آیا توجیه عقلایی مظاهر عزاداری صحیح است؟
بعضی افراد، در دفاع از مظاهر عزاداری سنتی، فایده تراشی کرده اند و کوشیده اند که برای هر یک از مظاهر عزاداری تحلیلی منطقی ارائه نمایند.
این نوع دفاع نابجاست ؛ همانطور که حمله ی به آن نیز نابجاست.
این طور توجیه کردن و فایده تراشی، دلیل و حجت شرعی نیست و در مورد هیچ یک از اعمال شرعی جایز نیست.
از جمله اشکال‌های این گونه دفاع از احکام شرعی این است که صرفاً در بعضی موارد و در دامنه محدودی می‌توان این گونه دفاع کرد و همه ی احکام و جزییات آن ها قابل تحلیل نیست. فقها، از ابتدا باب این کار را بسته‌اند ؛ زیرا می‌دانند که این روش از مبنای شرعی برخوردار نیست. ائمه نیز این باب را بسته اند. در امور شرعی باید با مبنای تعبد و تسلیم حرکت کرد. اگر باب اظهار نظر و استدلال شخصی (در جهت دفاع از احکام ) گشوده شود, مردم نسبت به رسولان الهی و ائمه علیهم السلام دچار استغنای کاذب میشوند.
گرچه مصلحت و مفسدت واقعی، آن هم در بُعد کلان و نه فقط جنبه ی دنیوی، ملاک احکام است، ولی بشر، که تنها بخشی از امور دنیوی جزء حوزه ی علمش است، قدرت تشخیص مجموعه فواید را ندارد و فقط ممکن است برخی فایده‌های دنیوی را بفهمد. بنابر این اگر بنا شود که بر اساس فوایدی که عده ای می‌تراشند، یک حکم شرعی تحلیل شود، این کار مبنایاً اشتباه است.
حتی اگر برای حکمی منفعتی تشخیص داده شد، نمی‌توان گفت که این حکم به جهت آن منفعت مشخص است ؛ مگر این که معصوم علیه السلام این مطلب را فرموده باشند. بدون فرمایش امام هر چه گفته شود، ظن و گمان است و اتّباع از ظن بنا به دستور قرآن , سنت و اجماع, حرام است. پس اگر حکمی، عقلا (بر اساس عقل حسابگر) تحلیل شود, این تحلیل بر اساس مذهب شیعه باطل است.
سایت فطرت
