در باره‌ی عملکرد وهابیان سعودی فرمودند:
«مگر مسلمانان جهان فاجعه‌ی قتل عام صدها عالم و هزاران زن و مرد فرقه‌های مسلمین را در طول حیات ننگین آل سعود و نیز جنایت قتل عام زائران خانه ی خدا ] کشتار فجیع حجاج ایرانی در سال ۱۳۶۶ هـ. ش [ را فراموش می‌کنند؟ مگر مسلمانان نمی‌بینند که امروز مراکز وهابیت در جهان به کانونهای فتنه و جاسوسی مبدل شده اند که از یک طرف اسلامِ اشرافیت، اسلامِ ابوسفیان، اسلامِ ملاهای کثیف درباری، اسلامِ مقدس نماهای بی شعور حوزه‌های علمی و دانشگاهی، اسلامِ ذلّت و نکبت، اسلامِ پول و زور، اسلامِ فریب و سازش و اسارت، اسلامِ حاکمیت سرمایه و سرمایه داران بر مظلومین و پابرهنه‌ها و در یک کلمه اسلامِ امریکایی را ترویج می‌کنند و از طرف دیگر سر برآستان سرور خویش، آمریکای جهانخوار می‌گذارند. مسلمانان جهان نمی‌دانند این درد را به کجا ببرند که آل سعود و خادم الحرمین ]!؟ [ به اسراییل اطمینان می‌دهد که ما اسلحه ی خودمان را علیه شما به کارنمی بریم و برای اثبات حرف خود با ایران قطع رابطه می‌کنند...» ([۱])
مقدّمه
به طور قطع، می‌توان گفت: در دنیای کنونی، غیر از کشور ایران، هیچ دولتِ اسلامی که قانون و مقرّرات حاکم بر آن کشور، برخاسته از قرآن و سنّت صحیح (متجلّی در تشیّع اثنا عشری) باشد، وجود ندارد. در این میان، کشور عربستان به جهت قداستی که حرمین شریفین به آن بخشیده و در نگاه مسلمانان جهان به عنوان مهبط وحی و کانون نزول قرآن و سرزمین پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) در دوره ۲۳ ساله شناخته شده جایگاه ویژه ای دارد.
این کشور از گذشته ای نسبتاً دور، تحت حاکمیت ترکان عثمانی قرار داشته و پس از جنگ جهانی اول و دوم با تلاش حاکمان محلّی و با حمایت بریتانیا و امریکا خاندان آل سعود بر سر کار آمدند و تاکنون بر این سرزمین شریف حکم رانی می‌کنند و در پرتو حکومت این خاندان است که مذهب وهابیّت در این کشور رواج یافته است.
در رأس برنامه‌های فکری وهّابیان مبارزه با افکار و اندیشه‌های ناب تشیّعِ دوازده امامی قرار دارد که کانون آن، کشور اسلامی ایران با سرمایه عظیم و گران سنگ حوزه‌های علمیه و مراجع و علمای بزرگ و مردم صمیمی و وفادار به آرمانهای اعتقادی ـ اسلامی است.
یکی از ابزارهای مهم حاکمان عربستان سلاح نفت و ثروت حاصل از فروش آن به سراسر جهان و سعی و تلاش زیاد مبنی بر معرفی اسلامِ سلف صالح به مسلمانان کشورهای اسلامی در آسیا، افریقا، اروپا و امریکا می‌باشد که این مسأله پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران گسترش زیادتری پیدا کرد.
چاپ کتاب‌های پیشوایان سلفیه و وهّابی مانند ابن تیمیه، ابن قیّم، محمدبن عبدالوهّاب و خاندان او و صدها کتاب ([۲]). و مجله دیگر در عربستان و خارج از آن، بر علیه تشیّع، انقلاب اسلامی، رهبری و مردم ایران با به کارگیری جدیدترین فناوری تبلیغاتی و همچنین تربیت مبلّغان وهّابی و تأمین هزینه‌های مالی آنها، ساختن مساجد متعدّد در سراسر جهان، کمک‌های بلا عوض و سرمایه گذاری‌های کلان در راه نشر و گسترش اسلام سعودی، گوشه ای از فعالیت‌های حاکمان وهابی به شمار می‌آید.
البته وهّابیت در زمان حاضر، دیگر آن وهّابیت خشن اولیه در دهه‌های نخستین قرن بیستم (۱۹۱۳ م) نیست که در راه استقرار حاکمیت خود، با کمک اربابان قدرتمند مانند انگلستان، هرگونه صدای مخالف مانند آل رشید در کویت (مورد حمایت عثمانیان) و شرفای مکّه را سرکوب نمود، بلکه وهّابیت کنونی حاکمیتی به ظاهر مهربان با مردم و متمایل به دست رسی به آخرین پیشرفت‌های علمی و صنعتی جهان و مظاهر نوین تمدن و رفاه می‌باشد که البته این ها همه از قدرت نفت و ثروت فراوان کشور عربستان می‌باشد که بنا به اعتراف کشورهای صنعتی دنیا، بر بیش ترین و بزرگ ترین انبارهای نفت جهان (۴۱) تسلط دارد. ([۳])
در مرکزیت وهّابیان عربستان، پادشاه (مَلِک) حاکم مطلق است و هیچ کس حق عزل او را ندارد و تاکنون که بیش از هفتاد سال از تأسیس حکومت آل سعود می‌گذرد، هیچ گونه قانون مدوّنی که در برابر اراده و خواست پادشاه قرار داشته باشد، وجود ندارد. امروزه منافع بخش عمده ای از مردم عربستان با خاندان سعودی گره خورده است. از این رو، حفظ آل سعود و تسلّط آنان بر امور کشور و شؤون مملکتی با هر قیمت، در درجه اول اهمیت قرار دارد. جمعیت خاندان آل سعود، که بیش از چهار هزار نفر می‌باشند، عمده مشاغل و پست‌های کلیدی را در سراسر کشور وسیع و پهناور عربستان در دست دارند.
مذهب رسمی کشور عربستان"سنّی حنبلی"است که بر اساس تعالیم محمدبن عبدالوهّاب اداره می‌شود و اقلیّتی (۱۵%) در منطقه شرقی، قطیف، احساء، دمام و ظهران شیعه می‌باشند. خاندان محمدبن عبدالوهّاب که به «آل الشیخ» معروف شده اند، پست‌های مهم افتا، ارشاد، تبلیغات، آموزش مذهب وهّابیت و مانند آن را در دست دارند.
در ذیل، به ساختار مذهبی، فرهنگی و سیاسی کشور عربستان سعودی و عملکرد آن در دوره‌های اخیر، پس از تأسیس کشور و استقرار قدرت وهّابیان اشاره می‌شود:
الف. مذهب وهّابی‌گری
«محمد بن عبدالوهّاب نجدی تمیمی» در سال ۱۱۱۵ هـ./ ۱۷۰۳ م. در عُیینه (یکی از مناطق نجد در جزیرة العرب) به دنیا آمد. او مدت ها زیر نظر پدر، برادر و استادان خود، علوم حدیث، تفسیر قرآن و تاریخ را فرا گرفت تا این که پدرش در سال ۱۱۵۳ هـ. از دنیا رفت. او مسافرت‌های متعددی انجام داد و سرانجام در سال ۱۱۶۰ هـ. رهسپار درعیه شد و با محمدبن سعود (حاکم منطقه) آشنا و آراء و پندارهای خود مبنی بر دعوت به توحید خالص و سلفی گری را مطرح و او را مجذوب خود کرد و پیمان محکمی با هم امضا نمودند.
