دکتر محمدحسین رجبی دوانی در نشست «جهان در عصر حضرت مهدی(علیه السلام)» که در پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات برگزار شد در ابتدا خاطرنشان کرد: سخن پیرامون مهدویت نیاز به تخصص دارد و من در این زمینه تخصصی ندارم چراکه مهدویت مربوط به گذشته نیست که در تاریخ آن را جستجو کنیم بلکه به آینده مربوط می‌شود و به همین دلیل بر اساس روایات باید به این مسئله بپردازیم. لازم است پیش از ورود به اصل بحث چند نکته مقدماتی را عرض کنم یکی درباره فلسفه غیبت و اینکه چرا حضرت مهدی(علیه السلام) غایب شد مگر ما اعتقاد نداریم که نباید جهان خالی از حجت الهی باشد اگر آن وجود مقدس و پدران بزرگوارش وظیفه هدایت مردم را برعهده داشته اند چرا باید یک چنین نعمت بزرگ الهی از مردم دریغ شود ادّله گوناگونی برای این مسئله ذکر شده است اما آنچه اشاره می‌کنم بر اساس برداشت خودم نیست بلکه با بهره از احادیث و بهره گیری از سخنان اساتید و هم به استناد سخن خود امام زمان(علیه السلام) چند مورد را برای دلیل غیبت عرض می‌کنم.
وی تأکید کرد: یکی از دلایل غیبت اینکه آن وجود مقدس در شرایطی به امامت رسید که دستگاه جبار خلافت عباسی با وجود اینکه از نظر قدرت و اقتدار ضعیف شده بود و ترکان تازه مسلمان بر دستگاه خلافت سیطره پیدا کرده بودند اما از ائمه اطهار ما به ویژه از امام هادی(علیه السلام) غافل نبودند لذا می‌بینیم که امامین عسکریین را در یک منطقه نظامی در سامرا تحت نظر شدید قرار می‌دهند. با اینکه نمی‌توانستند از نفوذ روبه گسترش ترکان در حوزه اقتدار خود ممانعت کنند اما از امامان ما غافل نبودند چون حدیث صحیح از پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم) شنیده بودند و سنی و شیعه همه قبول دارند که"جانشینان من ۱۲ تن هستند"و در منابع سنی هم آمده که حضرت فرمودند"همه هم از قریش هستند". منتهی بنی عباس چون خود شاخه ای از بنی هاشم بودند و خویشاوندان اهل بیت بودند در ابتدا شیعه بودند اما برای حفظ قدرت از اعتقاد به تشیع و امامت اهل بیت(علیهم السلام) بازگشتند و برای اینکه قدرت خود را توجیه کنند به دیدگاه اهل تسنن بر مبنای نظری که خلیفه دوم برخلاف احکام الهی ارائه کرده بود روی آوردند.
رجبی دوانی افزود: خلیفه دوم قایل به این بود که اگر فردی از دنیا برود و وارث پسر نداشته باشد و دختر و عمو داشته باشد عمو در میراث‌بری بر دختر اولی است لذا خلیفه دوم در میان مردم این عقیده را نهادینه کرد و بر این اساس بنی العباس هم حق جانشینی پیامبر را برای عباس و فرزندان او می‌دانستند اما خود بنی عباس می‌دانستند که حقیقت چیست لذا هرچه به دوازدهمین امام نزدیک می‌شویم می‌بینیم که فشار بر ائمه بیشتر می‌شود تا اینکه امامین عسکرین را در منطقه نظامی زندانی کردند.
این استاد تاریخ با اشاره به تلاش دستگاه خلافت عباسی در ممانعت از ازدواج امام عسکری(علیه السلام) برای جلوگیری از به دنیا آمدن امام زمان(علیه السلام) آن را ناشی از جهالت و شقاوت آنها دانست و گفت: برای حفظ جان آخرین حجت خدا وقتی دشمن اینگونه کمر به قتل ایشان بسته بود لازم بود که غیبت صورت گیرد و این هم عقلی است. مورد دوم علت غیبت حضرت مهدی(علیه السلام) سخن خود امام زمان(علیه السلام) در توقیعی است که صادر فرمودند که: برای اینکه بیعت جباران به گردنم نباشد. کسی که می‌خواهد دنیا را نجات دهد و جباران را در هم بکوبد نباید بیعت جباری بر گردن داشته باشد. مـتأسفانه تمام ائمه از امیرالمؤمنین علی(علیه السلام) تا امام حسن عسکری(علیه السلام) به نوعی بیعت جباران بر گردن شان بود. اما امام زمان(علیه السلام) که یک چنینی مأموریت بزرگ جهانی دارد نباید بیعت جباران بر عهده داشته باشد.
وی تجربه عالمیان از انواع حکومتها را سومین دلیل غیبت امام زمان(علیه السلام) خواند و گفت: باید یک دوره طولانی بر بشریت بگذرد و مردم انواع و اقشام حاکمیتها را تجربه کنند و امتحانات پس داده شود و مردم بدانند که هیچ کدام از این حکومتها و نظامها نمی‌توانند سعادت کل بشر را تأمین کنند. شاید یک حکومت در یک محدوده خاص زمانی و مکانی یک نظامی بتواند تا حدودی این کار را انجام دهد اما برای کل جهان این مسئله شدنی نیست. الان هم می‌بینید که با تمام سازمانها و نهادهای بین المللی چه جنایتهایی که انجام نمی‌دهند. لذا بشر مأیوس می‌شود و در روایات داریم که از آخرین نشانه ها ظهور زمانی است که اکثریت خلایق از این وضع ناهنجار به جان بیایند و از همه جا قطع امید می‌کنند و رو به سوی خدا آورده و طلب یاری می‌کنند.
وی دوران غیبت امام زمان(علیه السلام) را امتحان خواند و گفت: یک سنت لایتغیر الهی است و خدا وعده داده است که« أحسب الناس أن یترکوا أن یقولوا آمنا وهم لا یفتنون * ولقد فتنا الذین من قبلهم فلیعلمن الله الذین صدقوا ولیعلمن الکاذبین». خداوند همه امتها از جمله امت اسلام را مورد ابتلا و آزمایش قرار خواهد داد تا صدق و کذب ایمانها مشخص شود و غیبت امام (علیه السلام) امتحان بزرگی است و چه کسانی می‌توانند تحمل کنند و بپذیرند که عنایت الهی در پرتو وجود امام زمان(علیه السلام) ولو در پس پرده غیبت وجود دارد و چه بسا بسیاری که در این امتحان ریزش کرده و ریزش می‌کنند.
دکتر رجبی دوانی با اشاره به ایجاد فرق گوناگون شیعی پس از شهادت هر امامی تصریح کرد: در دوره ۲۵۰ سال حضور امامان ما با یک پدیده منفی در شیعه مواجه هستیم با اینکه حجت معصوم خدا حضور دارد اما در بسیاری از موارد با شهادت امامی می‌بینیم که جریان منحرفی در شیعه پدید می‌آید زیدیه فطحیه واقفیه کیسانیه اسماعیلیه از جمله آنهاست. جالب اینجاست که عده ای پس از شهادت امام رضا(علیه السلام) با اینکه ایشان را به عنوان امام هشتم پذیرفته بودند- اینها غیر از واقفیه هستند که پس از امام کاظم(علیه السلام) بر امامت ایشان توقف کرده و امامت حضرت رضا(علیه السلام) را نپذیرفتند- وقتی آن حضرت به شهادت رسید و فرزند ایشان امام جواد(علیه السلام) در خردسالی امام شد عده ای از شیعه ریزش کردند و نه تنها امامت حضرت جواد(علیه السلام) به عنوان نهمین امام را نپذیرفتند بلکه در امامت علی بن موسی الرضا(علیه السلام) نیز شک کردند و به اعتقاد واقفیه برگشتند و به امامت محمدکاظم(علیه السلام) توقف کردند.
وی با بیان اینکه اما در دوران غیبت هیچ گروه انحرافی از شیعه منشعب نشد تأکید کرد: در دوران غیبت کبری هیچ فرقه انحرافی در شیعه به وجود نیامد و این از برکت وجود امام زمان(علیه السلام) است. شاید بگویید بابیه و بهاییت هست در حالی که این گروه اصلا خارج از اسلام هستند و در دوران غیبت امام زمان(علیه السلام) هیچ فرقه ای در شیعه ایجاد نشد و این نشان می‌دهد که حضرت ولی عصر(علیه السلام) در پس غیبت مأموریت و وظایف امامت خویش را در پس پرده غیبت به خوبی ایفا کرده است.
وی بر اساس روایات متعدد« انتظار» را مهمترین وظیفه شیعه در دوران غیبت خواند و گفت: چشم به راه بودن تحقق اراده الهی و آماده ساختن خود در ایفای نقش در تحقق اراده الهی یعنی« انتظار» و منتظر کسی است که آرامش و قرار ندارد و منتظر واقعی مانند مادران مفقودالاثر است که همواره منتظر او یا خبری از او هستند و شیعه منتظر واقعی باید اینگونه باشند. از لحاظ کمی و کیفی انتظار و منتظران باید به حدی برسند تا ظهور نزدیک شود. «اِنَّ اللّهَ لا یُغَیِّرُ ما بِقَومٍ حَتّیَ یُغَیِّروا ما بِاَنفُسِهِم» این سنت خداوند است و در اینجا کاملا صدق می‌کند. تا انسانها تغییر و تحول ایجاد نکنند و قصد تحول نداشته باشند خداوند هم تغییری ایجاد نمی‌کنند. اگر شمار منتظران به نصاب لازم برای قیام امام زمان(علیه السلام) برسد ظهور قطعی و نزدیک خواهد بود.
