باتوجه به کراهت پوشیدن لباس سیاه ، آیا استفاده از این لباس درعزاداری ها قابل توجیه است؟
اول:آری، صدوق در کتاب من لایحضره الفقیه ج۱ص۱۵۱ حدیث ۷۶۷ روایت کرده است: « امیرالمومنین(ع) درتعالیم خود به یارانش فرمود: لباس سیاه نپوشیدکه لباس فرعون است. » و در حدیث ۷۶۸ آمده: « رسول خدا لباس سیاه رادوست نمی داشت مگر درعمامه، نعلین عربی ورداء »
دوم:بر اساس روایات مذکور و سایر روایات مشابه برخی می پرسند:آیا پوشیدن لباس سیاه به نشانه ابراز حزن واندوه برامام حسین (ع) در روز عاشورا وسایر مناسبت های عزای امامان معصوم، مستحب است؟و آیا این عمل با فتوای معروف فقها که پوشیدن لباس سیاه درنماز را مکروه می دانند، در تعارض وتضاد نیست؟!
پاسخ سوال این است: برفرض این که پوشیدن لباس سیاه دربرخی شرایط مکروه باشد، این موضوع در عزای امام حسین (ع) یک استثناست چرا که این عمل برای ابراز حزن و اندوهی است که ابراز آن مستحب است چرا که پوشیدن لباس سیاه از صدر اسلام تاکنون ازمظاهر و ابزارهای اعلام حزن واندوه برای اهل بیت پیامبر (ع) به شمار می رفته است.
سوم:روایاتی که ازطریق اهل بیت (ع) در باره پرهیز از پوشش سیاه به دستمان رسیده، اگر تمام وصحیح باشد، به پوشیدن لباس سیاه برا ی عزاداری ایمه معصومین (ع) ارتباطی ندارد بلکه مربوط به تقلید وپیروی از ظالمان وستمگران دولت بنی عباس است که لباس سیاه را لباس رسمی خود اعلام کرده ومسلمانان را به استفاده از آن مجبور می کردند!!
آنچه از نظر تاریخ ثابت شده، این است که عباسیان، پرچم های سیاه (الرایات السود) را به عنوان شعار برای خود انتخاب کردند تا قیام وحرکت خویش را با احادیث پیامبر(ص) در باره امام مهدی(عج) منطبق کنند که درآن به ظهور صاحبان پرچم های سیاه اشاره شده که قبل از ظهور حضرت مهدی (عج) از مشرق زمین ظهور خواهند نمود.
سپس یاران خود را لباس سیاه پوشانده اعلام داشتندکه این کار به خاطر ابراز اندوه برشهدای کربلا وسایر شهدای اهل بیت (ع) انجام می پذیرد. ازهمین رو آنان به اسم سیاه جامگان شناخته شدند وحکومت بنی عباس از آن پس کارکنان وکارگزاران دولت وحتی عموم مردم را به پوشیدن لباس سیاه وسپس استفاده از کلاه سیاه بلند و... مجبور نمودند. پس روایاتی که از پوشیدن جامه سیاه جلوگیری کرده برای پیش گیری از همسانی وهم شکلی باعباسیان است وشامل پوشیدن لباس سیاه برای اعلام حزن وعزای اهل بیت (ع) نمی گردد.
چهارم:محقق بحرانی درکتاب الحدایق الناضره ج ۷ص۱۱۶ می گوید: مکروه است نماز خواندن درلباس سیاه به جز عمامه، نعلین عربی ورداء. رداء براساس نقل جوهری پیراهن بلندی است از پشم که عبا هم جزو آن محسوب می گردد. اما به اعتقاد من بعید نیست که پوشیدن لباس سیاه برای عزای حسین (ع) از روایت هایی که آن را مکروه کرده اند، استثناء شده باشد زیرا روایت های فراوانی داریم که دستور می دهند تا علامت های حزن وعزای اهل بیت(ع) را آشکارا برپاکنیم. این دیدگاه را، روایتی که عالم بزرگ ما علامه مجلسی از کتاب محاسن برقی نقل کرده تایید می کند: او از قول فرزند اما م زین العابدین (ع) چنین روایت کرده: « زمانی که جد مظلوم وشهیدم حسین(ع) به قتل رسید، زنان بنی هاشم درعزای اولباس سیاه پوشیدند وهرگز لباس های خود را درگرما وسرما عوض نکردند و اما م زین العابدین (ع) در مراسم عزاداری آنان غذا آماده می کرد»
پنجم:شیخ حرعاملی درکتاب وسایل الشیعه ج۲ص۳۵۷ می گوید: « حسن بن ظریف بن ناصح از پدرش از حسین بن یزید از عمر بن علی بن الحسین نقل می کند: « وقتی حسین بن علی(ع) کشته شد، زنان بنی هاشم جامه ها وعباهای سیاه به تن کردند وازسرما وگرما شکایتی ننمودند ودراین حال علی بن حسین (ع) برای مراسم عزاداری آنان غذا آماده می کرد.»