براساس این پیمان تقسیم کاری صورت گرفت؛ یعنی سمت سازمان دهی و رهبری نیروها (جیش و سپاه) و نصب والی و حاکم برای مناطق، به عهده محمد بن سعود و سِمَت فتوا دادن، قضاوت و نصب قاضی برای مناطق و اجرای حدود، تعزیرات و جمع و نظارت بر توزیع بیت المال بر عهده محمدبن عبدالوهّاب گذاشته شد. ([۴])
در سایه این پیمان و اتحاد بین محمدبن عبدالوهّاب به عنوان «امام الدین» (العقیدة) و محمدبن سعود به عنوان «امام السیف» (الجیش)، با هدف گسترش توحید و مبارزه با بدعت ها، حمله به مردم روستاها و شهرها آغاز شد و قریب شصت سال این وحدت و همکاری ادامه پیدا کرد.
در طول این مدت، محمدبن عبدالوهّاب با تمسّک به ظواهر بعضی از آیات و احادیث، تمامی مخالفان خود را کافر و مشرک خطاب می‌کرد و فتوای قتل آنان و مصادره اموالشان را صادر می‌نمود. او پس از تألیف کتاب‌های متعدد و تربیت شاگردان و طرف داران زیادی در سال ۱۲۰۶ هـ. درگذشت و در درعیه به خاک سپرده شد. اینک به طور خلاصه، به بخشی از آراء و پندارهای محمدبن عبدالوهّاب اشاره می‌شود:
توحید: معنای «لااله الاالله» برائت جستن از هر معبودی غیر از الله و اخلاص کامل به خدای یگانه است و هرکسی که به غیر خداوند متوسّل شود، مشرک می‌باشد؛ چون از غیر خدا (مخلوقان) طلب کمک و یاری کرده است.
شفاعت: درخواست شفاعت از پیامبر و اولیای الهی جایز نیست و بدعت است.
قبور: ساختن بناها روی قبور و نذر و نیاز و مانند آن شرک و بدعت است.
اعلان جنگ و جهاد: هر کسی که دعوت به توحید خالص را نپذیرد و با آن مخالفت کند، مال او حلال و خونش هدر است و جنگ‌های حکّام آل سعود و وهّابیان در حمله به مکّه، مدینه، عراق، یمن و سوریه بر این اساس بوده است. البته علما و دانشمندان شیعه پاسخ‌های مناسبی به ادعاهای وهّابیان داده اند. ([۵])
درباره سایر آراء و پندارهای محمدبن عبدالوهّاب مانند مخالفت با اختراعات و اکتشافات جدید، مسأله دخانیات و مانند آن بحث‌های زیادی مطرح می‌باشد که از آن ها صرف نظر می‌شود. ([۶])
ب. آثار و عملکردهای فرهنگی، علمی وهّابیان
پس از آغاز و استمرار دعوت وهّابیان و استقرار حاکمیت آل سعود، بیش تر سرزمین‌های مردم مسلمان جزیرة العرب مانند شهرهای مکّه، مدینه، طایف، دمام، نجران، بریده، الکبار، هفوف، جدّه، تبوک، ریاض (نجد) قطیف، الأحساء و مناطق دیگر به تصرف و اشغال حاکمان سعودی در آمد و با اجبار، آیین وهّابیان رسمیت یافت، ولی تعدادی از مسلمانان مناطق شرقی مانند قطیف، احساء عسیر و نجران، که قبلا شیعه اثنا عشری بودند، تسلیم نشدند و هنوز هم مراسم دینی و مذهبی را طبق اعتقاد خود عمل می‌کنند.
وهّابیان نسبت به آیین ها و شعایر مذهبی سخت گیری زیادی می‌کنند و با تعمیر و ساختن قبور پیامبران، زیارت قبور اموات، توسّل به اولیای الهی، نذر برای مردگان، طلب شفاعت و بزرگداشت آن ها، به طور جدّی، برخورد می‌کنند!
تمامی کتب، مجلات و سخنان خطبا در مساجد، به ویژه مسجدالحرام و مسجدالنبی، که چاپ، منتشر و ایراد می‌شود، درباره مباحث توحید و شرک، بدعت و نهی مردم در استفاده از دعا و توسّل و شفاعت می‌باشد. اینک شرح مهم ترین مراکز و دستگاه‌های فرهنگی تبلیغاتی وهّابیان:
۱. تبلیغ وهّابی گری در داخل عربستان
۱ـ وزارت حج و اوقاف و ارشاد و شؤونات اسلامی: به دلیل اهمیتی که مسأله حج در بین مسلمانان جهان دارد و همه ساله میلیون ها زن و مرد مسلمانِ عاشق حضور در مراسم عبادی ـ سیاسی حج بیت اللّه الحرام و زیارت قبر مقدّس پیامبرگرامی و صحابه ایشان و بازدید از امکنه تاریخی، عازم عربستان می‌شوند، حاکمان سعودی وزارت خانه مستقلی به نام «حج» تشکیل داده اند که وظیفه اساسی و مهم آن، رسیدگی به مسائل حج و حجّاج می‌باشد. تمامی علما و دانشمندان وهّابی، باید آمادگی کامل در جهت برگزاری مراسم را داشته باشند و احکام و سؤالات شرعی حاجیان را طبق مذهب وهّابیت پاسخ گویند.
اداره حرمین شریفین (مکّه و مدینه) از وظایف عمده وزارت حج و شؤونات اسلامی است. این وزارت خانه به طور منظّم، کتب، مجلاتی برای معرفی مکان‌های تاریخی و اعمال مذهبی مسلمانان طبق مذهب وهّابیت چاپ، منتشر و توزیع می‌کند. ([۷])
لازم به ذکر است که مؤسسات و نهادهای متعددی مانند «مجلس شورای الدعوة والارشاد»، «المجلس الاعلی و الشؤون الاسلامیة»، «ریاسة شؤون الحرم المکّی والحرم المدنی»، «دور الحج فی نشره الدعوة»، «هییة الأمر بالمعروف و النهی عن المنکر»، «الرسالة العالیة لادارة الهجرة العلمیة والاِفتا»، «الجماعة الخیریة لتحفیظ القرآن الکریم» و «هییة کبار العلماء» زیرنظر وزارت حج فعالیت می‌کنند که هر کدام به سهم خود با برپایی جلسات، سخن رانی ها در داخل و خارج، تألیف کتب و چاپ نشریات و توزیع و اهدای آنان، به ویژه در ایام حج (ماه‌های ذی القعده و ذی الحجه)، به وظایف خود عمل می‌کنند.
۲ ـ دانشگاه ها و مراکز علمی، مذهبی
۱) «جامعة ام القری» بمکة المکرمة: این دانشگاه در سال ۱۳۶۹ هـ. ابتدا به صورت دانشکده «الشریعة» تأسیس و در سال ۱۴۰۱ هـ. با موافقت مجلس الوزراء به دانشگاه ام القری تغییر نام داد. هدف از تأسیس این دانشگاه، آموزش زبان عربی و گسترش فرهنگ اسلامی برای برادران و خواهران می‌باشد و در شهرهای جدّه و طایف نیز شعبه دارد.
دانشکده‌های «کلیة الشریعة»، «مرکز البحوث العلمی»، «احیاء التراث الاسلامی»، «مرکز البحوث النفسیة والتربویة»، «مرکز ابحاث الحج»، «معهد تعلیم اللغة العربیة» و «المرکز العالمی للتعلیم الاسلامی» زیرنظر این دانشگاه فعالیت می‌کنند.
این دانشگاه تاکنون کتاب ها و مجلات متعددی را چاپ و منتشر کرده است. ([۸])
۲) الجامعة الاسلامیة بالمدینة المنوّرة: این دانشگاه در سال ۱۳۸۰ هـ. برای خدمت به جهان اسلام و کمک به آموزش و تربیت علما و خطبا و مبلّغان مذهبی در شهر مدینه تأسیس شد که تاکنون فعالیت‌های مهمی در زمینه چاپ و نشر کتاب و مجله انجام داده است.
