۱- حضرت حمزه در قیامت سواره خواهد بود
عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه وآله: مَا فِی الْقِیَامَةِ رَاکِبٌ غَیْرُنَا وَ نَحْنُ أَرْبَعَةٌ. فَقَامَ إِلَیْهِ الْعَبَّاسُ بْنُ عَبْدِ الْمُطَّلِبِ فَقَالَ: مَنْ هُمْ یَا رَسُولَ اللَّهِ فَقَالَ أَمَّا أَنَا فَعَلَی الْبُرَاقِ...وَ أَخِی صَالِحٌ عَلَی نَاقَةِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ الَّتِی عَقَرَهَا قَوْمُهُ ...وَ عَمِّی حَمْزَةُ بْنُ عَبْدِ الْمُطَّلِبِ أَسَدُ اللَّهِ وَ أَسَدُ رَسُولِهِ سَیِّدُ الشُّهَدَاءِ عَلَی نَاقَتِیَ الْعَضْبَاءِ...وَ أَخِی عَلِیٌّ عَلَی نَاقَةٍ مِنْ نُوقِ الْجَنَّةِ.(الخصال ج۱ ص۲۰۳-۲۰۴)
ابن عباس گفت: رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمود: در قیامت همه پیاده هستند به جز ما چهار تن. پس عباس بن عبدالمطلب ایستاد و عرض کرد: ای رسول خدا آن چهار تن کدامند فرمود: امّا من سوار بر براق خواهم بود... برادرم صالح نبیّ بر شتری سوار می‌شود که قومش آن را پی کردند... و عمویم حمزه بن عبدالمطلب شیر خدا و شیر رسول و سیّد شهدا که بر شتر غضبای من سوار خواهد شد... و برادرم علیّ که بر شتری از شتران بهشتی سوار خواهد بود.
(۲)نام حمزه محبوب ترین نام ها نزد رسول خدا صلّی الله علیه و آله
عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ: جَاءَ رَجُلٌ إِلَی النَّبِیِّ صلّی الله علیه و آله فَقَالَ: یَا رَسُولَ اللَّهِ وُلِدَ لِی غُلَامٌ فَمَا ذَا أُسَمِّیهِ قَالَ: سَمِّهِ بِأَحَبِ الْأَسْمَاءِ إِلَیَّ حَمْزَةَ.(الکافی ج۶ ص۱۹)
شخصی نزد رسول خدا صلی الله علیه وآله آمد و عرض کرد: ای فرستاده خدا پسری برایم متولّد شده است چه نامی برایش بگذارم فرمود: او را حمزه نام گذار که محبوب ترین نام ها در نزد من است.
(۳)نام حضرت حمزه علیه السلام بر پایه‌های عرش الهی نوشته شده است
عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ کَثِیرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ علیه السلام قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله: عَلَی قَایِمَةِ الْعَرْشِ مَکْتُوبٌ: «حَمْزَةُ أَسَدُ اللَّهِ وَ أَسَدُ رَسُولِهِ وَ سَیِّدُ الشُّهَدَاءِ» وَ فِی ذُؤَابَةِ الْعَرْشِ: «عَلِیٌّ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ»(الکافی ج۱ ص۲۲۴)
حضرت باقر علیه السلام فرمود: رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمود: بر پایه عرش نوشته است: حمزة (بن عبد المطلب) شیر خدا و شیر رسولش و سرور شهیدانست و در کنگره عرش نوشته است علی امیر مؤمنان است.
