وهابیت و سلفی گری میگوید:
ساختن هرگونه بنا و گنبد و بارگاه بر روی قبور بدعت و عملی حرام و شرک آلود و نشانه ی مرده پرستی است و از این رو باید با تخریب قبرها و نشانههای مرده پرستی با شرک مبارزه کرد.
سید ابوالفضل برقعی در مقدمه کتاب (خرافات وفور) مینویسد:
((یکی از بدعتهایی که هزاران بدعت در آن مندرج است و اکثر ملت ما به آن مبتلا و دلخوش گردیده و عمر و امال خود را بر آن صرف کرده اند زیارت قبور و توجه به ان است)).
نقد و بررسی:
۱ - آیه الله سید محسن امین در کتاب کشف الارتیاب از صفحه ۳۰۶ به بعد بحثی تاریخی را در باب این که بنای بر قبور وجود داشته وامر مذمومی نبوده است مطرح کرده است . در بعضی مواقع مرده ها را در اتاقی دفن میکرده اند و بر روی آن بنا ایجاد میشده است. لذا حرمت بنای قبور وجود نداشته است. شما به لحاظ تاریخی نیز مشاجرات کلامی پیرامون قبر سازی مشاهده نمیکنید. این سیر بحث به ما نشان میدهد که بدعتی صورت نگرفته است. درصورتی که در طول تاریخ چنین دعواها یی برای پاره ای از مطالب داشته ایم. بعنوان نمونه، در بحث خلق قرآن (حادث یا ازلی بودن قرآن) حتی امثال احمد ابن حنبل و یا برخی دیگر از علمای عامه به جرم اعتقاد به مخلوق بودن قران (در مقابل ازلی بودن) به زندان افتاده اند.
۲ - مگر بناهایی که در قدیم احداث میشد چه استحکامی داشته که ما توقع سالم ماندن در طی قرون متمادی از آنها داریم؟ و اگر اکنون چنین ساختمانهایی نباشد آیا دلیل بر نبود ابتدایی آن است؟
۳ - در کتاب کشف الارتیاب از قبور حضرت داود و حضرت ابراهیم در مصر یاد میشود که حضرت موسی آنها را در بیت المقدس و در بلد الخلیل و شهر الخلیل دفن میکند بطوریکه در زمان فتح فلسطین توسط خلیفه دوم بناهای مجلل با سنگهای عظیم داشتند و در زمان فتح فقط درب آنجا را مسدود کردند و خود قبر و بناها در همان جا باقی ماند و کسی دستور تخریب آن ها را نداد. اگر قبر سازی مثل خیلی از کارهایی که اهل کتاب انجام میدادند بدعت بود و یا حرمت داشت قطعا این گونه برخورد نمیکردند. با توجه به اینکه عمر شخصی خشن وبه ظاهر سخت گیر بود و اگر چنان چه ساختمان روی قبر اشکال داشت حنما آن را خراب میکرد.
۴- حجره نبوی که از قبل روی قبررسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) بوده یا اینکه بعدا بنا شده به هر حال مورد باز سازی قرار گرفته و توسعه یافته است و وجود مسجد بر روی قبر حضرت حمزه در قرن دوم از جمله دلایلی است که نشان میدهد قبر سازی و بنای قبور در قرون اولیه مشکلی نداشته است. قبر عباس عموی پیامبر داخل بیت عقیل بوده است. قبر ابراهیم فرزند رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) نیز در دار محمد بن زید بن علی بوده است.
قبر سعد معاذ در دار ابن الخصم بوده و حتی قبه و گنبد هم داشته است و در زمان عمربن عبدالعزیز قبر سعد بن معاذ دارای گنبد و قبه بوده و این مطالب را میتوان در کتاب (وفاء الوفاء) سمهودی) یکی از علمای اهل تسنن متوفی ۹۱۱ هجری قمری) مشاهده کرد.
۵ - مرحوم آیه الله امین در کتاب کشف الارتیاب در رابطه با سیره صحابه در این موضوع بحث مفصلی را مطرح کرده و گفته است که حجره بر روی قبر پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) از کجا شروع و چگونه ساخته شده است؟ بنابر آن چه که مشهور است این حجره در منزل عایشه بوده و عایشه یک حایطی برروی قبر ساخته و در همان جا نیز قبر پدرش و خلیفه دوم قرار دارد و خود عایشه در آن جا زندگی میکرده و نماز میخوانده است. در زمان بنی مروان و بنی امیه این منزل توسعه یافته و حجره ای بر روی قبر رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) بنا شده و ضریح مشبک نیز بر روی آن قرار داده شده است.
۶ – یکی از عللی که باعث شده تا قبر انبیاء معلوم نباشد آن است که اکثر مردم با انبیاء خود درگیر بوده و اختلاف داشتند و آنها را میکشتند و حال شما از افرادی که خود پیامبر را کشته و یا وسط درخت گذارده و ارّه کرده اند، مقبره میطلبید؟ بدیهی است در شرایطی که دشمنان انبیاء خود انبیاء را به خاطر دشمنی با آنها از بین میبردند و اگر میتوانستند گنبد و بارگاه آنها را هم خراب میکردند. در نتیجه میتوان گفت که یکی از دلایل گنبد و بارگاه نداشتن انبیاء دشمنی خود مردم با آنها بوده و اکثر مردم با انبیاء و پیامبران مخالف بودند.