۳) «جامعة الامام محمدبن سعود الاسلامیة»: این دانشگاه در سال ۱۳۹۴ هـ. با هدف خدمت به جهان اسلام در زمینه بحث‌های اسلامی و گسترش و تبلیغ آن در کشورهای گوناگون تأسیس شد. دانشکده‌های مهم «کلیة اللغة العربیة»، «کلیة اصول الدین»، «کلیة العلوم الاجتماعیة»، «المعهد العالی للقضاء» و «مرکز البحوث» وابسته به آن هستند که کتاب ها و مجلّات گوناگونی در زمینه اهداف خود، چاپ و توزیع نموده اند. ([۹])
۴) جامعة الملک سعود: این دانشگاه از سال ۱۳۹۸ هـ. در زمینه مباحث تربیتی، اقتصادی، ادبی، اداری، بیمارستانی و سایر علوم فنی مانند زراعت و هندسه تأسیس شد و آثار و تألیفات گوناگونی به زبانهای عربی و انگیسی منتشر نموده است. ([۱۰])
۵) جامعة الملک عبدالعزیز: این دانشگاه از سال ۱۴۰۵ هـ. تأسیس و در زمینه مباحث اقتصادی و اداری و آداب و علوم انسانی و زمین شناسی، هندسه و مانند آن فعالیت می‌کند. از مهم ترین مراکز علمی این دانشگاه، «مرکز أبحاث الاقتصاد الإسلامی» می‌باشد که تاکنون ۲۰۷ کتاب و ۲۰ نشریه مهم منتشر نموده و با «سازمان کنفرانس اسلامی» نیز همکاری دارد. ([۱۱])
۳ـ رابطه العالم الاسلامی: این مرکز در سال ۱۳۸۱ هـ./ ۱۹۶۲ م توسط ملک سعود در مکّه افتتاح شد و تاکنون ۳۸ سال از تأسیس آن می‌گذرد و از پرقدرت ترین سازمان‌های مذهبی در عربستان محسوب می‌شود.
وظایف مهم این مرکز عبارتند از: آموزش‌های اسلامی، چاپ و توزیع قرآن و کتب اسلامی، آموزش زبان عربی، کمک مالی به کشورها و اداره مؤسسات خیریه در سراسر جهان.
مجموعه ای از مجامع و ادارات دینی وابسته به این سازمان عبارتند از:
۱. مجمع فقه اسلامی؛ ([۱۲]) ۲. شورای عالی جهانی مساجد؛ ۳. مؤتمر (کنفرانس) تربیت اسلامی؛ ۴. جمعیت اسلامی جوانان.
این سازمان طی ۱۰ سال گذشته قریب یک میلیارد ریال صرف ساختمان بناهای اسلامی و ترویج اسلام سعودی نموده و دولت عربستان مبلغ ۳۵ میلیون ریال به سازمان‌های خیریه، بیمارستان ها و درمانگاه ها در خارج از کشور، ۲۰میلیون ریال به نشر و حفظ قرآن و ارشاد اسلامی کمک کرده است.
تاکنون بیش از یک هزار مسجد و صدها مرکز اسلامی در سراسر جهان زیر نظر این سازمان مشغول فعالیت هستند.
کمک‌های این مرکز در کشورهای دیگر برای احداث ۲ مؤسسه اسلامی، ۱۲۵۹ مسجد، ۱۰۶۹ مدرسه، ۲۰۰ مؤسسه مذهبی، ۱۳۴ دانشگاه، ۴۱ درمانگاه، ۷۶ بیمارستان و یک دانشکده جهان عرب در پاریس هزینه شده است. ([۱۳])
۴ـ ریاسة ادارات البحوث العلمیة والافتاء و الدعوة والارشاد(هییة کبار العلماء): در سال ۱۳۹۱ هـ. به دستور ملک خالدبن عبدالعزیز، فرمانی خطاب به شیخ ابراهیم بن محمد آل الشیخ (از نوادگان محمدبن عبدالوهّاب) صادر و قرار شد، گروهی از علما و دانشمندان وهّابی عربستان متشکّل شوند تا ضمن بحث و بررسی، (به صورت گروهی و دسته جمعی) فتواهای لازم برای احکام شرعی بدون توجه به مذاهب فقهی مشهور اهل سنّت (حنبلی، شافعی، حنفیو مالکی) را صادر نمایند و مردم نیز موظّف به پیروی و اطاعت باشند.
در سال ۱۳۹۵ هـ. پس از مرگ شیخ ابراهیم بن محمد آل الشیخ، ریاست این اداره به شیخ عبدالعزیز بن عبدالله بن باز (آل الشیخ) منتقل گردید.
«شیخ عبدالعزیز بن عبدالله بن باز» در سال ۱۳۳۰ هـ. در شهر ریاض متولد شد. دروس دینی و اسلامی را از استادانی مانند الشیخ محمد بن عبداللطیف بن عبد الرحمان آل الشیخ و الشیخ محمد بن ابراهیم آل الشیخ فرا گرفت. سپس سال ها امور قضا، تدریس، سخن رانی و ریاست دانشگاه اسلامی در مدینه را عهده دار بود. بن باز در سال ۱۳۴۶ هـ. در اثر بیماری از دو چشم نابینا گردید، ولی مشکل کوری نتوانست او را از فعالیت علمی و سیاسی باز دارد.
۵ـ سایر مراکز و مؤسسات مذهبی: مؤسسات و سازمان‌های دیگری که در عربستان، به فعالیت‌های مذهبی ـ دینی و خیریه می‌پردازند، عبارتند از:
۱. «هییه الأمر بالمعروف والنهی عن المنکر» ۲. «الجماعه الخیریه لتحفیظ القرآن الکریم»؛ ۳. «مجمع الملک فهد لطباعة المصحف الشریف»؛ ۴. الندوة العالمیه للشباب الإسلامی»؛ ۵. «المجلس الأعلی للشؤون الاسلامیة»؛
روشن است به دلیل آن که کشور عربستان از قدیم یک کشور تاریخی، اسلامی و مذهبی بوده، همواره فرهنگی آمیخته به دین و آداب و رسوم مذهبی داشته و مردمان این کشور نیز پای بندی زیادی به انجام فرایض دینی، آداب و سنن مربوط به مذهب دارند. البته در کنار فرهنگ دینی، فرهنگ و آداب و رسوم قبیله ای و نژادی نیز در مردم تأثیر داشته است. ([۱۴])
۶ـ حوزه‌های علمیه و مراکز آموزشی ـ دینی: در کشور عربستان، چیزی بنام حوزه‌های علمیه، آنطوری که در کشورهای شیعه نشین مرسوم بوده و هست، وجود ندارد. پس از استقرار دولت عربستان سعودی (به ویژه در مرحله سوم آن بدست ملک عبدالعزیز بن سعود در سال ۱۳۵۳ هـ.) دولت تلاش زیادی به عمل آورد تا غیر از مراکز دانشگاهی، مرکزیتی به عنوان حوزه‌های علمی مانند حوزه‌های علمی شیعه و یا مدارس امام خطیب (الجامعات الاسلامیة در عثمانی و جامع الأزهر در مصربوجود نیاید.
در واقع، حوزه‌های علمی ـ دینی عربستان، شکل دانشگاهی تکامل یافته است، به طوری که مروّج آیین و مذهب رسمی وهّابیت هم هستند. از گذشته‌های دور تاکنون، از داخل و خارج عربستان علاقه مندان به تحصیل در رشته‌های دینی مانند قرآن، تفسیر، حدیث، تاریخ اسلام و فقه جذب دانشگاه‌های این کشور مانند «جامعة ام القری»، «جامعة الملک سعود»، «جامعة الملک عبدالعزیز» و «جامعة الاسلامیة فی المدینة» می‌شوند.|
برای نمونه، دانشگاه اسلامی در مدینه (تأسیس در سال ۱۳۸۱ هـ.) با ۵ دانشکده تخصصی و بخش‌های گوناگون وابسته، به آموزش دانش جویان در شریعت اسلامی، تبلیغ و ارشاد، اصول دین، قرآن و حدیث، حدیث و روایات شریفه، مطالعات اسلامی، زبان عربی و مانند آن می‌پردازد. فارغ التحصیلان این مراکز علمی به اقامه نماز جماعت در مساجد و تبلیغ مسائل شرعی و دینی در داخل و خارج عربستان مشغول می‌شوند. ([۱۵])
در کشور عربستان، هرگونه فعالیت مذهبی خارج از آیین وهّابیت ممنوع است و به شدت با آن برخورد می‌شود. البته در میان وهّابیان نیز گرایش‌های مختلف تندروی افراطی (متعصّب)، سنّت گرا، معتدل و میانه‌رو وجود دارند.