(۴)حضرت حمزه علیه السلام از مخلوقات استثنایی خداوند
عَنْ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِیهِ علیهماالسلام قَالَ: قَالَ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ علیه السلام: مِنَّا سَبْعَةٌ خَلَقَهُمُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَمْ یَخْلُقْ فِی الْأَرْضِ مِثْلَهُمْ: مِنَّا رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله سَیِّدُ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ وَ خَاتَمُ النَّبِیِّینَ وَ وَصِیُّهُ خَیْرُ الْوَصِیِّینَ وَ سِبْطَاهُ خَیْرُ الْأَسْبَاطِ حَسَناً وَ حُسَیْناً وَ سَیِّدُ الشُّهَدَاءِ حَمْزَةُ عَمُّهُ وَ مَنْ طَارَ مَعَ الْمَلَایِکَةِ جَعْفَرٌ وَ الْقَایِمُ علیهم السلام.(بحار الأنوار ج۲۲ ص۲۷۵ به نقل از قرب الاسناد)
حضرت صادق از پدر گرامی خویش علیهماالسلام نقل می‌کند که امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: خداوند در میان خاندان ما هفت نفر را خلق کرد که در روی زمین مانند آنها را نیافریده است .آنگاه در معرفی این هفت تن چنین فرمود: از ماست رسول خدا که سیّد اوّلین و آخرین و خاتم پیامبران است و از ما است وصیّ او که بهترین اوصیاست و دو سبطش حسن و حسین که بهترین اسباطند و عمویش حمزه سید الشهدا و جعفر که به همراه فرشتگان پرواز می‌کند و قایم علیهم السلام.
(۵)حضرت حمزه علیه السلام برترین شهیدان است.
عَنْ أَبِی أَیُّوبَ الْأَنْصَارِیِّ عَنِ النَّبِیِّ صلّی الله علیه و آله أَنَّهُ قَالَ لِفَاطِمَةَ علیهاالسلام: شَهِیدُنَا أَفْضَلُ الشُّهَدَاءِ وَ هُوَ عَمُّکَ.(بحار الأنوار ج۲۲ ص۲۷۳ به نقل از امالی طوسی)
رسول خدا صلّی الله علیه و آله به حضرت زهرا علیهاالسلام فرمود: شهید ما برترین شهدا است و آن عموی توست
۶- حضرت حمزه برترین شهدا بعد از انبیاء و اوصیاء و برترین اهل بیت بعد از چهارده معصوم است
عَنْ سُلَیْمِ بْنِ قَیْسٍ الْهِلَالِیِّ قَالَ سَمِعْتُ سَلْمَانَ الْفَارِسِیَّ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ یَقُولُ کُنْتُ جَالِساً بَیْنَ یَدَیْ رَسُولِ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله فِی مَرْضَتِهِ الَّتِی قُبِضَ فِیهَا فَدَخَلَتْ فَاطِمَةُ علیهاالسلام... فَقَالَ لَهَا رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله: یَا بُنَیَّةِ إِنَّا أَهْلُ بَیْتٍ أَعْطَانَا اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ سِتَّ خِصَالٍ لَمْ یُعْطِهَا أَحَداً مِنَ الْأَوَّلِینَ کَانَ قَبْلَکُمْ وَ لَمْ یُعْطِهَا أَحَداً مِنَ الْآخِرِینَ غَیْرَنَا: نَبِیُّنَا سَیِّدُ الْأَنْبِیَاءِ وَ الْمُرْسَلِینَ وَ هُوَ أَبُوکِ وَ وَصِیُّنَا سَیِّدُ الْأَوْصِیَاءِ وَ هُوَ بَعْلُکِ وَ شَهِیدُنَا سَیِّدُ الشُّهَدَاءِ وَ هُوَ حَمْزَةُ بْنُ عَبْدِ الْمُطَّلِبِ عَمُّ أَبِیکِ. قَالَتْ: یَا رَسُولَ اللَّهِ هُوَ سَیِّدُ الشُّهَدَاءِ الَّذِینَ قُتِلُوا مَعَهُ قَالَ: لَا بَلْ سَیِّدُ شُهَدَاءِ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ مَا خَلَا الْأَنْبِیَاءَ وَ الْأَوْصِیَاء وَ جَعْفَرُ بْنُ أَبِی طَالِبٍ ذُو الْجَنَاحَیْنِ الطَّیَّارُ فِی الْجَنَّةِ مَعَ الْمَلَایِکَةِ وَ ابْنَاکِ حَسَنٌ وَ حُسَیْنٌ سِبْطَا أُمَّتِی وَ سَیِّدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ وَ مِنَّا وَ الَّذِی نَفْسِی بِیَدِهِ مَهْدِیُّ هَذِهِ الْأُمَّةِ الَّذِی یَمْلَأُ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا کَمَا مُلِیَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً. قَالَتْ: وَ أَیُّ هَؤُلَاءِ الَّذِینَ سَمَّیْتَهُمْ أَفْضَلُ قَالَ: عَلِیٌّ بَعْدِی أَفْضَلُ أُمَّتِی وَ حَمْزَةُ وَ جَعْفَرٌ أَفْضَلُ أَهْلِ بَیْتِی بَعْدَ عَلِیٍّ وَ بَعْدَکِ وَ بَعْدَ ابْنَیَّ وَ سِبْطَیَّ حَسَنٍ وَ حُسَیْنٍ وَ بَعْدَ الْأَوْصِیَاءِ مِنْ وُلْدِ ابْنِی هَذَا وَ أَشَارَ إِلَی الْحُسَیْن علیه السلام.(کمال الدین ج۱ ص۲۶۳- ۲۶۴)
جناب سلمان نقل می‌کند: در ایام بیماری رسول خدا صلی الله علیه و آله که به ارتحال آن بزرگوار منتهی گردید در کنار بستر آن حضرت بودم. پس حضرت فاطمه زهرا علیهاالسلام وارد شد رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمود: دخترم! ما اهل بیتی هستیم که خداوند شش صفت و ویژگی را بر ما عطا کرده است که بر هیچیک از گذشتگان و آیندگان عطا ننموده است پیامبر ما سیّد انبیا و مرسلین است و آن پدر تو است و وصیّ ما سیّد اوصیا است و آن همسر تو است و شهید ما سیدالشهدا است و آن حمزة بن عبدالمطلب عموی پدر تو است.
حضرت فاطمه علیهاالسلام عرض کرد: ای رسول خدا آیا او فقط سید شهیدانی است که با وی به شهادت رسیده اند پیامبر فرمود: نه بلکه او سید شهدای اوّلین و آخرین به جز انبیا و اوصیا است.
پس پیامبر صلّی الله علیه و آله ادامه داده فرمودند: و جعفر بن ابی طالب که صاحب دو بال است و در بهشت با فرشتگان پرواز می‌کند دو فرزندت حسن و حسین که دو سبط این امّت و دو آقای جوانان اهل بهشت می‌باشند و مهدیّ این امت که از ماست و زمین را قسط و عدل پر می‌کند همان گونه که از جور و ظلم پر شده است. حضرت زهرا علیهاالسلام عرض کرد: کدام یک از این عدّه که نام بردید برتر از دیگران می‌باشند
رسول خدا صلِّ الله علیه و آله فرمود: علیّ علیه السلام بعد از من افضل امّت من است و بعد از علیّ و تو و بعد از دو پسرم حسن و حسین و بعد از اوصیای از پسرم حسین برترین اهل بیتم حمزه و جعفر می‌باشند.
(۷)حضرت حمزه علیه السلام از سروران اهل بهشت
عَنْ سُلَیْمٍ عَنْ سَلْمَانَ قَالَ: قالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله: نَحْنُ بَنُو عَبْدِ الْمُطَّلِبِ سَادَةُ أَهْلِ الْجَنَّةِ أَنَا وَ عَلِیٌّ وَ جَعْفَرٌ وَ حَمْزَةُ وَ الْحَسَنُ وَ الْحُسَیْنُ وَ فَاطِمَةُ وَ الْمَهْدِی.(کتاب سلیم بن قیس الهلالی ج۲ ص۸۵۷/ حدیث مشابه از انس بن مالک: امالی صدوق ص۴۷۵-۴۷۶)
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: ما فرزندان عبدالمطلب سروران اهل بهشتیم: من علیّ جعفر حمزه حسن و حسین فاطمه و مهدی علیهم السلام.
