اجازه هست که همچون صحابه قضاوت کنیم؟!
چرا امّ المؤمنین عایشه نسبت به امیرالمؤمنین علی بغض و انقباض داشت تا جایی که حتّی دوست نداشت اسم وی را بر زبان آورد(۱)؟
و آیا می‌توان در این جا قضاوتی نمود؟
– قضاوت با تکیه برفرمایش رسول خدا صلّی الله علیه و آله که فرموده اند بغض علی نشانه‌ی نفاق است (۲)….
– قضاوت با توجّه به – و به همان گونه که- ملاک تشخیص صحابه نیز در زمان رسول خدا صلّی الله علیه و آله بود.
از جمعی از صحابه (از جمله أبوسعید خدری، جابر بن عبد الله، عبدالله بن مسعود و…) روایت شده است که گفتند:
«ما در زمان رسول خدا منافقین را نمی‌شناختیم مگر به دشمنی با علی علیه السّلام.»(۳)
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱ـ مسند احمد- ج ۶ – ص ۳۴:حدثنا عبد الله حدثنی أبی ثنا عبد الأعلی عن معمر عن الزهری عن عبید الله بن عبد الله عن عایشه قالت لما مرض رسول الله صلی الله علیه وسلم فی بیت میمونه فاستأذن نساءه ان یمرض فی بیتی فاذن له فخرج رسول الله صلی الله علیه وسلم معتمدا علی العباس وعلی رجل آخر ورجلاه تخطان فی الأرض وقال عبید الله فقال ابن عباس أتدری من ذلک الرجل هو علی بن أبی طالب ولکن عایشه لا تطیب لها نفسا
المصنف – عبد الرزاق الصنعانی – ج ۵ – ص ۴۲۹ – ۴۳۰
قال الزهری: وأخبرنی عبید الله بن عبد الله بن عتبه أن عایشه أخبرته قالت: أول ما اشتکی رسول الله صلی الله علیه وسلم فی بیت میمونه، فاستأذن أزواجه أن یمرض فی بیتی، فأذن له، قالت: فخرج وید له علی الفضل بن عباس، وید أخری علی ید رجل آخر، وهو یخط برجلیه فی الأرض، فقال عبید الله: فحدثت به ابن عباس، فقال: أتدری ‹ صفحه ۴۳۰ › من الرجل الذی لم تسم عایشه؟ هو علی بن أبی طالب، ولکن عایشه لا تطیب لها نفسا بخیر
صحیح البخاری – ج ۷ – ص ۱۸؛ صحیح البخاری – ج ۱ – ص ۱۶۲
حدثنا بشر بن محمد أخبرنا عبد الله أخبرنا معمر ویونس قال الزهری أخبرنی عبید الله بن عبد الله بن عتبه ان عایشه رضی الله عنها زوج النبی صلی الله علیه وسلم قالت لما ثقل رسول الله صلی الله علیه وسلم واشتد به وجعه استأذن أزواجه فی أن یمرض فی بیتی فأذن له فخرج بین رجلین تخط رجلاه فی الأرض بین عباس وآخر فأخبرت ابن عباس فقال هل تدری من الرجل الاخر الذی لم تسم عایشه قلت لا قال هو علی
۲- دوستی و دشمنی با امیرالمؤمنین است که میزانی برای سنجش ایمان و نفاق
از حضرت علی نقل کرده اند: «قسم به خدایی که دانه را شکافت و مردمان را آفرید. البته رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله عهدی کرد که مرا جز مؤمن دوست نمیدارد، و به غیر از منافق، با من دشمنی نمیکند.»
صحیح مسلم – مسلم النیسابوری – ج ۱ – ص ۶۰ – ۶۱ (و السنن الکبری – النسایی – ج ۵ – ص ۴۷ – ح۸۱۵۳ و السنن الکبری – النسایی – ج ۵ – ص ۱۳۷- ح۸۴۸۵-۸۴۸۷)
(حدثنا) أبو بکر ابن أبی شیبه حدثنا وکیع وأبو معاویه عن الأعمش ح وحدثنا یحیی بن یحیی واللفظ له ‹ صفحه ۶۱ › أخبرنا أبو معاویه عن الأعمش عن عدی بن ثابت عن زر قال قال علی والذی فلق الحبه وبرأ النسمه انه لعهد النبی الأمی صلی الله علیه وسلم إلی أن لا یحبنی الا مؤمن ولا یبغضنی الا منافق *
۳- تفسیر القرطبی – القرطبی – ج ۱ – ص ۲۶۷ (و الدر المنثور – جلال الدین السیوطی – ج ۶ – ص ۶۶ – ۶۷)
ما روی عن جماعه من الصحابه أنهم قالوا: ما کنا نعرف المنافقین علی عهد رسول الله صلی الله علیه وسلم إلا ببغضهم لعلی علیه السلام