ارتباط و وابستگی شدید سیاسی، نظامی، اقتصادی کشور عربستان به امریکا، انگلستان، مسأله فلسطین، مسائل حج و برخورد با حجاج ایرانی در سال ۱۴۰۷ هـ./ ۱۳۶۶ ش، جنگ ایران و عراق، مسأله افغانستان، گروه «سپاه صحابه» و گروه «طالبان»، باعث اعتراض و شورش‌های متعددی در شهرهای مکّه، مدینه و مناطق دیگر، به ویژه مناطق شیعه نشین، شده است.
دولت سعودی در نصب مسؤولان دینی، سیاسی و اقتصادی کشور دقت زیادی صرف می‌کند تا مبادا مخالفان سیاست‌های آل سعود میدان و فرصت فعالیت پیدا کنند.
۷ـ مراکز انتشاراتی، رسانه ای و کتاب خانه ای: حکام وهّابی آل سعود از تمامی امکاناتی که از استخراج بی حدّ و حساب نفت به دست می‌آید، در راه تبلیغ حکومت استبدادی سعودی و آیین منحرف وهّابیت استفاده می‌کنند. یکی از مهم ترین فعالیت‌هایِ مراکز فرهنگی، رسانه ای (رادیو، تلویزیون و مطبوعات) تلاش در معرفی نظام حکومتی آل سعود و آیین وهّابیت به عنوان بهترین تشکیلات اداری و مذهب مورد علاقه مردم و هماهنگ با قرآن و سنّت نبوی است. هرگونه تحقیق و پژوهشی که همگام این برنامه ها باشد، تهیه، تنظیم، منتشر، نگه داری و تبلیغ می‌گردد و هرگونه تألیف و تحقیقی که موافق با مذاهب دیگر (به ویژه مذهب تشیّع دوازده امامی) باشد، به عنوان انحراف از دین اسلام و بدعت و کفر معرفی و مردم را از نزدیک شدن به آن منع می‌کنند.
برای نمونه، تعدادی از کتابخانه ها، مراکز انتشاراتی، آثار منتشره و رسانه‌های تبلیغاتی کشور عربستان ذیلا معرفی می‌شود.
الف) کتاب‌خانه‌ها:
۱. کتابخانه دانشگاه ملک سعود در شهر ریاض دارای بیش از ۱۱ میلیون جلد کتاب عربی و فارسی، ۳۰۰۰ نشریه ادواری، ۸۶۰۰ نشریه دولتی و منابع کمیاب خطی فراوان؛
۲. کتاب خانه عمومی ملک عبدالعزیز دارای ۲۰۰۰۰۰ جلد کتاب عربی، انگلیسی و مجموعه زیادی از نسخه‌های خطی کمیاب و نشریات ادواری در موضوعات گوناگون؛
۳. کتاب خانه دانشگاه اسلامی مدینه منوّره دارای ۳۳۴۰۰۰ جلد کتاب، نشریه، پایان نامه، اسلاید و میکرو فیلم در موضوعات گوناگون؛
۴ـ کتابخانه انجمن اداره عمومی دارای بیش از ۱۷۷۰۰۰۰ جلد کتاب عربی، انگلیسی و مجلات دوره‌ای و نشریات دولتی؛
۵ـ کتاب خانه ملی ملک فیصل دارای ۳۷۰۰۰ جلد کتاب به زبان عربی، انگلیسی و فرانسه؛
۶ـ کتاب خانه ملی ملک فهد در حال حاضر، بیش از ۳۰ هزار مدرک و سند پیرامون تاریخ عربستان و توسعه کشور سعودی را نگه داری می‌کند.
ب) مؤسسات انتشاراتی و چاپ خانه ها:
بیش از ۱۱۷ مرکز انتشاراتی و چاپ خانه در زمینه چاپ و انتشار کتاب و مجله در عربستان تأسیس شده که مهم ترین آن ها به شرح ذیل است:
۱. دار ابن الجوزی، دمام؛ ۲. مؤسسة اُسام، الریاض ۳. مکتبة الأوس، المدینة؛ ۴. مکتبة الباز، مکّة؛ ۵. دارالشروق للنشر والتوزیع، جدّة؛ و...
ج) کتاب‌های منتشرشده ضد شیعه:
بخش مهمی از کتاب‌های منتشرشده به زبانهای عربی، انگلیسی، فارسی و اردو در این چاپ خانه ها غیر از کتب قدیمی پیشوایان سلفی گری مانند ابن تیمیه، ابن القیم، ابن کثیر و محمدبن عبدالوهّاب اختصاص به ردّ عقاید مذهب شیعه و دشمنی و ضدیت با آن، به ویژه پس از انقلاب اسلامی ایران، دارد که ناشران با دستور حاکمان وهّابی با جدیّت زیادی آن ها را چاپ و در داخل عربستان و خارج آن در میان مسلمانان و غیر مسلمانان (بیش تر به صورت اهدایی) توزیع می‌کنند. ([۱۶])
برخی از کتاب‌های ضد شیعه، که در عربستان چاپ و در سراسر دنیا توزیع می‌شود، از این قرار است:
۱ـ الشیعة و تحریف القرآن، محمد مال الله؛
۲ـ کلمات فی کشف الاباطیل والافترایات، عبدالفتاح ابوغدّه، الاستاذ فی جامعة الملک سعود بالریاض؛
۳ـ وجاء دور المجوس، عبدالله محمد الغریب (این کتاب پر از افترا و تهمت به شیعه و انقلاب اسلامی ایران است)؛
۴ـ و جاؤوا یرکضون، ابوبکر جابرالجزائری، المدّرس بالجامعة الاسلامیة؛
۵ـ مهلا یا دعاة الضلالة، الواعظ بالمسجد النبوی الشریف؛
۶ـ حوار هادیٌ بین السنّه والشیعه، عبدالله بن سعید ابوالجنید؛
۷ـ مسألة التقریب بین الشیعة والسنّة، ناصربن عبدالله بن علی؛
۸ـ تبدید الظلام و تنبیه النیام الی خطر التشیع علی المسلمین والاسلام، ابراهیم سلیمان الجبهان؛
۹ـ بطلان عقاید الشیعة و بیان ضیق معتنقیها و مفتریاتهم علی الاسلام من مراجعهم الاسلامیة، محمد عبدالستار التونسی؛
۱۰ـ الشیعة والمتعة، محمد مال الله؛
۱۱ـ عقیدة الامامیة عند الشیعة الاثنی عشریة؛ دراسة فی ضوء الکتاب والسنّة، علی السالوس؛
۱۲ـ الخطوط العریضه، محب الدین الخطیب (این کتاب مکرّر به چاپ رسیده است)؛
۱۳ـ الثورة الایرانیه فی میزان الاسلام، محمد منظور النعمانی؛
۱۴ـ عبدالله بن سبا واثره فی احداث الفتنة فی صدر الاسلام، سلیمان بن حمد العود؛
۱۵ـ المؤامرة علی الکعبة من القرامطة الی الخمینی؛ تاریخ و وثایق، الدکتور عبدالمنعم النمر، مکتبة التراث الاسلامی، القاهرة، ۱۹۸۸ م؛
۱۶ـ الشیعة واهل البیت، دکتر احسان الهی ظهیر، ادارة ترجمان السنة، اللاهور، پاکستان، ۱۴۰۳هـ.؛
۱۷ـ الشیعة والقرآن، دکتر احسان الهی ظهیر؛
۱۸ـ مفاهیم یجب ان تصحّح، السید محمد بن علوی المالکی، دایرة الاوقاف والشؤون الاسلامیة، دبی، ۱۴۱۵هـ.؛
۱۹ـ رسالة الردّ علی الرافضة، محمدبن عبدالوهاب.