(۸) حضرت حمزه علیه السلام محبوب ترین عموی رسول خدا صلّی الله علیه و آله
عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ جَدِّهِ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ أَبِیهِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ علیهم السلام قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله: أَحَبُّ إِخْوَانِی إِلَیَّ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ علیه السلام وَ أَحَبُّ أَعْمَامِی إِلَیَّ حَمْزَةُ بْنُ عَبْدِ الْمُطَّلِب.(الجعفریات ص۱۹۸-۱۹۹)
رسول خدا صلِّی الله علیه و آله فرمود: محبوب ترین برادرانم نزد من علیّ بن ابی طالب علیه السلام و محبوب ترینِ عموهایم نزد من حمزه بن عبدالمطلب است.
(۹)حضرت حمزه علیه السلام از نعمات الهی در برزخ استفاده می‌کند
عَنْ سَمُرَةَ قَالَ: إِنَّ النَّبِیَّ صلّی الله علیه و آله أَصْبَحَ ذَاتَ یَوْمٍ فَقَالَ: رَأَیْتُ فِی الْمَنَامِ حَمْزَةَ عَمِّی وَ جَعْفَراً ابْنَ عَمِّی جَالِسَیْنِ وَ بَیْنَ أَیْدِیهِمَا طَبَقٌ مِنْ نَبَقٍ وَ هُمَا یَأْکُلَانِ مِنْهُ فَمَا لَبِثَ أَنْ تَحَوَّلَ رُطَباً فَأَکَلَا مِنْهُ. فَقُلْتُ لَهُمَا: مَا وَجَدْتُمَا السَّاعَةَ أَفْضَلَ الْأَعْمَالِ فِی الْآخِرَةِ قَالا: الصَّلَاةُ وَ حُبُّ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ علیه السلام وَ إِخْفَاءُ الصَّدَقَة.(مایة منقبة من مناقب أمیر المؤمنین و الأیمة ص۱۳۹)
رسول خدا صلّی الله علیه و آله یک روز صبح فرمود: عمویم حمزه و پس عمویم جعفر را در خواب دیدم که نشسته بودند و طبقی از عنّاب مقابل آنها بود که تناول می‌کردند. پس ناگهان عنّاب به رطب تبدیل شد و از آن تناول کردند. از آن دو سؤال کردم: در آخرت کدام عمل را برتر از همه یافتید پاسخ دادند: نماز حبّ علیّ بن ابی طالب علیه السلام و پنهان کردن پرداخت صدقه.
(۱۰) حضرت حمزه علیه السلام در قیامت از دوستدارانش دستگیری می‌کند
قالَ العَسکَریُّ علیه السلام: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله: هَذَا حَمْزَةُ عَمُّ رَسُولِ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله بَلَّغَهُ وَ الْآثَامِ فَتَحَوَّلَ حِیطَانُ [النَّارِ] بَیْنَهُمْ وَ بَیْنَ سُلُوکِ الصِّرَاطِ وَ الْعُبُورِ إِلَی الْجَنَّةِ فَیَقُولُونَ: یَا حَمْزَةُ قَدْ تَرَی مَا نَحْنُ فِیهِ! فَیَقُولُ حَمْزَةُ لِرَسُولِ اللَّهِ وَ لِعَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ علیهماالسلام: قَدْ تَرَیَانِ أَوْلِیَایِی کَیْفَ یَسْتَغِیثُونَ بِی! فَیَقُولُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهُ تَعَالَی الْمَنَازِلَ الرَّفِیعَةَ وَ الدَّرَجَاتِ الْعَالِیَةَ وَ أَکْرَمَهُ بِالْفَضَایِلِ لِشِدَّةِ حُبِّهِ لِمُحَمَّدٍ وَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ أَمَا إِنَّ حَمْزَةَ (عَمَّ مُحَمَّدٍ) لَیُنَحِّی جَهَنَّمَ [یَوْمَ الْقِیَامَةِ] عَنْ مُحِبِّیهِ. قَالُوا: وَ کَیْفَ ذَلِکَ یَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله: إِنَّهُ لَیُرَی یَوْمَ الْقِیَامَةِ إِلَی جَانِبِ الصِّرَاطِ جَمٌ کَثِیرٌ مِنَ النَّاسِ لَا یَعْرِفُ عَدَدَهُمْ إِلَّا اللَّهُ تَعَالَی هُمْ کَانُوا مُحِبِّی حَمْزَةَ وَ کَثِیرٌ مِنْهُمْ أَصْحَابُ الذُّنُوبِ اللَّهِ لِعَلِیٍّ وَلِیِّ اللَّهِ: یَا عَلِیُّ أَعِنْ عَمَّکَ عَلَی إِغَاثَةِ أَوْلِیَایِهِ وَ اسْتِنْقَاذِهِمْ مِنَ النَّارِ. فَیَأْتِی عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ علیه السلام بِالرُّمْحِ الَّذِی کَانَ یُقَاتِلُ بِهِ حَمْزَةُ أَعْدَاءَ اللَّهِ تَعَالَی فِی الدُّنْیَا فَیُنَاوِلُهُ إِیَّاهُ وَ یَقُولُ: یَا عَمَّ رَسُولِ اللَّهِ وَ عَمَّ أَخِی رَسُولِ اللَّهِ ذُدِ الْجَحِیمَ عَنْ أَوْلِیَایِکَ بِرُمْحِکَ هَذَا (الَّذِی کُنْتَ) تَذُودُ بِهِ عَنْ أَوْلِیَاءِ اللَّهِ فِی الدُّنْیَا أَعْدَاءَ اللَّهِ. فَیُنَاوِلُ حَمْزَةُ الرُّمْحَ بِیَدِهِ فَیَضَعُ زُجَّهُ فِی حِیطَانِ النَّارِ الْحَایِلَةِ بَیْنَ أَوْلِیَایِهِ وَ بَیْنَ الْعُبُورِ إِلَی الْجَنَّةِ عَلَی الصِّرَاطِ وَ یَدْفَعُهَا [دَفْعَةً] فَیُنَّحِیهَا مَسِیرَةَ خَمْسِمِایَةِ عَامٍ ثُمَّ یَقُولُ لِأَوْلِیَایِهِ [وَ] الْمُحِبِّینَ الَّذِی کَانُوا لَهُ فِی الدُّنْیَا: اعْبُرُوا. فَیَعْبُرُونَ عَلَی الصِّرَاطِ آمِنِینَ سَالِمِینَ قَدِ انْزَاحَتْ عَنْهُمُ النِّیرَانُ وَ بَعُدَتْ عَنْهُمُ الْأَهْوَالُ وَ یَرِدُونَ الْجَنَّةَ غَانِمِینَ ظَافِرِینَ.(تفسیر الامام العسکری علیه السلام ص۴۳۶- ۴۳۷)
حضرت عسکری علیه السلام فرمود: رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمود: خداوند حمزه عموی رسول خدا صلّی الله علیه و آله را به مقامات بلند و درجات عالی برساند و وی را به دلیل شدّت محبّتش به محمّد و علیّ بن ابی طالب به مقامات برتر اکرام نماید. آگاه باشید که حمزه در روز قیامت دوستدارانش را جهنّم دور می‌کند. سؤال کردند: چگونه این کار انجام می‌شود فرمود: روز قیامت عده زیادی از مردم که تعدادشان را جز خدا نمی‌داند به سوی صراط می‌آیند. آنها از محبّین حمزه می‌باشند و بسیاری از آنها اهل گناهان بوده اند. پس دیوار آتش بین آنها و بین صراط و مسیر عبور آنها به بهشت قرار می‌گیرد. در این هنگام این عدّه می‌گویند: ای حمزه می‌بینی که ما در چه وضعی هستیم! پس حمزه به رسول خدا صلّی الله علیه و آله و علیّ بن ابی طالب علیه السلام عرض می‌کند: آیا می‌بینید که دوست داران من چگونه به من استغاثه می‌کنند! پس رسول خدا صلّی الله علیه و آله به علیّ بن ابی طالب علیه السلام می‌فرماید: ای علی به عمویت در یاری دوستدارانش و نجات آنها از آتش کمک کن. پس امیرالمؤمنین علیه السلام با نیزه ای که حضرت حمزه علیه السلام در دنیا با دشمنان می‌جنگید می‌آید و به عموش می‌فرماید: ای عموی رسول خدا و عموی برادر رسول خدا به واسطه این نیزه ای که در دنیا دشمنان خدا را از اولیای خدا دور می‌کردی آتش را از دوستدارانت دور کن. پس حضرت حمزه علیه السلام آن نیزه را می‌گیرد و پایه نیزه را بر دیوار آتشی که بین دوستدارانش و مسیر عبور آنها بر صراط قرار گرفته است می‌زند و آن را به فاصله پانصد سال دور می‌کند. پس به دوستداران و کسانی که او را در دنیا دوست داشتند می‌فرماید: عبور کنید و آنها در حالت ایمنی و سلامت عبور می‌کنند. پس آتش و ترس آن از آنها دور می‌شود و آنها سالم و پیروز به بهشت وارد می‌شوند.