این مدرس دانشگاه با بیان اینکه بحث مهدویت بسیار مهم و پیچیده هست اما دوستان نادان و دشمنان آگاه برخی از احادیث جعلی را در این حوزه وارد کردند گفت: من تخصصی در حدیث ندارم اما معتقدم آن نقل‌هایی که به ائمه منتسب می‌کنند که در زمان ظهور همه سلاحهها از کار می‌افتد نباید درست باشد چون ارزش ندارد که امام ظهور کند و جباران و دشمنان بخواهند با ایشان مقابله کنند اما همه سلاحهای آنها از کار بیفتد. اتفاقا باید آنها در اوج قدرت باشند منتهی امام(علیه السلام) هزینه می‌دهد و در برخی از نقلها داریم که حتی ارتش و سپاه امام شکست می‌خورند و شهید می‌دهند و در دعای عهد می‌خوانیم که"وجعلنی من المستشهدین بین یدیه"امام هزینه می‌دهد و اینطور نیست که با معجزه کار خود را پیش ببرند و باید افرادی داشته باشند و آن ۳۱۳ نفر کادر رهبری حکومت امام زمان(علیه السلام) هستند و مسیولان اصلی هستند و الّا چندین هزار نفر و یا بیشتر ایشان یار خواهند داشت.
وی در ادامه به بیان نشانه‌های ظهور با توجه به حدیثی مفصل از امام صادق(علیه السلام) پرداخت و گفت: حدیث تکان دهنده است و من به بخشهایی از این حدیث مفصل اشاره می‌کنم. آنچه مسلم است که دنیا دچار اغتشاش و به هم ریختگی می‌شود و حدیثی از امام صادق(علیه السلام) وجود دارد که بزرگان بر آن صحه گذاشتند بسیار شباهت به اوضاع امروز ما دارد که الان داریم تجربه می‌کنیم البته"کذب الوقاتون"و ما نمی‌توانیم بگوییم این حدیث دقیقا وضع موجود است پس ظهور نزدیک است خیر. اما دعا می‌کنیم که ان شاء الله این حدیث مصداق وضع موجود باشد و ظهور حضرتش نزدیک باشد.
رجبی حوادث اخیر در کشورهای عربی را مصداق نشانه‌های ظهور با توجه به حدیث امام صادق(علیه السلام) توصیف کرد و گفت: در این حدیث به نوعی وضعیت کشورهای عربی توصیف شده است. جریان قذافی و مبارک و... همینگونه بود و حتی مرسی که متأسفانه هنوز در اخبار ما از این آدم به نوعی حمایت می‌کنند که سقوط حق اش بود که با کج اندیشی چه ضرباتی را که به اسلام وارد نکرد و با شقاوت و قساوت فلش دشمنی را به سمت شیعه نشانه رفت و پشت جنایات سوری همین جریان منسوب به او وجود دارند.
وی افزود: جالب است که در هیچ روایتی خبر از به هم ریختگی و آشوب در ایران امروزی بر نمی‌خوریم و این به این علت است که ملت ایران امتحان خود را پس داده و با سرنگونی رژیم طاغوت به امید دادن این نظام را به دست صاحب اصلیش تحویل می‌دهد روایتی از امام صادق(علیه السلام) نقل شده که می‌فرمایند: قوم یهود قدرت را به دست می‌گیرد و دست به فساد می‌زنند که مردانی با صلابت و با ایمان آنها را نابود می‌کنند و در پاسخ به این سوال که آنها چه کسانی هستند می‌فرمایند آنها اهل قم هستند.
استاد دانشگاه امام حسین(علیه السلام) ضمن تشریح وجوه سلبی و ایجابی حکومت امام زمان(علیه السلام) تأکید کرد: در وجه سلبی نابودی همه ظالمان و دولت‌های مستبد و مستکبر است و وجوه ایجابی آن شامل حاکمیت توحیدعدالتامنیت عمران و آبادانی همه دنیا ایجاد رفاه و ثروت و ایجاد معنویت است و نکته دیگر اینکه در زمان حکومت امام زمان (علیه السلام) پیشرفت‌های بسیار علمی صورت می‌گیرد و روایت است که قبل از ظهور تنها دو حرف از ۲۷ حرف علم بر بشر نمایان می‌شود.
شیعه نیوز