۲۰ ـ لله ثم للتاریخ، کشف الأسرار وتبریة الأیمة الأطهار، السید حسین الموسوی (عثمان الخمیس).
۲۱ ـ اُصول مذهب الشیعة الإمامیة الاثنی عشریة، عرض و نقد، الدکتور ناصر بن عبدالله القفاری، در ۳ جلد.
و...
یکی از مسائل مهمی که در بیش تر این کتاب ها به چشم می‌خورد و نویسندگان وهّابی آن را مطرح می‌کنند، مسأله اختصاصی دانستن تفسیر اسلام و سنّت نبوی(صلی الله علیه وآله) به مرکز وحی (حرمین شریفین) و علما و ساکنان آن است و هر گونه عقیده و فکری را که خارج از محیط حرمین در سراسر جهان مطرح شود، باطل می‌دانند. دانشمندان وهّابی خود را متولّیان و مفسّران جهان اسلام می‌دانند و داعیه رهبری آن را دارند. آنان با فراخوانی متفکران و دانشمندان جهان اسلام و با در اختیار گذاشتن امکانات (کتاب خانه و بودجه) در راه این هدف تلاش می‌کنند.
بخش عمده آثار منتشره (غیر از ضدیت با عقاید تشیّع و ایران اسلامی) درباره جنبش و دعوت سلفی گری و وهّابی گری مطابق با آثار ابن تیمیه، محمدبن عبدالوهّاب و مبارزه با هرگونه نوآوری و مخالفت با افکار پیشوایان سلفی می‌باشد که برای نمونه می‌توان به انتشار کتابی با عنوان حوارٌ هادیٌ مع محمد الغزالی، وقفات مع کتاب السنّة النبویة چاپ دارالوطن، الریاض تألیف سلمان بن فهد العودة اشاره کرد که در مخالفت با افکار نویسنده پرآوازه معاصر مصری (الشیخ محمد الغزّالی) نوشته شده، نویسنده ای که به بحث‌های عقلی و علمی پرداخته و طرف دار نوآوری فرهنگی در جهان امروز، دفاع از انقلاب اسلامی ایران، امام خمینی(قدس سره) و مخالف وهّابیان است.
به هرحال، این ها بخشی از فعالیت ها و تلاش‌های وهّابیان سعودی می‌باشد. البته بحث‌های فقهی که در بعضی مجلّات علمی مانند مجلة البحوث الفقهیة، از انتشارات مجمع الفقه الاسلامی وابسته به رابطة العالم الاسلامی چاپ و منتشر می‌شود قابل توجه و امیدوار کننده است. ([۱۷])
د) مطبوعات و رادیو و تلویزیون و خبرگزاری ها:
۱. مطبوعات: در کشور عربستان، تمامی مطبوعات در داخل و خارج کشور به زبانهای عربی و انگلیسی با شمارگان بالا، زیر نظر دولت (وزارت تبلیغات) و با بودجه دولتی فعالیت می‌کنند. در واقع، رسانه ها بازگوکننده خط فکری و سیاسی حاکم بر کشور هستند که دولت آن را ترسیم می‌کند.
مهم ترین روزنامه ها و مجلات عربی و انگلیسی عبارتند از: الجزیرة، الریاض، المدینة المنوّرة، عُکاظ، الیوم، البلاد، الشرق الاوسط، الحیات، المجلة، المستقبل، الندوة، الدعوة، المجتمع، المسلمون، اخبار العالم الاسلامی، الیمامة و...
Saudi Business, Arabian sun, News from Saudi Avabia, Saudi Economic Surrey
.
۲. خبرگزاری (داخلی و خارجی): خبرگزاری داخلی در سال ۱۹۷۰ م تأسیس شده است و با عنوان عربی «وکالة الأنباء السعودیة» و عنوان لاتین « S.P.A » فعالیت می‌کند.
ـ خبرگزاری اسلامی « I.P.A »؛
ـ خبرگزاری خارجی رویتر و آسوشیتدپرس.
۳. رادیو و تلویزیون: رادیو و تلویزیون عربستان در سال ۱۹۶۷ م راه اندازی شده و زیرنظر دولت، به ویژه وزارت اطلاعات، قرار دارد و به زبانهای عربی، انگلیسی، فارسی، فرانسوی، ترکی، اردو در جهت سیاست‌های فرهنگی، سیاسی کشور برنامه‌های درون مرزی و برون مرزی تهیه و پخش می‌کنند.
فعالیت فرهنگی، رادیویی و تلویزیونی برای مردم آزاد نیست و تمام مردم طی فرمانی از اظهار نظر مطبوعاتی و رسانه ای ممنوع شده اند، ورود نشریات خارجی به دلیل انتقاد از برنامه‌های حکومتی سعودی به داخل کشور ممنوع می‌باشند و اعضای حاکم بر کشور که تماماً از خاندان سعودی و وابستگان آنان می‌باشند، شدیداً بر برنامه‌های رسانه‌های نظارت دارند.
۲. تبلیغ وهّابی‌گری در خارج از عربستان
تبلیغ وهّابیت در کشورهای اسلامی مسأله ای جدّی است. غیر از انحرافات اساسی این فرقه، که از آراء و پندارهای پیشوایان سلفی گری (ابن تیمیه و محمدبن عبدالوهّاب) نشأت گرفته است، از سوی دیگر، به عنوان ابزاری در دست استعمارگران و سیاست‌های شیطانی امریکا و انگلستان قرار دارد و یکی از عوامل اصلی ایجاد اختلاف و تفرقه بین مسلمانان محسوب می‌شود.
تفرقه و تشتّت در دنیای اسلام، خواست استکبار جهانی به سرکردگی امریکا می‌باشد و در اثر همین اختلاف و تشدید آن، دشمنان اسلام و مسلمانان بیش ترین بهره برداری را از ذخایر مادی و معنوی کشورهای اسلامی و از سلطه و نفوذ بر مناطق مسلمان نشین کرده اند.
دشمنی و خصومت وهّابیان با تشیّع دوازده امامی و انقلاب اسلامی، که به رهبری امام خمینی(قدس سره) در سال ۱۳۵۷ هـ./ ۱۹۷۸م به پیروزی رسید، قابل کتمان نیست. ([۱۸])
پیش از پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون، از سوی دستگاه‌های تبلیغاتی و انتشاراتی و مراکز علمی و تبلیغی وهابیّت صدها و هزاران جلد کتاب و نشریه در تبلیغ وهّابیت و دشمنی با تشیع و اهل بیت(علیهم السلام)چاپ و در کشورهای ایران (مناطق سنّی نشین شرق و غرب) پاکستان، عراق، سوریه، لبنان، هند، اردن و افغانستان، مصر، لیبی الجزائر، مغرب، ترکیه، کشورهای آسیای میانه، تاجیکستان و کشورهای قاره اروپا و امریکا توزیع و تبلیغ شده و می‌شود.
تربیت مبلّغان مذهبیِ داخلی و خارجی در دانشگاه‌های عربستان جایگاه ویژه ای دارد؛ مبلّغانی که پس از طی دوره‌های لازم، آیین و مرام وهّابیت را فراگرفته و برای معرفی وهّابی گری و مبارزه با افکار تشیّع و ایران اسلامی، به سراسر دنیا اعزام می‌شوند. فعالیت‌های تبلیغی وهّابیان در مناطق شیعه نشین منطقه شرقی عربستان مانند قطیف، احساء، دمام و ظهران نیز کم نیست. در این مناطق، تمام مسؤولان اداری ـ سیاسی و فرهنگی از طرف داران حکومت سعودی انتخاب می‌شوند و حتی معلمانِ مدارس و امامانِ مساجد نیز باید گرایش به آیین وهّابیت داشته باشند.