(۱۱)سختی شهادت حضرت حمزه علیه السلام بر رسول خدا صلَّی الله علیه و آله
عَنْ ثَابِتِ بْنِ أَبِی صَفِیَّةَ الثُّمَالِیِّ قَالَ: قالَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ سَیِّدُ الْعَابِدِینَ علیه السلام: مَا مِنْ یَوْمٍ أَشَدَّ عَلَی رَسُولِ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله مِنْ یَوْمِ أُحُدٍ قُتِلَ فِیهِ عَمُّهُ حَمْزَةُ بْنُ عَبْدِ الْمُطَّلِبِ أَسَدُ اللَّهِ وَ أَسَدُ رَسُولِهِ وَ بَعْدَهُ یَوْمَ مُؤْتَةَ قُتِلَ فِیهِ ابْنُ عَمِّهِ جَعْفَرُ بْنُ أَبِی طَالِب.(بحار الأنوار ج۴۴ ص۲۹۸ به نقل از خصال)
حضرت سجّاد علیه السلام فرمود: برای پیامبر صلّی الله علیه و آله روزی سخت تر از جنگ احد پیش نیامد زیرا در آن روز بود که عمویش حمزة بن عبدالمطلب شیر خدا و شیر رسولش کشته شد و پس از احد سخت ترین روز برای آن حضرت جنگ موته بود که پسر عمویش جعفربن ابی طالب را شهید کردند.
(۱۲) صبر رسول خدا صلّی الله علیه و آله بر شهادت حضرت حمزه علیه السلام
قَالَ عَلِیٌّ علیه السلام: إِنَّهُ صلّی الله علیه و آله وَقَفَ عَلَی عَمِّهِ حَمْزَةَ أَسَدِ اللَّهِ وَ أَسَدِ رَسُولِهِ وَ نَاصِرِ دِینِهِ وَ قَدْ فُرِّقَ بَیْنَ رُوحِهِ وَ جَسَدِهِ فَلَمْ یُبِنْ عَلَیْهِ حُرْقَةً وَ لَمْ یُفِضْ عَلَیْهِ عَبْرَةً وَ لَمْ یَنْظُرْ إِلَی مَوْضِعِهِ مِنْ قَلْبِهِ وَ قُلُوبِ أَهْلِ بَیْتِهِ لِیُرْضِیَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ بِصَبْرِهِ وَ یَسْتَسْلِمَ لِأَمْرِهِ فِی جَمِیعِ الْفِعَالِ.( الإحتجاج ج۱ ص۲۱۴)
امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: رسول خدا صلّی الله علیه و آله در کنار عمویش حمزه شیر خدا و شیر رسولش و یاور دینش ایستاد در حالی که روح از بدنش جدا شده بود. پس برای جلب رضای خداوند و تسلیم امر او صبر و شکیبایی را پیش گرفت نه اظهار ناراحتی کرد و نه اشکی جاری ساخت و نه به جایگاه و محبوبیّتی که حمزه در دل پیامبر و خاندانش داشت توجّه نمود.
