برخی از ویژگیهای حضرت علی علیه السلام در قسمتی از بیانات ترمذی
علّامه مولی صالح ترمذی روایت کرده که: روزی رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم با لبهای خندان به خانه علی علیه السلام درآمد و فرمود: ای برادر، آمدهام تا تو را مژده دهم که همین ساعت جبرییل پیامی از سوی خداوند آورد که خدای متعال میفرماید: ای احمد، علی را مژده ده که دوستان تو از فرمانبر و نافرمان اهل بهشتند. علی علیه السلام سجده شکر بهجا آورد و گفت: خداوندا، شاهد باش که من نیمی از حسنات خود را به آنان بخشیدم. فاطمه هم گفت: خداوندا، شاهد باشد که من نیز نیمی از حسنات خود را به آنان بخشیدم. حسن و حسین هم گفتند: ما نیز نیمی از حسنات خود را به آنان بخشیدیم. در آن هنگام جبرییل نازل شد و گفت: ای رسول خدا، خدای متعال میفرماید: شما که از من بخشندهتر نیستید، من نیز گناهان دوستان علی را آمرزیدم و بهشت و نعمتهای آن را روزی آنان ساختم.(ملامح شخصیة الامام علی- علیه السلام -، عبدالرسول الغفار به نقل از مناقب مرتضویه / ۲۰۶، ط بمبیی.)
- علّامه محمدبن طلحه شافعی گوید: آن حضرت سبزه و گندمگون، درشت چشم و میان قامت بود، شکمی بزرگ و محاسنی بلند و پرپشت داشت، موی جلو سرش ریختهبود و موهای سر و صورتش سپید گشتهبود، هیچ یک از عالمان او را به خضاب کردن توصیف ننموده جز سودةبن حنظله که گفتهاست:(ظاهراً “سُوَید” صحیح است.(م)) من علی را دیدم که موی صورتش رنگین بود”، و غیر او چنین نقل نکردهاست، شاید آن حضرت خضاب میکرده سپس آن را ترک کردهاست. خبرگزاران گفته، بینندگان دیده، در کتابهای نویسندگان نوشته و بر زبان گویندگان جاری است که از صفات ویژه آن حضرت که به قامت او راست آمده “الاَنْزَعُ الْبَطین” است تا آنجا که به صورت نام خاص حضرتش درآمده است. و از جمله چیزهایی که در معنای این دو صفت گوشها را مینوازد و برای شنونده لذیذتر از غذای مطبوع برای گرسنه به جان آمده و امنیت برای دل هراسان است آن که: آن حضرت چون تحت تربیت مستقیم پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم قرار داشت و از راه و روش او پیروی مینمود و شبانه روز گوش به فرمان پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم بود و جامه پیروی او را به تن داشت و همه کوشش و توجه خود را در پیروی آن حضرت به کار میبرد و خلاصه بنا به گفته “هر کسی را از رفیقش بشناس” آیینه تمامنمای پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم بود، خداوند او را جانی پاکیزه بخشید که از انوار منتشر در آفاق نبوت در او تابید و با صفایی که داشت صورت همه خویهای پسندیده و کرامتهای اخلاقی را در خود منعکس کرد، و با داشتن نوری چنین از نزدیک شدن به کدورت کفر و ناخالصی و ستیز نفاق پاک ماند، و بدان پاکیزگی از ظلمات شرک و آلودگیهای دروغ و افترا به کلی جدا افتاد، و از همین رو نخستین کس از مردان بود که بیتردید به رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم ایمان آورد، و عشق به شکستن بتها و مجسمهها و پاک کردن مسجدالحرام از بتها و خدایان باطل و نمودهای شک و گمراهی در او جان گرفت (و از همین رو او را “انزع” یعنی برکنده از شرک خواندند)... و به جهت همراهی مداوم با رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم خداوند پیوسته بر علم او میافزود تا آنجا که
-به نقل ترمذی در کتاب صحیح خود- رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم در حق او فرمود: “من شهر علمم و علی دروازه آن است”. و آن حضرت با علم سرشار خود قضایای سخت و وقایع مشکل و احکام پیچیده را حلّ و فصل مینمود. در هر علمی اثری از او به چشم میخورد و در هر حکمتی نظری از او دیده میشود... و چون انواع و اقسام علوم و حکمتی که خداوند به او بخشیده بود به دیده همگان آمد او را “بطین” خواندند، زیرا بطین به کسی میگویند که شکمی بزرگ و پر داشته باشد، و چون درون آن حضرت سرشار از علم و حکمت بود و انواع و اقسام علم و حکمت حکم غذای او را داشت به این اعتبار او را بطین یعنی سرشار از علم و حکمت خواندند مانند کسی که شکمش از غذای جسمانی پر است او را بطین گویند. آری این نام برای حضرتش بدین اعتبار است و این همان معنایی است که راویان رهبر و رهیافته به زبان قلم نویسندگان اهدا نمودهاند... لفظ بطین بر وزن فعیل است، و لفظ فعیل معدوله است، گاهی معدول از فاعل است مانند شهید و علیم به معنای شاهد و عالم، و گاه معدول از مفعول مانند قتیل و جریح به معنای مقتول و مجروح، و گاه معدول از مُفاعل مانند خصیم و ندیم به معنای مُخاصم و مُنادم، و گاه معدول از مُفعَل مانند بدیع و عجیب به معنای مُبدَع و مُعجَب... و در اینجا بطین معدول از مُبطَن است (یعنی سرشار و پر). و اخبار و آثار در همه جا پخش و آشکار است که علی علیه السلام حاوی علم بسیار و معرفت فراوان و فهم سرشاری بودهاست که برخی از آن را به جهت وجود مصلحت و سودمندی شناخت آنها اظهار داشت و برخی را پنهان داشت تا طالبان حقیقی و قابلان واقعی آنها پیدا شوند...(مطالبالسؤول / ۱۲.)
سایت فطرت