شیعیان حق تبلیغ فرهنگ و آداب و رسوم شیعی در عبادات دینی و آموزش آن را ندارند و در صورت مشاهده به سخت ترین نوع با آن ها برخورد می‌شود. ([۱۹])
اکنون بعضی از کشورهایی که وهّابیان به تبلیغ آیین وهّابی گری در آن ها موفق بوده اند، ذکر می‌شوند:
۱ـ پاکستان
کشور اسلامی پاکستان با چهار ایالت پنجاب، سرحد، سند و بلوچستان در همسایگی شرقی ایران با فرهنگ سنّتی ـ اسلامی و حاکمیتی حزبی، همواره مورد طمع و تجاوز استعمارگران خارجی بوده است.
مهم ترین احزاب این کشور حزب «مردم»، «جماعت اسلامی»، «استقلال» و «نهضت اجرای فقه جعفری» می‌باشند و این کشور به دو دلیل (فقر فرهنگی و نفوذ روحانیان متعصّب و مخالف شیعه) یکی از عمده ترین مراکز تبلیغ وهّابیت در بین کشورهای اسلامی است. گروه‌های پاکستانی وهّابی مذهب گاه به صورت حزب سیاسی، با نفوذ در دولت و گاه به صورت گروه‌های فرقه گرای تروریستی و گاه به صورت فعالیت‌های فرهنگی عمل می‌کنند.
بخش زیادی از روحانیان طرفدار آیین وهّابیت در پاکستان، دروس دینی خود را در کشور عربستان گذرانده و یا با حمایت مالی و سیاسی و فرهنگی سعودیان به مسؤولیت ها و مناصب مهم دست پیدا کرده اند. ([۲۰])
سفارت و نمایندگی‌های عربستان سعودی در پاکستان همواره از فعالیت‌های گروه‌های فرقه گرا و مخالف شیعیان، حمایت می‌کند و تعداد زیادی از جوانان این کشور را برای تحصیل در دانشگاه ها و مراکز علمی عربستان، جذب می‌کند و از تأسیس گروه‌های تروریستی و حمایت مالی و سیاسی آنان غافل نیست، که نمونه‌هایی آورده می‌شود:
الف. گروه سپاه صحابه: «سپاه صحابه» نمونه کامل یک حزب تفرقه گرا و مورد حمایت عربستان در پاکستان می‌باشد. این حزب در سال ۱۹۸۴ م، توسط فردی به نام حق نواز جهنگوی در شهر جهنگ (ایالت پنجاب) در زمان حکومت ژنرال ضیاءالحق تأسیس و با سرعتی بی سابقه در سراسر کشور گسترش یافت.
مراکز فعالیت «سپاه صحابه» (شهرهای سیالکوت، فیصل آباد، جهنگ و مانند آن) مناطقی هستند که قبلا محل فعالیت فیودال‌های شیعه مذهب بوده و تأسیس «سپاه صحابه» یکی از ابزارهای فیودال‌های سنّی مذهب در مبارزه با شیعیان می‌باشد. ([۲۱])
از سوی دیگر عربستان سعودی که پشتیبان سرسخت ضیاءالحق بود، از «سپاه صحابه» و فعالیت‌های آنان حمایت مالی و سیاسی می‌کرد. یکی از شعارها و اهداف تأسیس «سپاه صحابه» دفاع از احترام به صحابه (گرایش وهّابیان) و مبارزه با افکار شیعیان (به بهانه مخالفت با صحابه) و انقلاب اسلامی ایران است. تبلیغات گسترده و گم راه کننده آن ها و کارهایی مانند آدم ربایی، سرقت مسلّحانه، ترور، کشتار جمعی (بمب گذاری) و اعمال وحشیانه دیگر، باعث ایجاد وحشت و دلهره در بین شیعیان شده است. ([۲۲])
لازم به ذکر است که «سپاه صحابه» گروهک‌های وابسته دیگری را که در جهت اهداف آن ها تلاش می‌کنند مانند گروه «سوار اعظم» به رهبری مولانا اسفندیار و سلیم الله خانی و گروه «حرکة الانصار» و «تنظیم الدعوة» تأسیس نموده است.
ب. دکتر احسان الهی ظهیر: نام‌برده، که متولد پاکستان بود و تحصیلات خود را در عربستان و با حمایت‌های مالی وهّابیان سعودی طی کرد، یکی از مهره‌های تفرقه انگیز و مبلّغان فرقه وهّابی و عامل قتل عام تعداد زیادی از شیعیان در مراسم عزاداری در پاکستان و کشورهای دیگر است. نمونه‌هایی از آثار و تألیفات او در تبلیغ آراء و سیاست‌های وهّابیان و مبارزه با عقاید تشیّع عبارتند از:
- الشیعة واهل البیت؛ الشیعة والتشیّع؛ الشیعة والقرآن؛ الشیعة والسنّة.
ج. تأسیس مراکز فرهنگی، آموزشی و خیریه در ایالت بلوچستان پاکستان: رژیم آل سعود وهّابی از شهریور ماه ۱۳۶۸ به بهانه کمک‌های آموزشی و انسان دوستانه به مهاجران افغانی در ایالت بلوچستان، مراکز متعددی را به نام‌های «مؤسسة الدعوة الاسلامیة»، «ادارة الاسراء»، «مؤسسة مکة المکّرمة الخیریة» و «مؤسسة مسلم» تأسیس و از طریق کمک‌های مالی، فرهنگ ضد شیعی وهّابیت و سیاست‌های ضد ایرانی را نیز از طریق توزیع کتاب، جلسات سخن رانی، فیلم و نوار و عکس به آوارگان و مهاجران سنّی مذهب مقیم در این ایالت منتقل می‌کند.
طبق گزارش‌های به دست آمده، مهم ترین فعالیت‌های این مراکز عبارتد از: پرداخت حق التدریس به کسانی که به کودکان افغانی قرآن تعلیم می‌دهند، تغذیه فرهنگی (کتاب، جزوه و تصویر) پرداخت مستمری به گردانندگان اردوگاه‌های آوارگان افغانی و روحانیان وابسته به افکار وهّابیان، چاپ و نشر و توزیع کتاب (کتاب‌های اهل سنّت و کتاب‌های ضد تشیّع) برای مهاجران و آوارگان افغانی به زبانهای فارسی ـ اردو ـ پشتو و....
۲. افغانستان
گروه «طالبان» ([۲۳]) از قوم پشتون (بزرگ ترین قوم افغانستان) هستند، که به دست ارتش I.S.I ([۲۴])، «سپاه صحابه»، «جمعیت العلما»ی پاکستان و مدارس دیوبند، (محل آموزش اندیشه ها و پنداری‌های وهّابیان) شکل گرفت.
هرچند طالبان، مدعیِ استقرار شریعت غرّای محمدی(صلی الله علیه وآله)هستند و خود را حنفی مذهب و صوفی مشرب قلمداد می‌کنند، ولی اعمالشان نشان دهنده احیای سنّت‌های قومی و قبیله ای ۲۵۰ سال گذشته پشتون ها می‌باشد. این باورها و سنّتها شباهت زیادی با عملکرد وهّابیان دارد، به طوری که شواهد موجود نشان از حمایت کامل سیاسی، فکری و اقتصادی عربستان از آن ها دارد. ([۲۵])
نام این گروه در دوازدهم اکتبر ۱۹۹۴ م برای اولین بار روی تلکس خبرگزاری ها در جهان مطرح شد، آن ها با یک دسته دویست نفره به طور سریع، در سایه حمایت مالی و نظامی دولت پاکستان، امریکا، عربستان سعودی و امارات متحده عربی، توانستند مناطق وسیعی را از دست دولت اسلامی افغانستان خارج کنند و به تصرّف خود درآورند. ([۲۶])
نقش عربستان سعودی در ظهور و رشد طالبان: عربستان از زمان‌های گذشته، به ویژه در زمان اشغال کشور افغانستان، توسط شوروی (سابق) به چند دلیل عمده به مسائل این کشور توجه داشت:
۱ـ ممکن است در صورت ادامه اشغال، شوروی بتواند برای رسیدن به منافع نفتی خلیج فارس، اقداماتی صورت دهد.