ششم:درکتاب بحارالانوار ج ۵ص ۱۹۵می نویسد: « در روایت دیگری در ارتباط با دلجویی یزید از خاندان امام حسین (ع) پس از واقعه عاشورا آمده است که یزید ازاهل حرم رسول خدا (ص)سوال کرد که کدام یک از دو راه را انتخاب می کنید؟آیامایلید در شام بمانید وازمقام وموقعیت مناسب برخوردار باشید یابه مدینه بازگردید واز هدایای ارزشمند بهره مند گردید؟ آنان در پاسخ گفتند: مایلیم ابتدا برای حسین (ع) عزاداری کنیم. یزید گفت: آنچه می خواهید انجام دهید پس خانه ای در اختیا رآنان قرار داده شد وهیچ زن هاشمی وقریشی نماند مگر این که برای عزای حسین (ع) لباس سیاه به تن کرد. براساس آنچه گفته شد آنان به مدت هفت روز به عزاداری پرداختند، روز هشتم یزید آنان را طلبید وپیشنهاد پست ومقام داد، اما آن ها از پذیرفتنش اجتناب کرده وتصمیم به بازگشت به مدینه گرفتند.یزید، محمل های سفر را برایشان آماده وآراسته کرد و....»
هفتم:درکتاب وفیات الایمه ص ۸۵ در ارتباط با عزاداری بر امیرالمومنین (ع) آمده: حسن وحسین وبرادرانشان از مراسم خاک سپاری پدر بازگشته ودرخانه نشستند.امام حسن (ع) درآن روز از خانه بیرون نیامد.عبدالله بن عباس فرزند عبدالمطلب نزد مردم آمد وگفت: امیر المومنین وفات یافت وبه جوار رحمت خدا منتقل شد وپس از خود نیز جانشینی قرار داد که اگر شما مردم مایل باشید او برای هدایت امت مسیولیت را بردوش بگیرد واگر مایل نباشید هر کس سراغ کار خودبرود.مردم با ضجه وفریاد،گریه سر دادند و درخواست خروج آن حضرت را ازخانه کردند. امام درحالی که برفقدان پدرش می گریست ولباس سیاه به تن داشت ازمنزل بیرون آمد، ازمنبر بالا رفت،حمد وثنای الا هی را به جای آورد،سپس از رسول خدا یاد کرد بر اوسلام ودرود فرستادوگفت: ای مردم، از خداپروا کنید وبا اطمینان بدانید که فرمانروایان وپیشوایان شما واهل بیت پیامبر خدا،ماییم که خداوند درباره آن ها فرموده « انمایریدالله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت ویطهر کم تطهیرا». ای مردم، به راستی مردی در این شب جان به جان آفرین تسلیم کردکه هرگز گذشتگان نظیر اورا ندیده اند وآیندگان نیز شبیه اورا نخواهند دید. اوحقیقتا همراه رسول خدا جهاد می کرد وجانش را برای اودر طبق اخلاص می نهاد. رسول خدا او را با پرچم خود راهی کارزار می کرد، در حالی که جبرییل ازسمت راست ومیکاییل ازسمت چپ، اورا مراقب ونگهبان بودند واوازمیدان باز نمی گشت تااین که خداوند فتح وپیروزی را به دست او هموار می ساخت.
برگرفته از کتاب < پاسخ به پرسش های سپاه صحابه >، تالیف آقای علی کورانی عاملی
سایت فطرت
