به نام خداوند همه مِهر مِهر وَرز
احتجاجات به حدیث غدیر
الف) احتجاج امام علی علیه السلام
امام علی علیه السلام بعد از وفات پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم در هر زمانی که شرایط مناسب بود حقانیت خود را از هر راه ممکن به اثبات می رساند که از آن جمله تذکر به حدیث غدیر می باشد. اینک به مواردی اشاره می شود.
۱- روز شورا:
در مناقب خوارزمی و فراید السمطین از ابی الطفیل عامربن واثله نقل شده که گفته: من در روز شورا کنار علی علیه السلام بودم و شنیدم که حضرت به اعضای آن شورا می گفت: هر آینه به چیزی احتجاج خواهم کرد که هیچ کدام از شما نمی تواند آن را منکر شود. سپس فرمود: شما را به خدا سوگند آیا در میان شما کسی هست که رسول خداصلی الله علیه وآله وسلم در حق او فرموده باشد: من کنت مولاه فعلی مولاه اللهم وال... گفتند به خدا هرگز
۲- ایام خلافت عثمان:
در فراید السمطین از سلیمبن قیس هلالی نقل شده که علی علیه السلام را در عصر خلافت عثمان در مسجد پیامبر صل الله علیه و آله مشاهده کردم در حالی که جماعتی در مسجد مشغول ذکر فضیلت و سوابق قریش بودند. جماعت از حضرت پرسیدند که چرا ایشان سخن نمی گوید و حضرت طی بیانی به این جا رسیدند که پیامبر در خطبه ای مرا در غدیر خم منسوب به خلافت کردند و فرمودند: هر کس من مولای اویم علی مولای او است...
۳- در اجتماع کوفه (روز رحبه):
زمانی که به حضرت خبر رسید که مردم وی را در ادعای حقانیت خود بر خلافت متهم میسازند در میدان کوفه حاضر شده و به حدیث غدیر استشهاد کردند.
این استشهاد به حدی شایع و علنی بوده که بسیاری از تابعین آن را نقل کرده و علما نیز با سندهای مختلف آن را آورده اند.
۴- در جنگ جمل:
حضرت علی علیه السلام در روز جمل کسی را به دنبال طلحه فرستاده و به او گفتند: به خدا قسم نشنیدی که پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم فرمودند: من کنت مولاه... گفت: آری. حضرت فرمود: پس چرا با ما جنگ می کنی
۵- احتجاج در روز صفین:
سلیم بن قیس هلالی در کتاب خود نقل می کند که امیرالمیمنین علیه السلام در صفین در ذکر مناقب خود به حدیث غدیر متذکر شدند.
ب) احتجاج اهل بیت به حدیث غدیر:
اهل بیت هر زمانی که شرایط را مناسب می دیدند به این حدیث احتجاج می کردند.
احتجاج حضرت زهرا علیها السلام به حدیث غدیر
شمس الدین جزری دمشقی به سند خود از ام کلثوم دختر فاطمه علیها السلام و او از فاطمه زهراعلیها السلام نقل کرده که حضرت فرمودند: آیا فراموش کردید گفتار رسول خداصلی الله علیه وآله وسلم را در روز غدیر خم که فرمودند: هر کس من مولای اویم پس علی مولای او است و گفتارش که فرمودند: تو نزد من همانند هارون نزد موسی هستی
احتجاج امام حسن علیه السلام به حدیث غدیر
احتجاج امام حسین علیه السلام به حدیث غدیر
ج) احتجاج دیگران به حدیث غدیر:
غیر از اهل بیت علیهم السلام نیز در مواردی خاص به حدیث غدیر احتجاج و تمسک کرده اند و این دلالت دارد که این حدیث نزد عموم مسلمانان از جایگاه ویژه ای برخوردار است.
منابع:
۱- جوینی فراید السمطین ص ۳۱۲ ح ۲۵۰.
۲- ابن ابی الحدید شرح نهج البلاغه ج ۴ ص ۷۴ ابن الاثیر اسد الغابه ج ۳ ص ۳۰۷ ابن حنبل المسند ج ۱ ص ۱۳۵ ح ۶۴۲ هیثمی مجمع الزواید ج ۹ ص ۱۰۷ و... ابن کثیر السیرة النبویة ج ۴ ص ۴۱۹ ابن عساکر ترجمة الامام علی بن ابیطالب ج ۲ ص ۱.
۳- نیشابوری المستدرک ج ۳ ص ۳۷۱ خوارزمی المناقب ص ۱۸۲ ح ۲۲۱ هیثمی ابابکر مجمع الزواید ج ۹ ص ۱۰۷.
۴- سلیم کتاب سلیم ص ۴۲۲.
۵- الامینی الغدیر ج ۱ ص ۱۲۷ به نقل از: جزری اسنی المطالب.
۶- قندوزی ینابیع الموده ج ۳ ص ۳۶۹.
۷- سلیم کتاب سلیم ص ۳۲۱.
۸- خوارزمی المناقب ص ۱۹۹ ح ۲۴۰ ابن ابی الحدید شرح نهج البلاغه ج ۲ ص ۲۰۶ ابویعلی موصلی المسند ج ۱۱ ص ۳۰۷ ح ۶۴۲۳ هیثمی مجمع الزواید ج ۹ ص
۱۰۵.۹.ابن مغازلی المناقب ص ۱۱۲ ح ۱۵۵ ابن حجر هیثمی الصواعق المحرقه ص ۱۲۶ ذهبی
میزان الاعتدال ج ۱ ص ۴۴۱ رقم ۱۶۴۳.
سایت خطابه غدیر
<<< لینک مبدأ >>>
