اصل عزاداری برای ائمه: به ویژه برای سیدالشهدا(علیه السلام) موردتوجه اولیای دین است؛ زیرا عزاداری به صورت گریه و برپایی مجالس و ذکر وگریاندن و نوحه خوانی، احیای خط ائمه و تبیین مظلومیت آنان است. امام باقر(علیه السلام) در زمینهء برپایی عزا در خانه ها برای امام حسین (علیه السلام) می‌فرماید: برحسین (علیه السلام) ندبه و گریه کند و به اهل خانه دستور دهد بر او بگریند و در خانه با اظهارگریه و ناله بر حسین (علیه السلام) مراسم عزاداری برپا کنند و یکدیگر را با گریه و تسلیت گویی در سوگ حسین (علیه السلام) در خانه‌هایشان ملاقات کنند.(۱)

استاد مطهری می‌گوید: عزاداری حسین بن علی (علیه السلام)یک حرکت است ؛ یک موج است ؛ یک مبارزه‌ی اجتماعی است.(۲)

این عزاداری به شیوه‌های مختلف مانند روضه‌های خانگی و دسته‌های عزاداری و هیأت‌های سینه زنی و زنجیر زنی و پوشیدن لباس مشکی انجام می‌گیرد و از دیرباز مطرح بوده و جنبهء مردمی یافته است.

این گونه شیوه ها چون با روح و جان و عاطفهء شیعه آمیخته است، عامل جذب و تشکل شیفتگان اهل بیت: می‌گردد. از روایات بر می‌آید شیوه ءمرسوم نزد مردم، بیش تر مورد اهتمام ائمه: بوده است.

ابوهارون می‌گوید: روزی خدمت امام صادق (علیه السلام)رسیدم. حضرت فرمود:برایم شعر بخوان. من نیز خواندم. حضرت فرمود: نه این طور، بلکه همان گونه که برای خودتان شعر خوانی می‌کنید و همان گونه که نزد قبر حضرت سیدالشهدا مرثیه می‌خوانی.(۳)

حفظ این سنت، ضامن تداوم خط اهل بیت است. امام خمینی همواره برحفظ عزاداری سنتی تأکید می‌کرد؛ بنابراین دلیل اصل عزاداری، در مورد سینه زنی و زنجیر زنی کفایت می‌کند و دلیل جداگانه ای لازم ندارد. البته باید عزاداری از هر گونه خرافه و اعمال ناروا به دور باشد، تا قداست آن محفوظ گردد.

 

پی‌نوشت‌ها:

۱.جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، ص ۳۱۲.
۲.استاد مطهری، نهضت‌های اسلامی صد ساله اخیر، ص ۸۹..
۳.بحارالانوار، ج ۴۴ ص ۲۸۷.

 

//



واحد پاسخ به سوالات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی