آیا استفاده از لباس سیاه درعزاداری ها...

باتوجه به کراهت پوشیدن لباس سیاه ، آیا استفاده از این لباس درعزاداری ها قابل توجیه است؟

اول:آری، صدوق در کتاب من لایحضره الفقیه ج۱ص۱۵۱ حدیث ۷۶۷ روایت کرده است: « امیرالمومنین(علیه السلام) درتعالیم خود به یارانش فرمود: لباس سیاه نپوشیدکه لباس فرعون است. » و در حدیث ۷۶۸ آمده: « رسول خدا لباس سیاه رادوست نمی‌داشت مگر درعمامه، نعلین عربی ورداء »

دوم:بر اساس روایات مذکور و سایر روایات مشابه برخی می‌پرسند:آیا پوشیدن لباس سیاه به نشانه ابراز حزن واندوه برامام حسین (علیه السلام) در روز عاشورا وسایر مناسبت‌های عزای امامان معصوم، مستحب است؟و آیا این عمل با فتوای معروف فقها که پوشیدن لباس سیاه درنماز را مکروه می‌دانند، در تعارض وتضاد نیست؟!

پاسخ سوال این است: برفرض این که پوشیدن لباس سیاه دربرخی شرایط مکروه باشد، این موضوع در عزای امام حسین (علیه السلام) یک استثناست چرا که این عمل برای ابراز حزن و اندوهی است که ابراز آن مستحب است چرا که پوشیدن لباس سیاه از صدر اسلام تاکنون ازمظاهر و ابزارهای اعلام حزن واندوه برای اهل بیت پیامبر (علیه السلام) به شمار می‌رفته است.

سوم:روایاتی که ازطریق اهل بیت (علیه السلام) در باره پرهیز از پوشش سیاه به دستمان رسیده، اگر تمام وصحیح باشد، به پوشیدن لباس سیاه برا ی عزاداری ائمه معصومین (علیه السلام) ارتباطی ندارد بلکه مربوط به تقلید وپیروی از ظالمان وستمگران دولت بنی عباس است که لباس سیاه را لباس رسمی خود اعلام کرده ومسلمانان را به استفاده از آن مجبور می‌کردند!!

آنچه از نظر تاریخ ثابت شده، این است که عباسیان، پرچم‌های سیاه (الرایات السود) را به عنوان شعار برای خود انتخاب کردند تا قیام وحرکت خویش را با احادیث پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) در باره امام مهدی(عج) منطبق کنند که درآن به ظهور صاحبان پرچم‌های سیاه اشاره شده که قبل از ظهور حضرت مهدی (عج) از مشرق زمین ظهور خواهند نمود.
سپس یاران خود را لباس سیاه پوشانده اعلام داشتندکه این کار به خاطر ابراز اندوه برشهدای کربلا وسایر شهدای اهل بیت (علیه السلام) انجام می‌پذیرد. ازهمین رو آنان به اسم سیاه جامگان شناخته شدند وحکومت بنی عباس از آن پس کارکنان وکارگزاران دولت وحتی عموم مردم را به پوشیدن لباس سیاه وسپس استفاده از کلاه سیاه بلند و... مجبور نمودند. پس روایاتی که از پوشیدن جامه سیاه جلوگیری کرده برای پیش گیری از همسانی وهم شکلی باعباسیان است وشامل پوشیدن لباس سیاه برای اعلام حزن وعزای اهل بیت (علیه السلام) نمی‌گردد.

چهارم:محقق بحرانی درکتاب الحدایق الناضره ج ۷ص۱۱۶ می‌گوید: مکروه است نماز خواندن درلباس سیاه به جز عمامه، نعلین عربی ورداء. رداء براساس نقل جوهری پیراهن بلندی است از پشم که عبا هم جزو آن محسوب می‌گردد. اما به اعتقاد من بعید نیست که پوشیدن لباس سیاه برای عزای حسین (علیه السلام) از روایت‌هایی که آن را مکروه کرده اند، استثناء شده باشد زیرا روایت‌های فراوانی داریم که دستور می‌دهند تا علامت‌های حزن وعزای اهل بیت(علیه السلام) را آشکارا برپاکنیم. این دیدگاه را، روایتی که عالم بزرگ ما علامه مجلسی از کتاب محاسن برقی نقل کرده تایید می‌کند: او از قول فرزند اما م زین العابدین (علیه السلام) چنین روایت کرده: « زمانی که جد مظلوم وشهیدم حسین(علیه السلام) به قتل رسید، زنان بنی هاشم درعزای اولباس سیاه پوشیدند وهرگز لباس‌های خود را درگرما وسرما عوض نکردند و اما م زین العابدین (علیه السلام) در مراسم عزاداری آنان غذا آماده می‌کرد»

