اجماع به تعریف اهل سنت به چه معناست؟ وآیا انتخاب ابوبکربه خلافت با اجماع صورت گرفت؟
پاسخ
۱: اجماع یعنی که همه مسلمانان و یا اهل حل وعقد (بزرگان بلد وکسانی که امور مردم به دست آنها می باشد) برسرمسیله ای به توافق برسند و تصمیم بگیرند, به آن اجماع می گویند تعاریف متعددی از اجماع عرضه می شود که به شرح زیر است. الف- اجماع واقع نمی شود حتی اگر یکی از اهل حل وعقد با آن مخالفت نماید و این تعریف صحیح ومشهور است ۱
ب- مسلم است که اگر یکی از صحابه مخالفت نماید یا اینکه به یقینی نرسد که تمام افراد صحابه به آن اقرار نموده باشند, این مسیله اجماعی نیست و هرکه درچنین موردی ادعای اجماع نماید دروغ گفته است ۲ لذا ادعای اینکه اجماع رای اکثریت می باشد نیز با تعریف فوق غلط است.
ج- در اجماع می بایستی اتفاق همه عوام وخواص باشد و اگر یکی مخالفت نماید اجماع منعقد نمی شود.۳
د-شرط اجماع اتفاق همه مجتهدین می باشد,اجماعی با رای اکثر علما منعقد نمی شود, اگر عما دوران بر امری اتفاق کردند مگر یکی یا دونفر از آنان, باز هم اجماع منعقد نمی شود این قول عموم علما می باشد و حق هم همین است.۴
باتوجه به مخالفت علی (ع) و سلمان و مقداد و ابوذر و.... با انتخاب ابوبکر به خلافت,اجماعی برای انتخاب او واقع نشده است. هر چند با بررسی اخبار سقیفه روشن می شود که حتی در سقیفه نیز بر خلافت ابو بکر اجماعی واقع نشده است.
لذا با قوت تمام میتوان گفت در مورد هیچ یک از خلفاو اول و دوم وسو م این امر محقق نشد وفقط اجماع همه مردم عوام وخواص در مورد انتخاب علی (ع) به خلافت واقع گردید.
--------------------------------------------------------------
۱ شرح صحیح مسلم نووی/ج۱/ص۲۱۳/باب فضل اب بکر
۲ المحلی /ج۱/ص۵۲/تعریف الاجماع / ذیل ماله ۹۷
۳ نورالانوار فی شرح االمنار /ص۲۲۰ مبحث اجماع
۴ المهذبفی العلم الاصول /ج۱/ص۸۹۶ المطلب الخامس فی شورط الاجماع, المساله العاشره
سایت فطرت