(۱۳)رسول خدا صلّی الله علیه و آله ویژگی اخلاقی حضرت حمزه علیه السلام را در کنار جسد آن بزرگوار چنین توصیف می‌کند.
إنّ النبیّ صلّی اللَّه علیه و آله وقف علی حمزة حین استشهد و قد مثّل به فجعل ینظر إلیه منظرا ما کان أوجع قلبه منه فقال: «رحمک اللَّه أی عمّ! کنت وصولا للرّحم فعولا للخیرات.(الإصابة فی تمییز الصحابة ج۲ص۱۰۶)
رسول خدا وقتی در کنار جسد مُثله شده عمویش حمزه نشست خطاب به وی چنین فرمود: ای عمو خداوند تو را رحمت کند تو خیلی صله رحم می‌کردی و خیلی کارهای خیر انجام می‌دادی!
(۱۴)رسول خدا صلّی الله علیه و آله گریه بر شهادت حضرت حمزه علیه السلام را دوست دارد
مرحوم محدّث قمّی در وقایع الایام می‌نویسد:
بعد از شهادت حمزه هند مادر معاویۀ از بغض و عداوتی که با حمزه داشت جگر حمزه را طلبید و در دهان گذاشت اما جگر او در دهانش به قدرت خدا سخت شد و از دهان بیفکند. از این جهت او را آکلۀ الاکباد گفتند. پس به بالین حمزه آمد و گوش و بینی و اعضای آن جناب را مُثله کرد. قتل حمزه در رسول خدا صلّی الله علیه وآله سخت تأثیر کرد و چون از جنگ گاه به مدینه تشریف آورد کمتر خانه ای بود که از آن بانگِ گریه و سوگواری بلند نباشد از جهت عزای شهیدان خود جز از خانه حمزه. لهذا رسول خدا صلّی الله علیه وآله اشک در چشمانش گردید و فرمود: « لَکِنَّ حَمْزَةَ لَا بَوَاکِیَ لَه» یعنی حمزه در این روز گریه کن ندارد. انصار چون این شنیدند به خانه‌های خود شدند و زن ها را گفتند که بر کشتگان خویش گریه نکنید. اوّل به خانه حمزه شوید و بر او بگریید آن گاه بر کشتگان خود نوحه نمایید. پیغمبر را خوش آمد و دعا کرد در حقّ ایشان و این قاعده در میان زنان مدینه ماند که در هر مصیبتی که روی کند اوّل لختی بر حمزه بگریند آن گاه بر مصیبت خود.( وقایع الایام ص۷۵)
(۱۵)پانزدهم شوّال روز شهادت حضرت حمزه علیه السلام
مرحوم شیخ مفید در مسارّالشیعه می‌نویسد:
در نیمه شوّال سال سوم هجری واقعه احد اتفاق افتاد و در این واقعه شیر خدا شیر رسول خدا و سید شهدای آن زمان یعنی عموی رسول خدا صلّی الله علیه وآله حضرت حمزه علیه السلام به شهادت رسید.(مسارّالشیعةص۳۲-۳۳)
مرحوم شیخ بهایی در توضیح المقاصد شهادت حضرت حمزه علیه السلام را در پانزدهم ماه شوّال گزارش می‌کند.(توضیح المقاصد ص۲۷)
مرحوم محدّث قمی در هدیۀالزائرین شهادت حضرت حمزه سیّد الشهدا علیه السلام را در نیمه ماه شوّال گزارش می‌کند و سپس از مرحوم شیخ مفید نقل می‌کند که فرمود:
«مؤمنین در این روز لذایذ را به جهت مصیبت حضرت رسول صلّی الله علیه وآله به عموی خود حمزه و اصحاب با اخلاص خویش که در این روز شهید شدند و به جهت صدماتی که بر وجود مبارک آن حضرت در این روز از مشرکین رسید ترک کنند.( هدیۀالزائرین ص۵۴۶-۵۴۷)
/
ابنا