۲ـ ادامه اشغال و گسترش نظام کمونیستی، اعتقادات مسلمانان جهان و افغانستان را در معرض خطر قرار می‌دهد.
۳ـ ادامه اشغال افغانستان و حمایت ایران از گروه‌های جهادی شیعه، با ایفای نقش اُمّ القرایی عربستان سازگار نیست.
۴ـ رقابت با نفوذ رو به گسترش جمهوری اسلامی ایران در کشورهای آسیای میانه، به ویژه پس از فروپاشی شوروی و نظام کمونیستی.
با توجه به دلایل مزبور، عربستان به طور جدّی و به صورت‌های گوناگون در مسائل افغانستان دخالت نمود:
الف. مبلغ دو میلیارد دلار در سال‌های ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۴ م، به پشتون ها (گلبدین حکمتیار) کمک مالی کرد. ([۲۷])
ب. در حمایت از گروه‌های جهادی مخالف ایران، مبلغ ۱۵۰ میلیون دلار به دولت ربّانی ـ مسعود ([۲۸]) کمک کرد.
ج. دولت عربستان در کنار پاکستان، به حمایت مالی و نظامی از جنبش «طالبان» پرداخت. در یک رقم، برای خرید تسلیحات نظامی «طالبان» از اوکراین، بخش عمده مبلغ هفتاد میلیون دلاری را پرداخت نمود. ([۲۹])
دکتر حمید احمدی می‌نویسد: «عربستان در پشتیبانی از طالبان، دو انگیزه اساسی داشته است: نخست آن که عربستان خود را اُمّ القرای جهان اسلام می‌داند و کمک به مسلمانان را نوعی وظیفه دینی و الهی برای خود در نظر می‌گیرد. انگیزه دوم، رقابت با نفوذ رو به رشد ایران در افغانستان و آسیای مرکزی و منزوی ساختن جمهوری اسلامی ایران، که خود را اُمّ القری جهان اسلام می‌داند، بوده است.» ([۳۰])
انورالحق احدی می‌گوید: «با وجود این که عربستان هیچ منافعی در آسیای مرکزی ندارد، امریکا و پاکستان را متحدین استراتژیک و ایران را رقیب منطقه ای خود می‌پندارد.» ([۳۱])
دولت عربستان در تاریخ ۲۶/ ۵/ ۱۹۹۷ م به شکل صریح، با به رسمیت شناختن حکومت خودخوانده گروه «طالبان»، سفارت ریاض در افغانستان را تحویل آن ها داد.
۳. کشورهای دیگر:
کشور بزرگ هندوستان (دومین کشور جهان از نظر جمعیت) که دارای نژادهای جمعیتی و گرایش ها و مذاهب گوناگون می‌باشد ([۳۲])، یکی از مناطقی است که به ویژه پس از استقلال پاکستان و رسمیت یافتن مذهب و زبان هندو، از فعالیت‌های تبلیغاتی وهّابیت در امان نمانده است.
در سایه کمک ها و حمایت‌های مالی و تبلیغاتی وهّابیان سعودی، به دلیل فقر شدید مسلمانان، گرایش به آیین وهّابیت در بین مردم مسلمان هند زیاد دیده می‌شود.
در ایران اسلامی و بین مردم سنّی مذهب ساکن در مناطق مرزی ([۳۳]) از تبلیغات سعودیان وهّابی در امان نمانده و این مسأله پس از پیروزی انقلاب اسلامی تشدید شده است. در مدارس علمیه اهل سنّت، دیده شده است که کتاب‌های ابن تیمیه و محمدبن عبدالوهّاب به صورت آشکار برای طلاب تدریس و دیگر کتاب‌های وهّابیان به صورت اهدایی بین طلاب و روحانیان منطقه توزیع می‌شود.
جزائر قشم و کیش به دلیل نزدیک بودن به کشورهای خلیج و شنیدن و دیدن صدا و تصویر رادیوها و تلویزیون‌های منطقه، که آیین وهّابیت را تبلیغ و از نظام شیعی حاکم بر ایرانِ اسلامی انتقاد و بدگویی می‌کنند، نیز در معرض آسیب و حتی خطر گرایش قرار دارند.
مسلمانان شوروی سابق (قریب ۷۰ میلیون نفر) و کشورهای تازه استقلال یافته آسیای میانه مانند ترکمنستان، تاجیکستان، قزاقستان، قرقیزستان، ازبکستان، آذربایجان، ارمنستان و چچن همچون زمان‌های گذشته، مورد طمعِ سیاست‌های تبلیغاتی وهّابیان بوده و هستند. سالانه میلیون ها جلد قرآن با چاپ نفیس، اهدایی پادشاهان سعودی در بین مردم به صورت رایگان توزیع می‌گردد. ([۳۴])
تأسیس مسجد، مراکز مذهبی، کمک‌های مالی برای مسلمانان و ارسال و اهدای کتاب ها و نشریات و مبلّغان مذهبی و قاریان قرآن برای اقامه جماعت و سخن رانی و قرایت قرآن از دیگر برنامه‌های وهّابیان سعودی برای مسلمانان شوروی (سابق) می‌باشد که به طور مرتّب، به ویژه پس از فروپاشی شوروی (سابق) و ایجاد کشورهای مستقل مسلمان و فراهم شدن زمینه تبلیغات اسلامی در کشورها و امکان سفر به عربستان برای مراسم حج صورت می‌گیرد.
کشور آلبانی با قریب سه میلیون مسلمانِ حنفی مذهب، علی رغم همه فشارهای قرون وسطایی دوران سلطه کمونیست ها، پس از فروپاشی شوروی سابق، آمادگی زیادی برای پذیرفتن تبلیغات اسلامی را دارد که دستگاه‌های سعودی با اهدای قرآن، کتب و نشریات، تأسیس و تکمیل مساجد و دعوت مسلمانان برای بازدید از اماکن مقدّسه مکّه و مدینه در ایام حج و غیر آن و پذیرش دانشجو از فرصت پدید آمده استفاده می‌کنند.
جزائر مالدیو، سری لانکا در اقیانوس هند، کشورهای کنیا، اتیوپی، اوگاندا، غنا، نیجریه، مالی، سنگال، لیبی، استرالیا، کانادا،امریکا، آرژانتین، فیلیپین، سنگاپور، اندونزی، مالزی، چین و ژاپن از دیگر مناطقی هستند که رژیم آل سعود با شیوه‌های گوناگون در این کشورها به تبلیغ اسلام وهّابی (اسلام سلفی) می‌پردازد.
پی نوشت:
[۱] - امام خمینی(رحمه الله)، جهان اسلام از دیدگاه امام خمینی(رحمه الله): ص۲۴۴ (تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(رحمه الله)، ۱۳۷۸ هـ. ش).
[۲] - البته وهّابیان سعودی از چاپ قرآن کریم با زیباترین خط و کاغذ و اهدای آن به حاجیان و زوّار مکّه و مدینه در ایام حج و در طول سال نیز غافل نیستند.
[۳] - ـ روزنامه بورس تاریخ ۲۹ مرداد ۱۳۶۵ به نقل از: سید داوود آقایی، سیاست و حکومت در عربستان سعودی، ص ۱۵
[۴] - حافظ وهبة، جزیرة العرب فی القرن العشرین، ص ۳۰۷ / شوقی ضیف، تاریخ الأدب العربی، ص ۱۸۳؛ اتحاد ابن سعود و ابن عبدالوهّاب به تصویر مسترهمفر ساخته و پرداخته پیشنهادی یا دستوری استعمار بریتانیای کبیر بوده است، گرچه انتساب یادداشت ها، چندان دقیق نباشد، اما بنابر قراین تاریخی و سیاسی تصویری بجا و متین است.