۷ - دوستان انبیاء پس از مرگ ایشان، آنها را به خاطر بی حرمتی دشمنان مخفیانه دفن مینمودند. و اگر دوستان پیامبران بعد از کشته شدنشان میخواستند آنها دفن کنند، این عمل را پنهانی انجام میدادند تا به جسد آنها بی حرمتی نشود. بنا بر این مردم مخالف انبیاء بودند و لذا بعداز مرگ آنها گنبد و بارگاه برای آنها نساختند. بعنوان مثال، اگر فرعون دستش به موسی (علیه السلام) میرسید، به نظر شما به خاطر عملکرد موسی او را جانشین خود میکرد و یا اینکه او را میکشت؟ و آیا دستور میداد روی قبر حضرت موسی (علیه السلام) گنبد و بارگاه درست کنند؟! آیا حاکم وقت با حضرت عیسی (علیه السلام) چه میکرد؟ اگر واقعا عیسی کشته شده بود او را با سلام و صلوات دفن میکردند و روی قبر او بقعه ای درست میکردند؟ قطعا دشمنان رو درروی انبیاء, در صدد تخریب و نفی آثار و مظاهر انبیاء، ازجمله گنبد و بارگاه آنان بوده اند.
۸ - چرا قبر حضرت امیرالمؤمنین (علیه السلام) مخفی شد؟، آیا به خاطر این که مردم روی قبر ایشان بقعه ای نسازند یا از ترس اینکه بی حرمتی به جسد حضرت صورت نگیرد؟ مردم که علی الظاهر دوست امام حسن(علیه السلام) و امام حسین(علیه السلام) بودند و اگر امام میفرمود بقعه نمیخواهیم بسازیم، آیا کسی بدون اذن امام حسن و امام حسین (علیهما السلام) بقعه میساخت؟! در قضیه امام حسن (علیه السلام) با معاویه معلوم میشود که دشمنان ائمه بیشتر از دوستانشان بود. اگر هم به این واقعیت تاریخی برخورد کنیم که اصحاب و دوستان امام حسن (علیه السلام) و امام حسین (علیه السلام) کوشش جدی برای ساختن بارگاه و گنبد نکرده اند، دلیلش حفظ حرمت جنازههای این بزرگواران و خفقان ظالمانه بنی امیه و بنی عباس بوده است
۹ - دلیل دیگر آن است که بعضی از انبیاء قوم خود را نفرین کردند و خدا قوم آنها را قبل از خودشان از بین برد مانند قوم لوط و ثمود. حال شما انتظار دارید مرده ها بعد از درگذشت انبیاء برایشان گنبد و بارگاه درست کنند؟
۱۰ - قبر حضرت امیر علیه السلام را هارون پیدا کرد و متوکل میخواست آن را خر اب کند. همچنین قبر امام حسین(علیه السلام) را آب انداخته و شخم زدند.
علت مخفی بودن قبر حضرت زهرا (سلام الله علیها) چیست؟
مخفی بودن قبر ایشان به این دلیل بود که دیگران دوست آنها نبوده و خاین بودند و حقوق آنها را غصب کرده بودند. حضرت امیر علیه السلام نیز دستور داده بود جسد مرا به نیستان ببرید و دفن کنید. معاویه اکثر یاران حضرت را ترور کرد و خیلی راحت از او بر میآمد که جسارت به جسد حضرت بکند. او که دین نداشت.
حضرت علی علیه السلام میدانست که معاویه و بنی امیه به جنازه او بی احترامی میکنند. مگر به جنازه امام مجتبی علیه السلام چنین نکردند؟
قبور انبیاء(علیه السلام) نیز به خاطر دشمنانشان مخفی بوده است.
۱۱ - روی قبرامام حسین علیه السلام بنای عالی مشیّدی بوده و در زمان متوکل آن را خراب کرده و در آنجا کشاورزی کردند ؛ مسلمانان این عمل متوکل را قبیح دانسته اند و برای این کار شعر سروده اند و چنانچه کار او درست بود باید در شأن او شعر میسرودند و او راتشویق میکردند و حداقل اگر اورا تشویق نمیکردند مخالفت با متوکل هم نمیکردند.
۱۲ - در عهد خلفای عباسی موارد زیادی هست که بناء بر قبور میکرده اند. حال اگر بناء سازی امری خلاف بوده است، چگونه این کار را طلب میکردند. و حتی مأمون بقعه ای برای خود درست میکند و امام رضا (علیه السلام) را هم در همان جا میآورد و دفن میکند.
نتیجه:
این مطالب تاریخی نشان میدهد که قبر سازی بدعت نبوده و سخن سید ابوالفضل برقعی با واقعیتهای تاریخی سازگاری ندارد.
وبلاگ قرآنیان