پنجم:شیخ حرعاملی درکتاب وسایل الشیعه ج۲ص۳۵۷ می‌گوید: « حسن بن ظریف بن ناصح از پدرش از حسین بن یزید از عمر بن علی بن الحسین نقل می‌کند: « وقتی حسین بن علی(علیه السلام) کشته شد، زنان بنی هاشم جامه ها وعباهای سیاه به تن کردند وازسرما وگرما شکایتی ننمودند ودراین حال علی بن حسین (علیه السلام) برای مراسم عزاداری آنان غذا آماده می‌کرد.»

ششم:درکتاب بحارالانوار ج ۵ص ۱۹۵می نویسد: « در روایت دیگری در ارتباط با دلجویی یزید از خاندان امام حسین (علیه السلام) پس از واقعه عاشورا آمده است که یزید ازاهل حرم رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم)سوال کرد که کدام یک از دو راه را انتخاب می‌کنید؟آیامایلید در شام بمانید وازمقام وموقعیت مناسب برخوردار باشید یابه مدینه بازگردید واز هدایای ارزشمند بهره مند گردید؟ آنان در پاسخ گفتند: مایلیم ابتدا برای حسین (علیه السلام) عزاداری کنیم. یزید گفت: آنچه می‌خواهید انجام دهید پس خانه ای در اختیا رآنان قرار داده شد وهیچ زن هاشمی وقریشی نماند مگر این که برای عزای حسین (علیه السلام) لباس سیاه به تن کرد. براساس آنچه گفته شد آنان به مدت هفت روز به عزاداری پرداختند، روز هشتم یزید آنان را طلبید وپیشنهاد پست ومقام داد، اما آن ها از پذیرفتنش اجتناب کرده وتصمیم به بازگشت به مدینه گرفتند.یزید، محمل‌های سفر را برایشان آماده وآراسته کرد و....»

هفتم:درکتاب وفیات الائمه ص ۸۵ در ارتباط با عزاداری بر امیرالمومنین (علیه السلام) آمده: حسن وحسین وبرادرانشان از مراسم خاک سپاری پدر بازگشته ودرخانه نشستند.امام حسن (علیه السلام) درآن روز از خانه بیرون نیامد.عبدالله بن عباس فرزند عبدالمطلب نزد مردم آمد وگفت: امیر المومنین وفات یافت وبه جوار رحمت خدا منتقل شد وپس از خود نیز جانشینی قرار داد که اگر شما مردم مایل باشید او برای هدایت امت مسیولیت را بردوش بگیرد واگر مایل نباشید هر کس سراغ کار خودبرود.مردم با ضجه وفریاد،گریه سر دادند و درخواست خروج آن حضرت را ازخانه کردند. امام درحالی که برفقدان پدرش می‌گریست ولباس سیاه به تن داشت ازمنزل بیرون آمد، ازمنبر بالا رفت،حمد وثنای الا هی را به جای آورد،سپس از رسول خدا یاد کرد بر اوسلام ودرود فرستادوگفت: ای مردم، از خداپروا کنید وبا اطمینان بدانید که فرمانروایان وپیشوایان شما واهل بیت پیامبر خدا،ماییم که خداوند درباره آن ها فرموده « انمایریدالله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت ویطهر کم تطهیرا». ای مردم، به راستی مردی در این شب جان به جان آفرین تسلیم کردکه هرگز گذشتگان نظیر اورا ندیده اند وآیندگان نیز شبیه اورا نخواهند دید. اوحقیقتا همراه رسول خدا جهاد می‌کرد وجانش را برای اودر طبق اخلاص می‌نهاد. رسول خدا او را با پرچم خود راهی کارزار می‌کرد، در حالی که جبرییل ازسمت راست ومیکاییل ازسمت چپ، اورا مراقب ونگهبان بودند واوازمیدان باز نمی‌گشت تااین که خداوند فتح وپیروزی را به دست او هموار می‌ساخت.

برگرفته از کتاب < پاسخ به پرسش‌های سپاه صحابه >، تالیف آقای علی کورانی عاملی