[۵] - حافظ وهبه، جزیره العرب فی القرن العشرین، ص ۳۱۰ / سید محسن امین عاملی، کشف الارتیاب فی اتباع محمدبن عبدالوهاب، ص۱۰.
[۶] - لازم به ذکر است که وهابیان و آل سعود در دوره‌های اخیر، نه تنها با اختراعات و اکتشافات بشری مخالفت نکردند، بلکه بیش ترین سعی و تلاش خود را در راه استفاده و به کارگیری از آن ها در سایه ثروت انبوه نفت به کار برده اند.
[۷] - مؤلف کتاب تاریخ الجزیره العربیة فی عصر الشیخ محمدبن عبدالوهّاب، ص ۳۴۱ می‌گوید: «از شیخ ۶ فرزند پسر به نام‌های: ابراهیم، عبدالعزیز، عبدالله، حسن، حسین و علی و ۶ دختر به نام‌های سلمی، صفیه، فاطمه، سعدی، عایده و حبیبه باقی ماند.»
[۸] - فهد بن محمد الدرعان، النشر فی الجامعات السعودیة، دراسة تحلیلیة نقدیه، الریاض مطبوعات مکتبة فهد الوطنیة، ۱۴۲۳ هـ.؛ نویسنده در این کتاب آمار انتشارات این دانشگاه را بالغ بر ۱۰۳ کتاب و ۱۱ نشریه نوشته است..
[۹] - آمار انتشارات این دانشگاه بر ۱۴۷ کتاب و ۱۹ نشریه فصلی بالغ شده است. (النشر فی الجامعات السعودیة) ص ۴۶۰.
[۱۰] - همان،این کتاب آمار انتشارات را بالغ بر ۲۸۸ کتاب و ۳۱ نشریه نوشته است.
[۱۱] - همان، ص ۴۶۶..
[۱۲] - محل اصلی این مجمع در شهر جدّه عربستان بوده و با اهداف وحدت نظری و عملی اسلامی و حل مشکلات عقیدتی، اجتماعی فقهی در چارچوب شریعت اسلامی تشکیل شده است.از ایران نیز همه ساله هیأتی از طرف سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در این مجمع شرکت می‌کنند..
[۱۳] - حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت، شناخت عربستان، ص ۱۲۸..
[۱۴] - شناخت عربستان، ص ۱۳۰ / ص ۱۴۷ / ص ۱۶۵..
[۱۵] - شناخت عربستان، ص ۱۳۰ / ص ۱۴۷ / ص ۱۶۵..
[۱۶] - شناخت عربستان، ص ۱۳۰ / ص ۱۴۷ / ص ۱۶۵..
[۱۷] - شناخت عربستان، ص ۱۳۰ / ص ۱۴۷ / ص ۱۶۵..
[۱۸] - قابل ذکر است که پس از شکست انقلاب مشروطیت و پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، در سایه تبلیغ وهّابی گری، افرادی مانند سید احمد کسروی، شریعت سنگلجی و حکمی زاده گرایشاتی به آراء و پندارهای وهّابیان پیدا کرده بودند و کتاب‌هایی در مخالفت با عقاید شیعه نوشتند؛ چنان که مقدّمه کتاب و بخش مهمی از کتاب کشف اسرار حضرت امام خمینی(قدس سره)در پاسخ به شبهات و ایرادات وهّابیان و طرف داران آن ها و آثاری مانند شیعه گری، کسروی و اسرار هزار ساله، حکمی‌زاده می‌باشد.
[۱۹] - عقیدتی ـ سیاسی نیروی انتظامی، نگاهی به ماهیت و عملکرد فرقه ضالّه وهّابیت، ص ۴۸.
[۲۰] - عربستان سعودی با دقت و توجه برای تأثیر گذاری بر فرهنگ و مردم پاکستان، این فعالیت‌های مالی و نظامی را انجام داده و می‌دهد. قراردادی نظامی بین دولت عربستان و پاکستان مبنی بر آموزش سیاسی و نظامی و فرهنگی یک صدهزار نیروی نظامی ارتش پاکستان در داخل عربستان امضا شده است و شواهد تاریخی نشان می‌دهد، بیش تر کودتاهای نظامی پاکستان با حمایت ارتش امریکا و عربستان صورت می‌گیرد؛ مانند کودتای ژنرال ضیاءالحق در سال ۱۹۷۹ م بر ضد ذوالفقار علی بوتو که در سایه حمایت آل سعود، ذوالفقار علی بوتو اعدام شد و دولت ضیاء الحق، از کمک بلاعوض ۵۷۸ میلیون دلاری برخوردار گردید. (جزوه نیروی انتظامی، ص ۵۲).
[۲۱] - حافظ تقی الدین، احزاب و نهضتهای سیاسی پاکستان، ص ۵۰۳ به نقل از: مرتضی زیدی، علل تفرقه گرایی در پاکستان (پایان نامه) ص ۱۱۰.
[۲۲] - «تلاش گروه‌های تروریستی وهّابی علیه ایران» روزنامه جمهوری اسلامی، مورخه ۵ / ۱۰/ ۱۳۶۹، ش ۳۳۵۵، مرتضی زیدی، به نقل از: علل تفرقه گرایی در پاکستان..
[۲۳] - نام طلبه‌های فارغ‌التحصیل از جمعیة العلمای پاکستان و مورد حمایت گروه «سپاه صحابه»..
[۲۴] - علامت اختصاری سازمان اطلاعات، امنیت ارتش پاکستان..
[۲۵] - مرکز مطالعات فرهنگی بین المللی، جریان پر شتاب طالبان، ص ۴۸
[۲۶] - مرکز مطالعات فرهنگی بین المللی، جریان پر شتاب طالبان، ص ۹۱..
[۲۷] - همان، ص ۱۱۷ به نقل از: انوارالحق احدی (کارشناس مسائل سیاسی خاورمیانه) در مصاحبه با مجله میدل ایست، ژوین ۱۹۹۴ م..
[۲۸] - بایدتوجه داشت که شاه مسعود،درآن تاریخ، سیاستِ مخالف ایران داشت..
[۲۹] - همان، ص ۱۱۸..
[۳۰] - حمید احمدی، «طالبان؛ علل و عوامل رشد»، اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی، ش ۱۳۱ ـ ۱۳۲، ص ۳۲ به نقل از: حرکت پرشتاب طالبان، ص ۱۱۸..
[۳۱] - انورالحق احدی، عربستان سعودی ایران و جنگ در افغانستان، ص ۱۷۳ به نقل از: حرکت پرشتاب طالبان، ص ۱۱۸..
[۳۲] - یکی از استادان محترم (جناب آقای دکتر رضا شعبانی) در کلاس درس شبه قاره هند نقل می‌کرد: هم اکنون آمار فرق و مذاهب در کشور هندوستان به بیش از یک میلیون رسیده است..
[۳۳] - قریب ۱۲% از مردم ایران که بیش تر در نواحی مرزی در شمال، جنوب، شرق و غرب زندگی می‌کنند، سنّی مذهب هستند..
[۳۴] - هفته نامه المسلمون که در جدّه منتشر می‌شود، نوشت: خطوط هوایی شوروی (سابق) به زودی ۲۸ پرواز بین جدّه و مسکو برای حمل یک میلیون جلد قرآن که توسط شاه فهد به مسلمانان شوروی اهدا شده است، انجام خواهد داد. (جزوه نیروی انتظامی).
//
نویسنده:"حجت الاسلام عباس جعفری؛ دانش آموخته حوزه علمیه قم و کارشناس وهابیت"
