آیا روایت: « ما أقول فیهما إلا خیراً » از قول زید بن علی، در حق ابوبکر و عمر صحت دارد؟
توضیح سؤال:
و عن زید بن علی أخو الباقر و عم الصادق"ان ناساً من رؤساء الکوفة و أشرافهم الذین بایعوا زیداً حضروا یوماً عنده، و قالوا له: رحمک الله، ماذا تقول فی حق أبی بکر و عمر؟ قال: ما أقول فیهما إلا خیراً کما أسمع فیهما من أهل بیتی إلا خیرا، ما ظلمانا و لا أحد غیرنا، و عملا بکتاب الله و سنة رسوله"
از زید بن علی، برادر امام باقر و عموی امام صادق علیهما السلام نقل شده است که مردمی از اهل رؤسای و اشراف کوفه با او بیعت کردند. روزی پیش او آمدند و به او گفتند: خداوند به تو رحم کند، نظر تو در بارۀ ابوبکر و عمر چیست؟ زید گفت: چیزی جز خیر در بارۀ آن‌ها نمی‌گوییم ؛ چنانچه از اهل بیتم چیزی جز خیر در بارۀ آن‌ها نشنیده‌ام، آن‌ها نه به ما ظلم کردند و نه به هیچ کس دیگری ؛ بلکه به کتاب خدا و سنت رسول او عمل کردند.
ناسخ التواریخ للمرزا تقی الدین خان تحت عنوان – أحوال الإمام زین العابدین –.
پاسخ:
اوّلا: در هیچیک از کتب معتبر روایی و تاریخی و تفسیری شیعه اثری از این روایت نیست، و منقولات ناسخ التواریخ، چون مستند به منابع موثّق نبست قابل اعتماد نمی‌باشد.
ثانیاً: این روایت با مضمون روایتی که کشی از زبان زید بن علی نقل کرده کاملا مخالفت دارد.
عن سدیر، قال: دخلت علی أبی جعفر علیه السلام ومعی سلمة بن کهیل و... وعند أبی جعفر علیه السلام أخوه زید بن علی علیهم السلام فقالوا لأبی جعفر علیه السلام نتولی علیا وحسنا وحسینا ونتبرأ من أعداهم! قال: نعم. قالوا: نتولی أبا بکر وعمر ونتبرأ من أعدایهم! قال: فالتفت إلیهم زید بن علی قال: لهم أتتبرؤن من فاطمة؟ بترتم أمرنا بترکم الله، فیومیذ سموا البتریة.
سدیر می‌گوید: وارد بر امام باقر علیه السلام شدم و با من سلمة بن کهیل و... بودند و در کنار امام علیه السلام برادرش زید بن علی بود. آن‌ها (سلمة بن کهیل و...) به امام گفتند: ما امام علی، امام حسن و امام حسین را دوست داریم و از دشمنان آن‌ها بیزاری می‌جوییم. امام فرمود: بلی. [سخن آن‌ها را تأیید کرد ]. بعد آن‌ها گفتند: ما ابو بکر و عمر را دوست داریم و از دشمنان آن‌ها بیزاری می‌جوییم. زید بن علی متوجه آن‌ها شد و گفت: آیا شما از فاطمه (سلام الله علیها) بیزاری می‌جویید؟ شما امر ما را سبک شمردید، خدا امر شما را سبک بشمارد. از این به بعد آن‌ها (سلمة بن کهیل و طرفدارانش) به «بتریة » مشهور شدند.
اختیار معرفة الرجال - الشیخ الطوسی - ج ۲ - ص ۵۰۴ – ۵۰۵ – شماره ۴۲۹.
ثالثاً: بر فرض که زید بن علی چنین اعتقادی داشته است، برای ما چه ارزشی دارد؟ مگر زید بن علی معصوم و یا گفتار او برای ما حجت است؟
احتمال دارد که این سخن را به خاطر مصالح سیاسی گفته باشد ؛ زیرا با توجه به قیام زید که هدف او جذب جمعیت علیه حکومت‌های وقت بوده است که اکثر آن ها از اهل سنت بوده اند، این مطلب را گفته است.
سایت موسسه تحقیقاتی حضرت ولیعصر (عج)
